Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε στο Κοινοβούλιο σήμερα, Τετάρτη, ότι ζητά ψήφο εμπιστοσύνης επειδή είναι πεπεισμένος ότι η κυβέρνησή του έχει εντολή να κυβερνήσει.
Ο Τουσκ βρίσκεται κοντά σε «πύρρειο νίκη», καθώς αναμένεται να κερδίσει άνετα ψήφο εμπιστοσύνης σήμερα, ωστόσο η επόμενη ημέρα δεν θα είναι εύκολη για τον Πολωνό πρωθυπουργό, όπως αναφέρει το Politico σε ανάλυσή του.
Τα πολιτικά μέτωπα που άνοιξαν με τη νίκη του συντηρητικού εθνικιστή Κάρολ Ναβρότσκι στις προεδρικές εκλογές της 1ης Ιουνίου παραμένουν ανοιχτά, και περισσότερες δυσκολίες αναμένεται να αναδειχθούν τους επόμενους μήνες.
Ο φιλοευρωπαϊκός, κεντρώος κυβερνητικός συνασπισμός του Τουσκ κατέχει 242 έδρες στην Κάτω Βουλή των 460 εδρών, πράγμα που σημαίνει ότι το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας σχεδόν σίγουρα θα είναι υπέρ του. Ωστόσο, είναι απίθανο να του εξασφαλίσει πολιτική ανάπαυλα, όπως σχολιάζει το Politico.
Ο Τουσκ, ως πρωθυπουργός μίας χώρας του ΝΑΤΟ με 37 εκατ. κατοίκους, θα κληθεί να αποτρέψει τη ματαίωση της μεταρρυθμιστικής του ατζέντας από τον Ναβρότσκι –σύμμαχο του Τραμπ–, ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα να ασκήσει προεδρικό βέτο σε κάθε του βήμα. Επιπλέον, θα πρέπει να «κλείσει» τα ρήγματα στον κυβερνητικό του συνασπισμό. Ιδίως μεταξύ των εταίρων που θεωρούν ότι η συμμαχία μαζί του τούς απομακρύνει από την εκλογική βάση και τους ψηφοφόρους τους.
Πολιτικό σοκ
Η Ντορότα Λόμποντα, βουλευτής του κόμματος Συνασπισμός Πολιτών του Τουσκ, του μεγαλύτερου στην κυβέρνηση, και εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής του ομάδας, δήλωσε ότι ο στόχος της σημερινής ψηφοφορίας είναι να διαλυθούν οι υπόνοιες ότι η κυβέρνηση του Τουσκ είναι πιο αδύναμη μετά την οριακή νίκη του Ναβρότσκι.
«Θέλουμε να δώσουμε τέλος στους ισχυρισμούς περί απώλειας υποστήριξης προς την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ, καθώς και στις συζητήσεις και τις προσπάθειες υπονόμευσης της εντολής που έχει να ηγηθεί της κυβέρνησης. Θέλουμε απλώς να προχωρήσουμε μπροστά», πρόσθεσε.
Ωστόσο, η νίκη του Ναβρότσκι απειλεί ευθέως την ικανότητα του Τουσκ να εφαρμόσει την ατζέντα του, καθώς ο πρόεδρος μπορεί να ασκήσει βέτο σε βασικές μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως οι αμβλώσεις, οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις, το δικαστικό σύστημα και η κοινωνική ασφάλιση.
Η απροσδόκητη νίκη του Ναβρότσκι προκάλεσε σοκ στον τετρακομματικό συνασπισμό του Τουσκ, ο οποίος τώρα υπόσχεται να εντείνει τις προσπάθειες για την υλοποίηση των δεσμεύσεων που ανέλαβε στις γενικές εκλογές του 2023.
Η έλλειψη προόδου στα ζητήματα που συνέβαλαν στην άνοδο του συνασπισμού στην εξουσία πριν από δύο χρόνια θεωρείται βασικός παράγοντας που απομάκρυνε τους ψηφοφόρους από τον υποψήφιο που υποστήριξαν τα κυβερνώντα κόμματα στις προεδρικές εκλογές της 1ης Ιουνίου.
