Μετά τη σφοδρή ρωσική επίθεση με drones που έπληξε σοβαρά την αντιπροσωπεία της Ε.Ε. στο Κίεβο, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν περίμενε τα διπλωματικά κανάλια: κάλεσε απευθείας τον Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, του είπε: «Αυτό κάνει ο Πούτιν. Ενα σαφές παράδειγμα ότι δεν τηρεί τον λόγο του».
Η απευθείας επικοινωνία της Φον ντερ Λάιεν με τον Αμερικανό πρόεδρο αποκτά αυξανόμενη γεωπολιτική σημασία. Τους πρώτους μήνες της δεύτερης θητείας του Τραμπ, οι Βρυξέλλες φοβούνταν ότι παραμερίζονται από τη διπλωματία για την Ουκρανία, καθώς ο Τραμπ έδειχνε να υιοθετεί θέσεις του Κρεμλίνου.
Από τον Ιούνιο όμως, οι δύο ηγέτες βρίσκονται σε τακτική επαφή.
Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες θεωρούν ότι η «χημεία» τους συνέβαλε στη στροφή του Τραμπ κατά του Πούτιν.
Η πρόσφατη δήλωσή του ότι η Ρωσία είναι «χάρτινος τίγρης» που δεν μπορεί να ανταγωνιστεί το «μεγάλο πνεύμα» των Ουκρανών, ήρθε έπειτα από συνομιλίες του με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τη Φον ντερ Λάιεν.
Η σχέση τους ενισχύθηκε μετά τη σύνοδο του G7 στον Καναδά τον Ιούνιο, όπου οι δύο πλευρές συζήτησαν την εμπορική συμφωνία Ε.Ε. – ΗΠΑ. Ο Τραμπ εκτίμησε τον διαπραγματευτικό τρόπο της Φον ντερ Λάιεν, αν και η συμφωνία θεωρήθηκε στις Βρυξέλλες δυσμενής. Εκτοτε, οι επαφές εντάθηκαν.
Ο Τραμπ τη χαρακτηρίζει «φανταστική», «πανίσχυρη» και «φίλη», σε πλήρη αντίθεση με άλλες Ευρωπαίες πολιτικούς που έχει απαξιώσει στο παρελθόν.
Η Φον ντερ Λάιεν, που πλέον αναδεικνύεται ως το πρόσωπο της Ευρώπης στην Ουάσιγκτον, είναι εκείνη που «σηκώνει το τηλέφωνο» όταν καλεί ο Τραμπ — και κυρίως εκείνη που ο ίδιος καλεί πίσω.
Το τίμημα της σχέσης
Η εύνοια Τραμπ δεν είναι ποτέ χωρίς κόστος. Πέρα από την πολυσυζητημένη εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, η πιο χαλαρή στάση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέναντι στη ρύθμιση της Big Tech —που θεωρείται ότι αποδυναμώνει τους ευρωπαϊκούς κανόνες για να διατηρήσει τις καλές σχέσεις με την Ουάσιγκτον— έχει προκαλέσει έντονες επικρίσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Ωστόσο, σε μια Ευρώπη που δυσκολεύεται να μιλήσει με μία φωνή, το γεγονός ότι η Φον ντερ Λάιεν μπορεί να ξεχωρίσει και να ακουστεί έχει βαρύνουσα σημασία. Αυτό συνιστά μια αλλαγή σε σχέση με προηγούμενες προσπάθειες ηγετών όπως ο Εμανουέλ Μακρόν, η Τζόρτζια Μελόνι, ο Φρίντριχ Μερτς ή ο Κιρ Στάρμερ να παίξουν τον ρόλο του «ανθρώπου που ψιθυρίζει στον Τραμπ».
«Η πρόεδρος ποτέ δεν προσπάθησε να γίνει άνθρωπος που ψιθυρίζει», είπε Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Ο Τραμπ απλώς κατέληξε μόνος του στο συμπέρασμα ότι αυτή η γυναίκα είναι πολύ σκληρή, όπως του αρέσει να λέει».
«Δεν είναι η μόνη, φυσικά. Εχω την αίσθηση ότι μιλά συνέχεια με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε», πρόσθεσε άλλος αξιωματούχος.
Με τη Φον ντερ Λάιεν, όμως, η σχέση είναι διαφορετική: δεν κατακλύζει τη γραμμή με κλήσεις· τηλεφωνεί μόνο όταν έχει σημασία. Παρ’ όλα αυτά, το να είναι «φίλη» του Τραμπ έχει τα όριά του. «Στο τέλος, θα κάνει πάντα αυτό που θέλει», παραδέχτηκε ο αξιωματούχος.
Πηγή: Politico