«Η απάντηση στο τι πρέπει να αλλάξει στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι μονολεκτική: «όλα»! Και πρέπει να αλλάξουν όλα εάν θέλουμε να έχουμε δυνατότητα επιβίωσης στο νέο περιβάλλον.» τόνισε με έμφαση ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νίκος Δένδιας, στη διάρκεια συζητήσεώς του, που είχε σήμερα με τον συνάδελφο Απόστολο Μαγγηριάδη, στο συνέδριο της SAP, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για τις αλλαγές στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και τις παγκόσμιες γεωπολιτικές ανακατατάξεις, προσθέτοντας:
«Ως Υπουργός Εθνικής Άμυνας εάν θεωρώ ότι έχω μία δυνατότητα, είναι να αντιλαμβάνομαι ότι έχουν αλλάξει οι καιροί. Να αντιγράφω επιτυχημένα πρότυπα, να τα φέρνω στις Ένοπλες Δυνάμεις και να προτείνω στα Συμβούλια τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Αλλά πρέπει να γίνουν με πολύ γρήγορο ρυθμό, γιατί για εμάς υπάρχει ανάγκη. Έχω έναν φίλο, προσωπικό φίλο, λέγεται Γκάμπι Ασκενάζι. Μου επιτρέπει να χρησιμοποιώ ότι είναι φίλος μου. Ο Γκάμπι Ασκενάζι ήταν Υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ - έτσι γνωριστήκαμε- αλλά η προηγούμενη ιδιότητά του ήταν επικεφαλής στο IDF, στο Israel Defence Forces. Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, δηλαδή, για να το λέμε με ελληνικούς όρους. Τον ρώτησα: πώς κατάφερε το Ισραήλ να εξελιχθεί από μία χώρα που το ’73 πολέμησε μόνο με όπλα που αγόραζε από το εξωτερικό σε μία τεχνολογική υπερδύναμη στον 21ο αιώνα. Η απάντησή του ήταν μονολεκτική: necessity, η ανάγκη…Αυτό ισχύει και για εμάς. "To Cut a Long Story Short", πρέπει να τα αλλάξουμε όλα. Αλλιώς δεν μπορούμε να επιβιώσουμε και πρέπει να το κάνουμε γρήγορα και με αίσθηση ευθύνης.»
Τι είπε ο κ. Δένδιας ανά θεματική ενότητα;
Για το θέμα της αναπτύξεως εγχωρίου αμυντικής βιομηχανίας
«Δεν ξέρω πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι, ξέρω όμως ότι είναι απολύτως αναγκαίο. Δεν γίνεται αλλιώς. Να σας πάρω ένα παράδειγμα που νομίζω ότι το καταλαβαίνει ο καθένας. Κύριο στοιχείο οποιουδήποτε στρατού στον 21ο αιώνα είναι τα drones και μάλιστα ακόμα και τα μικρά drones, τα FPV, αυτά λέγονται First Personal View. Στην Ουκρανία αυτά έκαναν και κάνουν όλο τον πόλεμο. Το ίδιο συνέβη και στο Νότιο Καύκασο, στην Αρμενία, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, το ίδιο συνέβη και στη Μέση Ανατολή.
Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι είμαστε μια χώρα που έχει χρήματα να διαθέσει και ας υποθέσουμε ότι πάμε και αγοράζουμε από το εξωτερικό πέντε εκατομμύρια μικρά drones, τα αποθηκεύουμε και νιώθουμε ότι είμαστε ασφαλείς, γιατί έχουμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό από αυτά. Είναι έτσι; Όχι. Αυτό είναι τελείως λάθος. Αυτά τα συγκεκριμένα, μετά από ένα μήνα, δεν λέω μετά από ένα χρόνο, είναι outdated. Εάν δεν έχεις τη δυνατότητα να επέμβεις στο software τους και να αλλάξεις τον τρόπο με τον οποίον λειτουργούν, ώστε να ανταποκριθούν στις συνθήκες του πεδίου, όπως αυτές έχουν μεταβληθεί, γιατί ακριβώς το ίδιο πράγμα κάνει και ο δυνάμει αντίπαλός σου ή θα κάνει ο δυνάμει αντίπαλός σου, δεν έχεις κερδίσει τίποτα.
