Η Άγκυρα επιστρέφει με ένα νέο τέχνασμα, που αποκαλύφθηκε από το Middle East Forum: σχεδιάζει να δηλώσει ότι το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400 που έχει στην κατοχή της είναι «ανενεργό» (inoperable), ώστε να παρακάμψει τις αντιρρήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και να ξαναμπεί στο πρόγραμμα των αμερικανικών stealth μαχητικών F-35.
Η μεθόδευση, σύμφωνα με την ίδια πηγή, βασίζεται στην ιδέα ότι η Τουρκία θα αφαιρέσει ένα κρίσιμο εξάρτημα από το S-400 και θα διακηρύξει διεθνώς ότι το σύστημα «δεν μπορεί να λειτουργήσει». Στην πραγματικότητα, όπως σημειώνουν στρατιωτικοί αναλυτές, μια τέτοια πράξη είναι πλήρως αναστρέψιμη: το εξάρτημα μπορεί να ξανατοποθετηθεί και το σύστημα να επανέλθει σε πλήρη λειτουργία. Πρόκειται λοιπόν για ένα προσχηματικό τέχνασμα που προσβάλλει τη νοημοσύνη της διεθνούς κοινότητας.
Οι «κόκκινες γραμμές» του Κογκρέσου
Ο αμερικανικός νόμος είναι ξεκάθαρος: καμία χώρα που κατέχει ρωσικά S-400 δεν μπορεί να αποκτήσει F-35. Το Κογκρέσο έχει θεσπίσει από το 2019 σαφή απαγόρευση μέσα στον νόμο περί αμυντικών εξουσιοδοτήσεων (NDAA). Η παράγραφος 1245 ορίζει ότι οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών οφείλουν να πιστοποιούν πως η Τουρκία δεν κατέχει S-400 και δεν πρόκειται να το επαναφέρει. Αυτό δεν είναι νομικό «παράθυρο», είναι ρητή απαίτηση.
Η Foundation for Defense of Democracies (FDD) έχει ήδη προειδοποιήσει ότι αν οι ΗΠΑ υποχωρήσουν σε αυτό το σημείο, θα δώσουν το χειρότερο μήνυμα: ότι μπορείς να παραβιάζεις τους όρους της Συμμαχίας, να αγοράζεις ρωσικά συστήματα και στη συνέχεια να επιστρέφεις σαν να μην έγινε τίποτα.
Τεχνικοί κίνδυνοι και στρατηγικές ισορροπίες
Η ουσία είναι απλή: όσο τα S-400 παραμένουν σε τουρκικό έδαφος, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να διασυνδεθούν με τις ασκήσεις ή να συλλέξουν δεδομένα για τις επιδόσεις των F-35. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που οι ΗΠΑ είχαν αποκλείσει εξαρχής την Τουρκία από το πρόγραμμα – για να μη διαρρεύσουν κρίσιμες πληροφορίες στη Μόσχα.
Την ίδια ώρα, η Άγκυρα επιμένει να πατά σε δύο βάρκες: κρατάει ρωσικά όπλα, ζητά αμερικανική τεχνολογία stealth, φλερτάρει με το Πεκίνο και την Τεχεράνη, ενώ στο ΝΑΤΟ θέλει να εμφανίζεται ως «απαραίτητος σύμμαχος». Ο Ερντογάν ουσιαστικά δοκιμάζει τα όρια της Δύσης.
Επιπτώσεις για την Ελλάδα
Μια πιθανή επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 θα ανατρέψει τις ισορροπίες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Τη στιγμή που η Ελλάδα έχει επενδύσει στη διαφάνεια και στη στρατηγική συμμαχία με ΗΠΑ και Ισραήλ, η Άγκυρα προσπαθεί να «τρυπώσει» με μεθοδεύσεις και προσχηματικές κινήσεις.
Γι’ αυτό και η Αθήνα πρέπει να αναδείξει διεθνώς το ζήτημα. Δεν είναι μόνο θέμα στρατιωτικής ισχύος, είναι θέμα αξιοπιστίας των συμμαχιών. Αν οι ΗΠΑ ενδώσουν στο κόλπο της Άγκυρας, θα στείλουν το μήνυμα ότι οι παραβιάσεις επιβραβεύονται.
Συμπερασματικά η Τουρκία δεν μπορεί να κρατάει και τα S-400 και τα F-35. Δεν γίνεται να είναι ταυτόχρονα με τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον. Το «κόλπο» που αποκαλύπτει το Middle East Forum είναι άλλη μια απόπειρα εμπαιγμού. Η Ελλάδα πρέπει να το καταγγείλει σε όλα τα διεθνή φόρα και να υπενθυμίσει ότι στα ζητήματα ασφάλειας δεν χωρούν αστεία ούτε πειράματα.