Η αιφνίδια απόφαση της Ουάσιγκτον να αναστείλει την αποστολή κρίσιμων οπλικών συστημάτων προς το Κίεβο θέτει σε δοκιμασία την αντοχή της ουκρανικής άμυνας, την ώρα που η Μόσχα εντείνει τις αεροπορικές επιθέσεις και σφυροκοπά τις υποδομές της χώρας.
Η Ουκρανία κάλεσε την Τετάρτη ανώτερο διπλωμάτη της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Κίεβο, μετά την ξαφνική απόφαση του Λευκού Οίκου να διακόψει την αποστολή κρίσιμων οπλικών συστημάτων στη χώρα, εγείροντας ανησυχίες για την αμυντική θωράκισή της, την ώρα που η ρωσική θερινή επίθεση προχωρά.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Αντρίι Σύμπιχα, κάλεσε τον αναπληρωτή επικεφαλής της αμερικανικής αποστολής, Τζον Χίνκελ, στο Υπουργείο Εξωτερικών, προκειμένου να συζητήσουν επειγόντως για τη στρατιωτική βοήθεια και τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας, σύμφωνα με ανακοίνωση που κοινοποιήθηκε στους Financial Times.
«Οποιαδήποτε καθυστέρηση ή δισταγμός στην υποστήριξη στην άμυνα της Ουκρανίας ενθαρρύνει τη Ρωσία να συνεχίσει τον πόλεμο και τις τρομοκρατικές ενέργειες, αντί να επιδιώξει την ειρήνη», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.
Μεταξύ των συστημάτων που επηρεάζονται είναι αναχαιτιστές των αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot, κατευθυνόμενα βλήματα πυροβολικού και πύραυλοι που εκτοξεύονται από ουκρανικά μαχητικά F-16, σύμφωνα με ανώτερους Αμερικανούς αξιωματούχους. Η απόφαση αποδίδεται στην ανησυχία για τη στρατιωτική ετοιμότητα των ίδιων των ΗΠΑ, καθώς τα αποθέματά τους έχουν μειωθεί επικίνδυνα.
Ποια αμυντικά συστήματα «παγώνουν» οι ΗΠΑ
Η απόφαση του Λευκού Οίκου προκάλεσε αναστάτωση στο Κίεβο, καθώς βασίζεται σε αυτά τα όπλα για την αεράμυνα και την υποστήριξη της πρώτης γραμμής. Έρχεται μόλις τρεις ημέρες μετά τη μεγαλύτερη συνδυασμένη επίθεση με πυραύλους και drones από τη Ρωσία από την έναρξη της εισβολής, μια κλιμάκωση που απομακρύνει ακόμη περισσότερο τις ήδη αμυδρές ελπίδες για διαπραγματευτική λύση.
«Είχαμε βασιστεί σε πολλά από αυτά τα συστήματα, καθώς μας τα είχαν υποσχεθεί», ανέφερε Ουκρανός αξιωματούχος που εμπλέκεται στον στρατηγικό σχεδιασμό, τονίζοντας ότι η έλλειψή τους εκθέτει κρίσιμες υποδομές σε ρωσικά πλήγματα. «Αυτό επηρεάζει σημαντικά τον σχεδιασμό μας».
Τα οπλικά συστήματα που έχουν παγώσει περιλαμβάνουν δεκάδες αναχαιτιστές PAC-3 για τα Patriot, δεκάδες φορητά αντιαεροπορικά Stinger, κατευθυνόμενα βλήματα πυροβολικού, περισσότερους από 100 πυραύλους Hellfire, καθώς και πυραύλους AIM που χρησιμοποιούνται από τα συστήματα NASAMS και τα F-16 της Ουκρανίας. Επίσης, επηρεάζονται αντιαρματικά συστήματα τύπου AT4 και περίπου 250 κατευθυνόμενοι πύραυλοι GMLRS (Guided Multiple Launch Rocket System), που χρησιμοποιούνται για πλήγματα σε μεγάλες αποστάσεις με ακρίβεια.
Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ποια συστήματα έχουν σταματήσει. Το Πεντάγωνο προσφέρει ακόμη εναλλακτικές, αλλά «εξετάζει και προσαρμόζει την προσέγγισή του», δήλωσε ο Έλμπριτζ Κόλμπι, αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ. Απέρριψε δε επικρίσεις περί εσωτερικών διαιρέσεων ως αβάσιμες.
