Ένα νέο σκάνδαλο – μετά το Qatargate και άλλες υποθέσεις – ταρακουνά για άλλη μια φορά την ΕΕ, καθώς οι βελγικές αρχές συνέλαβαν τρία άτομα στο πλαίσιο έρευνας για απάτη που αφορά τη διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων σε προγράμματα εκπαίδευσης διπλωματών.
Μεταξύ των συλληφθέντων βρίσκεται και η πρώην αντιπρόεδρος της Κομισιόν και πρώην Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Φεντερίκα Μογκερίνι. Το όνομά της είχε ακουστεί και στο Qatargate, αν και τότε δεν είχε αντιμετωπίσει συνέπειες, αφού συμμετείχε μόνο στο τιμητικό συμβούλιο της ΜΚΟ «Fight Impunity», από το οποίο τα μέλη παραιτήθηκαν μαζικά.
Υπενθυμίζεται ότι στο διοικητικό συμβούλιο της ΜΚΟ συμμετείχαν γνωστές πολιτικές προσωπικότητες, όπως η Μογκερίνι, ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Μπερνάρ Καζενέβ, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, η Σεσίλια Βίκστρομ και η Έμμα Μπονίνο. Το συγκεκριμένο συμβούλιο είχε καθαρά τιμητικό χαρακτήρα και δεν ασκούσε διοικητικές αρμοδιότητες, επομένως δεν υπήρχαν κατηγορίες εις βάρος των μελών του.
Αυτή τη φορά όμως, ύστερα από έρευνες στα γραφεία της EEAS, στο Κολέγιο της Ευρώπης στην Μπριζ και σε ιδιωτικές κατοικίες, η Μογκερίνι συνελήφθη και κρατείται στο πλαίσιο έρευνας για διαφθορά, κατάχρηση χρημάτων και παράνομες προμήθειες. Σύμφωνα με τη βελγική νομοθεσία, μπορεί να παραμείνει υπό προσωρινή κράτηση έως 48 ώρες χωρίς να της έχουν απαγγελθεί επίσημες κατηγορίες.
Οι εξελίξεις γύρω από την υπόθεση Μογκερίνι σημειώνονται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται να ξεκινήσει η δίκη για το Qatargate.
Το πού θα οδηγήσει το νέο αυτό σκάνδαλο εντός της ΕΕ παραμένει άγνωστο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι στο παρελθόν υπήρξαν αρκετές σοβαρές υποθέσεις διαφθοράς και, όπως φαίνεται, ενδέχεται να υπάρξουν κι άλλες στο μέλλον.
«Cum-Ex»: Ένα από τα σοβαρότερα οικονομικά εγκλήματα στην ιστορία της ΕΕ
Η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις 29 Νοεμβρίου 2018, ζήτησε τη διεξαγωγή ερευνών, αλλαγές στη νομοθεσία και ενίσχυση των φορολογικών αρχών, με αφορμή το σκάνδαλο φοροδιαφυγής «Cum-ex», του οποίου το κόστος υπολογίζεται στα 55 δισ. ευρώ.
Η υπόθεση αποκαλύφθηκε από διεθνή ομάδα δημοσιογράφων και αφορούσε τουλάχιστον 11 κράτη μέλη, προκαλώντας τεράστια ζημία στους Ευρωπαίους φορολογούμενους.
Στην υπόθεση είχε συνδεθεί και το όνομα του Ολαφ Σολτς, τότε υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας, λόγω ενός πρώην συνεργάτη του. Η γερμανική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει ότι ο Σολτς δεν είχε γνώση για τα χρήματα που βρέθηκαν σε τραπεζική θυρίδα του Γιοχάνες Καρς, στελέχους του SPD.