Αυτό λοιπόν που πρέπει να αναπτύξεις, κύριε Μαγγηριάδη, είναι τη δυνατότητα να κατασκευάζεις ακόμα και επί του πεδίου, και αυτό κάνουμε τώρα. Εάν παρατηρήσατε καθόλου την παρέλαση στη Θεσσαλονίκη, παρέλασαν δύο κινητά εργοστάσια παραγωγής drones επί του πεδίου. Και κάθε μονάδα του Ελληνικού Στρατού, καταρχήν, οι Ταξιαρχίες, αλλά σε δεύτερο χρόνο και τα Τάγματα, θα έχουν δικές τους δυνατότητες παραγωγής και το κυριότερο, δικές τους δυνατότητες επέμβασης στο Software, ώστε να αλλάζει ο τρόπος με τον οποίον λειτουργούν και να εξελίσσονται και τα ίδια. Θα παράγονται με 3D Printers εκεί και το Software τους θα δημιουργείται ή θα αλλάζει εκεί, επιτόπου. Και την απόφαση γι’ αυτό, που είναι ένα οπλικό σύστημα, δεν θα την παίρνει όπως τώρα ο Υπουργός. Εάν περιμένουμε να πάει οποιαδήποτε ανάγκη αλλαγής μέχρι τον Υπουργό, να περάσει τα Συμβούλια, να υπογράψει και να γυρίσει όλη τη γραφειοκρατία πίσω, το πράγμα έχει τελειώσει.
Πρέπει να αποκεντρωθεί η δυνατότητα στους Διοικητές των Μονάδων, όσο πιο χαμηλά τόσο πιο καλά, ώστε να αυτενεργούν…»
Για τη Διεύθυνση Καινοτομίας και το ΕΛΚΑΚ
Ο «Κένταυρος» είναι μια ιστορία επιτυχίας, αλλά να εξηγήσω τι δημιουργεί τον «Κένταυρο», διότι ο «Κένταυρος» είναι το προϊόν. Μεγαλύτερη σημασία από το προϊόν έχει η διαδικασία. Τι κάναμε; Μέχρι τώρα ή μέχρι πριν περίπου από δύο χρόνια, δυόμιση, τρία, τέσσερα, οι Ένοπλες Δυνάμεις, όπως όλες οι Ένοπλες Δυνάμεις όλων των χωρών, ζητούσαν προϊόντα. Ζητούσαν από την πολιτική ηγεσία, από την Κυβέρνηση, να τους αγοράσει αεροπλάνα, ζητούσαν να τους αγοράσει πλοία. Ωραία, θα μου πείτε, τι άλλο; Δεν είναι αυτό πλέον, δημιουργούμε μια διαφορετική προσέγγιση, ιδίως όχι για τις μεγάλες πλατφόρμες, αλλά για συστήματα τα οποία μπορεί να φαίνονται ταπεινότερα, όπως τα drones, τα αντί-drones, όπως τα στοιχεία του cyber security, αλλά είναι μοχλοί και πολλαπλασιαστές.
Δημιουργήσαμε μια Διεύθυνση Καινοτομίας στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Η Διεύθυνση Καινοτομίας έχει επικεφαλής έναν Στρατηγό. Τι κάνει ο Στρατηγός αυτός; Ζητάει από τις Ένοπλες Δυνάμεις όχι να ζητήσουν προϊόντα, αλλά να θέσουν ερωτήματα, να θέσουν προβλήματα. Παράδειγμα προβλήματος; Η χώρα που με απειλεί έχει έναν μεγάλο αριθμό drones, που κινείται με σμήνη και χρειάζεται να το αντιμετωπίσω, τι πρέπει να κάνω γι΄ αυτό; Αυτό το ερώτημα το παίρνει και το μεταφέρει σε ένα άλλο πρόσωπο, το οποίο φτιάξαμε, Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, το ΕΛΚΑΚ. Και το ΕΛΚΑΚ θέτει το ερώτημα στο οικοσύστημα καινοτομίας και αμυντικής βιομηχανίας της χώρας.
Πηγαίνει λοιπόν στις επιχειρήσεις, πηγαίνει στα ερευνητικά εργαστήρια και τους λέει έχουμε να αντιμετωπίσουμε σμήνη drones αυτού του τύπου, τι θα προτείνατε σαν απάντηση; Και έρχεται μια σειρά από απαντήσεις.