«Τα συμφέροντα της Αμερικής σε πρώτη προτεραιότητα»
Η απόφαση ελήφθη «για να τεθούν τα συμφέροντα της Αμερικής σε πρώτη προτεραιότητα», μετά από επανεξέταση του Υπουργείου Άμυνας σχετικά με τη «στρατιωτική στήριξη και βοήθεια προς άλλες χώρες», όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Άννα Κέλι.
Το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι προσπαθεί να ξεκαθαρίσει τι συμβαίνει με τις αποστολές όπλων, αλλά δεν έχει λάβει επίσημη ενημέρωση ότι έχει διακοπεί ή αλλάξει η στρατιωτική βοήθεια που είχε συμφωνηθεί προηγουμένως.
Το Politico ήταν το πρώτο μέσο που αποκάλυψε το πάγωμα κάποιων αποστολών.
Η απόφαση ελήφθη στις αρχές Ιουνίου, αλλά τίθεται τώρα σε εφαρμογή, σύμφωνα με πηγή που επικαλούνται οι Financial Times. Ορισμένα φορτία βρίσκονταν ήδη καθ’ οδόν προς την Ουκρανία όταν δόθηκε η εντολή διακοπής της βοήθειας.
Το Κρεμλίνο χαιρέτισε την απόφαση των ΗΠΑ. «Όσο λιγότερα όπλα παραδίδονται στην Ουκρανία, τόσο πιο γρήγορα θα τελειώσει [η εισβολή]», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ.
Η Ρωσία έχει αναβαθμίσει τα ιρανικού τύπου επιθετικά drones τους τελευταίους μήνες, καθιστώντας τα ταχύτερα και πιο φονικά, με δυνατότητα να πλήττουν βαθιά μέσα στο ουκρανικό έδαφος. Η Μόσχα έχει αυξήσει την παραγωγή αυτών των drones, κατακλύζοντας την ουκρανική αεράμυνα και αναγκάζοντας το Κίεβο να χρησιμοποιεί όλο και πιο δυσεύρετους αναχαιτιστές.
Ουκρανικές πόλεις έχουν δεχτεί επιθέσεις σχεδόν καθημερινά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Μόλις δύο ημέρες μέσα σε αυτό το διάστημα δεν σημειώθηκαν επιθέσεις με drones ή πυραύλους, σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών Σύμπιχα.
Οι επιθέσεις συνδυάζουν συχνά cruise και βαλλιστικούς πυραύλους, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη την αναχαίτισή τους.
«Η απουσία πυραύλων Patriot θα οδηγήσει σε αύξηση των επιτυχημένων ρωσικών πληγμάτων σε ουκρανικές πόλεις, κάτι που συνεπάγεται περισσότερα θύματα αμάχων», προειδοποιεί ο στρατιωτικός αναλυτής Βίκτορ Κεβλιούκ από το Κέντρο Αμυντικών Στρατηγικών στο Κίεβο. «Η απουσία πυραύλων GMLRS θα περιορίσει τη δυνατότητα πλήγματος σε βάθος του εχθρού».
Ουκρανική στρατιωτική πηγή, την οποία επικαλείται το πρακτορείο AFP, δήλωσε ότι το Κίεβο «εξαρτάται σοβαρά από την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια. Η Ευρώπη κάνει ό,τι μπορεί, αλλά χωρίς τα αμερικανικά πυρομαχικά τα πράγματα θα είναι δύσκολα για εμάς».
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας έχουν ξοδέψει δισεκατομμύρια σε στρατιωτική βοήθεια τα τελευταία τρία και πλέον χρόνια.
Ωστόσο, η υποστήριξη προς την Ουκρανία δεν είναι καθολική σε όλα τα πολιτικά στρατόπεδα.
Ο πρόεδρος της Τσεχίας και πρώην επικεφαλής της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, Πέτρ Πάβελ, έχει υπάρξει ένθερμος υποστηρικτής της Ουκρανίας, αλλά δήλωσε στο BBC Russian ότι δεν μπορεί να «εγγυηθεί» τη συνέχιση της υποστήριξης με πυρομαχικά, καθώς αυτό θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών στην Τσεχία.
«Δεν γνωρίζω ποιες θα είναι οι προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης», είπε χαρακτηριστικά.