Τα ανοιχτά μέτωπα
Ο Ναβρότσκι ενδέχεται να επιφέρει περαιτέρω πλήγματα τόσο την αποτελεσματικότητα όσο και στη δημοτικότητα της κυβέρνησης ενόψει των γενικών εκλογών του 2027.
Η κυβέρνηση Τουσκ θα χρειαζόταν πλειοψηφία τριών πέμπτων για να παρακάμψει τα προεδρικά βέτο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ήδη ότι ο συνασπισμός θα έχανε την πλειοψηφία του από το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) και το ακροδεξιό κόμμα Konfederacja, οι ψηφοφόροι του οποίου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξασφάλιση της νίκης του Ναβρότσκι.
Πριν από την ψήφο εμπιστοσύνης, ο συνασπισμός ενεπλάκη σε εσωτερικές διαμάχες, με τους βουλευτές να κατηγορούν τον Τουσκ και το κόμμα του για σοβαρά λάθη κατά την τελική φάση της προεκλογικής εκστρατείας του υποψηφίου τους: του φιλελεύθερου δημάρχου της Βαρσοβίας, Ράφαλ Τρζασκόφσκι. Επέκριναν ακόμη τον Τουσκ επειδή αυτοανακηρύχθηκε το εξέχον πρόσωπο της εκστρατείας.
«Κατά την προεκλογική εκστρατεία, ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ ανέλαβε την επικοινωνία σε μια κρίσιμη στιγμή! Κάποιος πρέπει επιτέλους να το πει αυτό: Πρωθυπουργέ, στα οκτώ χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία, [το PiS] δημιούργησε ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ μία κακή εικόνα για εσάς και εσείς δεν το έχετε αλλάξει αυτό», έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την περασμένη εβδομάδα η Τζοάνα Μούχα, βουλευτής του Τρίτου Δρόμου, ενός κεντρώου-συντηρητικού κόμματος που έχει συμμαχήσει με τον συνασπισμό του Τουσκ.
Επανεκκίνηση
Αντιμέτωπος με αυτές τις διαμάχες με τους εταίρους, ο Τουσκ αναμένεται να αναπτύξει στρατηγική επανεκκίνησης με ορίζοντα τις εκλογές του 2027, η οποία διαμορφώθηκε έπειτα από έντονες διαβουλεύσεις εντός του συνασπισμού. Κάθε κόμμα τού έχει παρουσιάσει τις δικές του προτεραιότητες σε εσωτερικές συζητήσεις.
Η οικονομικά προσιτή στέγαση και η υγειονομική περίθαλψη, η ανεξαρτησία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης από την κυβέρνηση, η διάθεση κεφαλαίων για βοήθεια σε άτομα με αναπηρία και η απαγόρευση της χρήσης smartphone στα δημοτικά σχολεία είναι κάποια από τα ζητήματα που έχουν τεθεί.
Κατά την ομιλία του ο Τουσκ, στο πλαίσιο της ψήφου εμπιστοσύνης και της διαδικασίας που αναμένεται να ολοκληρωθεί το απόγευμα, αναμένεται να αναζητήσει επίσης κοινό έδαφος με τον Ναβρότσκι. Η Βαρσοβία θέλει να καθησυχάσει τους συμμάχους της ότι ο Τουσκ και ο Ναβρότσκι είναι τουλάχιστον ευθυγραμμισμένοι εναντίον της Ρωσίας και μπορούν να συμφωνήσουν όσον αφορά τους μεγάλους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς.
«Η άμυνα και η ασφάλεια είναι τομέας όπου είναι δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία με τον νέο πρόεδρο και στη συνέχεια, η οικονομία», σύμφωνα με τη Λόμποντα.
Οι σύμμαχοι του Τουσκ θεωρούν πως η κυβέρνηση έχει πλέον προθεσμία μέχρι το 2027 για να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων.
Με πληροφορίες από Reuters, Politico