Το τελευταίο ερώτημα που θέσαμε και το οποίο αφορούσε μη επανδρωμένα στη θάλασσα, δόθηκαν 32 απαντήσεις. Παίρνει τις απαντήσεις το ΕΛΚΑΚ, τις επιστρέφει στα Επιτελεία και αξιολογούνται οι απαντήσεις και επί τη βάσει αυτής της αξιολόγησης ζητείται και χρηματοδοτείται η παραγωγή πρωτοτύπου. Το πρωτότυπο επανελέγχεται και εφόσον αυτό το πρωτότυπο ανταποκρίνεται στις ανάγκες, δηλαδή λύνει το πρόβλημα, απαντά στην ερώτηση, τότε αγοράζεται το πρωτότυπο. Η αγορά από τις Ένοπλες Δυνάμεις ενός πρωτοτύπου είναι τεράστια υπόθεση για την εταιρεία ή για όποιον το παράγει…»
Για το σύστημα «Κένταυρος»
«…Ο «Κένταυρος» είναι προϊόν αυτού του κύκλου, φτιάχτηκε ως απάντηση στο ερώτημα, στάλθηκε πρωτότυπο και ελέγχθηκε στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στάλθηκε ως πρωτότυπο σε πραγματική μάχη στην Ερυθρά Θάλασσα και κατέρριψε δύο drones. Τώρα πλέον ο «Κένταυρος» θα είναι πάνω σε κάθε ελληνικό βαπόρι, θα εξελιχθεί σιγά-σιγά και στη στεριά, με άλλες δυνατότητες, με ραντάρ κ.ά. και επίσης υπάρχουν ξένες χώρες οι οποίες ενδιαφέρονται να τον αγοράσουν, γιατί ο «Κένταυρος» είναι 50% πιο φτηνός από το ανάλογο σύστημα που θα μπορούσαν να αγοράσουν από το εξωτερικό. Κι επίσης δημιουργεί ελληνική τεχνογνωσία, την οποία μπορούμε να εξελίξουμε. Όταν θα εξελιχθεί η απειλή, ο «Κένταυρος» θα παρακολουθήσει την εξέλιξη της απειλής, γιατί εμείς έχουμε τους κώδικες για τον «Κένταυρο».»
Για την «Ασπίδα του Αχιλλέα»
«…Έχουμε μία ολιστική προσέγγιση, την έχουμε ονομάσει «Ασπίδα του Αχιλλέα». Γιατί «Ασπίδα του Αχιλλέα»; Γιατί έχει πάρα πολλά επίπεδα, όπως η Ασπίδα του Αχιλλέα είχε πέντε επίπεδα, πέντε έχει κι αυτή: Αντιαεροπορικό, αντιπυραυλικό, αντι-drone, αντι-πλοϊκό και Anti- submarine, κάτω από τη θάλασσα. Πέντε επίπεδα.
Όλα αυτά στα οποία εντάσσονται το σύνολο των συστημάτων της χώρας, τα πλοία, τα αεροπλάνα, τα άρματα, οι στρατιώτες. Οτιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε που έχει σένσορες που επικοινωνούν με αυτό το ολιστικό σύστημα, από κάτω πρέπει να υπάρχει ένα ενοποιημένο Command and Control, το οποίο προτεραιοποιεί την επερχόμενη απειλή, την αξιολογεί και προτείνει και την απάντηση σε αυτήν. Όλο αυτό λοιπόν εάν δεν έχει ελληνική τεχνογνωσία κι αν δεν μπορούμε εμείς να το παρακολουθήσουμε και να το εξελίξουμε, είμαστε χαμένοι. Δεν λέω ότι δεν θα πάρουμε κομμάτια από το εξωτερικό, βεβαίως θα πάρουμε, αλλά όλα αυτά θα ενταχθούν σε ένα συνολικό ολιστικό πλαίσιο, στο οποίο θα έχουμε εμείς τα «κλειδιά» της γνώσης, αν μπορώ να το πω έτσι…»
Για το ρόλο του στρατιώτη και του εφέδρου
«…Όχι. (Ο οπλίτης)Θα έχει G3 ή το G3 όπως θα το εξελίξουμε. Αλλά από το τι φοράει, που αξίζει να το δει κανείς, με διόπτρα, με οθόνη, με αισθητήρες που επικοινωνούν, θα είναι ένας διαφορετικός οπλίτης. Αλλά κυρίως θα είναι διαφορετικά εκπαιδευμένος και θα κάνει άλλα πράγματα.
Η εποχή που παρατάσσονταν οι στρατιώτες ο ένας δίπλα στον άλλον όπως βλέπετε στις ταινίες και αρχίζουν πυρ, αυτό να το ξεχάσουμε. Ο νέος οπλίτης είναι μπροστά από μια οθόνη, χειρίζεται ένα, ή δύο, ή πολύ περισσότερα FPV’s ή άλλα drones και αυτά είναι το εργαλείο της μάχης, αυτά είναι η σύγχρονη σφαίρα. Το όπλο είναι για την αυτοπροστασία του.