Το σύστημα «Cum-Ex» στηριζόταν σε έναν πολύπλοκο μηχανισμό αγοραπωλησίας μετοχών με (cum) και χωρίς (ex) δικαιώματα μερίσματος, που δημιουργούσε την ψευδή εντύπωση ότι δύο διαφορετικοί επενδυτές είχαν καταβάλει φόρο επί των μερισμάτων, παρότι στην πραγματικότητα ο φόρος δεν είχε πληρωθεί. Με αυτόν τον τρόπο τραπεζίτες, μεσίτες, hedge funds, δικηγόροι και άλλοι μεσάζοντες αποσπούσαν παράνομες επιστροφές φόρων αξίας δισεκατομμυρίων.
Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε χάρη σε δημοσιεύματα του γερμανικού οργανισμού CORRECTIV.
Ποιες χώρες επηρεάστηκαν;
Μέχρι σήμερα τουλάχιστον 11 χώρες της ΕΕ, καθώς και η Ελβετία, έχουν πέσει θύματα της συγκεκριμένης απάτης.
Οι εκτιμώμενες οικονομικές απώλειες είναι τεράστιες:
- Γερμανία: 5,3 έως 30 δισ. ευρώ
- Γαλλία: τουλάχιστον 17 δισ. ευρώ
- Ιταλία: περίπου 4,5 δισ. ευρώ
- Δανία: περίπου 2 δισ. ευρώ
- Βέλγιο: περίπου 201 εκατ. ευρώ
Έρευνες είχαν ξεκινήσει και στις ΗΠΑ.
Qatargate: Ευρωπαϊκό σκάνδαλο με ελληνική διάσταση
Το Qatargate αφορά υπόθεση φερόμενης διαφθοράς μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στελεχών θεσμικών οργάνων της ΕΕ, προς όφελος αξιωματούχων από το Κατάρ και το Μαρόκο.
Ύστερα από έρευνα της βελγικής αστυνομίας, συνελήφθησαν έξι άτομα για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος, μεταξύ των οποίων η Ελληνίδα αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Εύα Καϊλή και ο Ιταλός Αντόνιο Παντσέρι. Συνολικά κατασχέθηκαν 1,5 εκατ. ευρώ σε μετρητά.
Έφοδοι και συλλήψεις
Από τον Ιούλιο του 2022, η βελγική αστυνομία συνέλεγε υλικό για πιθανές παράνομες δραστηριότητες ευρωβουλευτών και συνεργατών τους, με ιδιαίτερη εστίαση στη ΜΚΟ «Fight Impunity».
Στις 9 Δεκεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκαν 16 έφοδοι σε 14 τοποθεσίες στις Βρυξέλλες, οδηγώντας σε 8 συλλήψεις. Ερευνήθηκαν σπίτια, γραφεία και ακόμη και χώροι εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Στο σπίτι της Καϊλή βρέθηκαν 150.000 ευρώ, ενώ ο πατέρας της συνελήφθη όταν προσπάθησε να απομακρυνθεί από τη χώρα, έχοντας στην κατοχή του βαλίτσα με «πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ».
Στο σπίτι και το γραφείο του Παντσέρι εντοπίστηκαν πάνω από 600.000 ευρώ.
Η αστυνομία έκανε επίσης έφοδο στα γραφεία της Fight Impunity, της οποίας ο Παντσέρι ήταν πρόεδρος.
Μετά τις επιχειρήσεις, συνελήφθησαν η Καϊλή, ο Παντσέρι, ο Φρανσίσκο Τζιόρτζι, ο πατέρας της Καϊλή, ο Λούκα Βισεντίνι και μια βοηθός της Αλεσάντρα Μορέτι.
Στις 10 Δεκεμβρίου έγινε έρευνα και στο σπίτι του Βέλγου ευρωβουλευτή Μαρκ Ταραμπέλα, χωρίς να ακολουθήσει σύλληψη.
Δύο μέρες αργότερα, η Αρχή για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων δέσμευσε όλα τα περιουσιακά στοιχεία της Καϊλή, του συντρόφου της και της οικογένειάς της.
Στις 2 Ιανουαρίου 2023 ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η άρση ασυλίας των Ταραμπέλα και Κοτσολίνο, κάτι που τελικά εγκρίθηκε στις 2 Φεβρουαρίου. Ακολούθησαν συλλήψεις και απαγγελίες κατηγοριών για διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.