Και επίσης πρέπει να είναι εκπαιδευμένος. Όποιοι θα μπουν στο Στρατό από τον Φλεβάρη και μετά, στην πρώτη νέα ΕΣΣΟ, αφού θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο που είναι στη Βουλή, ένα από τα στοιχεία της εκπαίδευσής τους, για να μην πω το κύριο στοιχείο της εκπαίδευσής τους, θα είναι ο χειρισμός drones και βεβαίως μερικοί από αυτούς αντι-drones. Θα τους εκπαιδεύσουμε σε ένα τελείως καινούριο πλαίσιο… Αυτή είναι οριζόντια δεξιότητα. Θα υπάρχουν κάθετες δεξιότητες. Μέχρι τώρα η αντίληψη, ο γιος μου απολύθηκε εδώ και λίγους μήνες…Υπάρχουν κάθετες δεξιότητες. Ο καθένας ανάλογα με τις δυνατότητές του, με τα επαγγελματικά του προσόντα. Μας χρειάζονται πάρα πολύ οι ηλεκτρονικοί, αλλά σε αυτό που είπατε για το θέμα του οπλίτη. Εγώ, αλλά νομίζω η χώρα στην ιστορία της, πιστεύει πάρα πολύ στο στρατό των πολιτών. Δεν πιστεύουμε στον επαγγελματικό στρατό…Εμείς λοιπόν πιστεύουμε σε ένα στρατό πολιτών. Όμως εκπαιδευμένων πολιτών, με μια ειδική εφεδρεία. Και μιλήσατε για τους λίγο μεγαλύτερους, 40-50. Οι μαχητές στο Cyber Security μπορούν να είναι οποιασδήποτε ηλικίας. Και θα είναι οποιασδήποτε ηλικίας, θα αυξήσουμε το όριο στα 60.»
Για το μισθολογικό και τις απολαβές των στελεχών
«…Εμείς δε ζητήσαμε (χρήματα από τον Προϋπολογισμό). Το νομοσχέδιο που είναι στη Βουλή, που είναι τεράστιο για τη συνολική μεταρρύθμιση στις Ένοπλες Δυνάμεις, περιέχει ένα κομμάτι μισθολογίου και το οποίο έχει σημαντικές αυξήσεις, πολύ σημαντικές αυξήσεις. Ξεκινάνε από 13%, 14% και φτάνουμε στο 53%, 54%. Αυτές οι αυξήσεις δεν προέρχονται από επιπλέον χρήματα που μας έδωσε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Δηλαδή από περισσότερα χρήματα που πλήρωσε με φόρους ο Έλληνας φορολογούμενος. Προέρχονται από εσωτερικές εξοικονομήσεις. Έχουμε κάνει μια συμφωνία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και το έχει δεχθεί ο Πρωθυπουργός, η συμφωνία είναι ό,τι εξοικονομείται μπορούμε να το δίνουμε ως αντιπαροχή στα στελέχη μας. Η πρώτη φάση λοιπόν είναι αυτή. Θα υπάρξει και δεύτερη φάση, γιατί υπάρχει μεγάλο περιθώριο εξοικονόμησης…»
«…10.000 καινούργιες κατοικίες, 10.600-10.700. Επισκευή των 7.000 και κάτι. Συνολικά 17.000 κατοικίες οι οποίες λύνουν συνολικά το πρόβλημα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας. Κάθε στέλεχος που μετατίθεται σε χώρο που δεν είναι αυτός που έχει δηλώσει ότι επιθυμεί, θα έχει και ένα κλειδί για ένα αξιοπρεπές σπίτι. Και μάλιστα ένα πρόγραμμα που εκτελείται on time. Αύριο θα πάω στο Χαϊδάρι, να παραλάβω πάλι 47 κατοικίες. Εκτελείται τόσο καλά on time που ζητήθηκε από εμάς, από το ΥΠΕΘΑ, να χειριστούμε και το ευρύτερο στεγαστικό πρόγραμμα της Κυβέρνησης. Δηλαδή, παρέχουμε τη γη γιατί έχουμε στρατόπεδα τα οποία απελευθερώνουμε, θα κατασκευάσουμε εμείς τα σπίτια και θα κρατήσουμε ως εργολαβικό αντάλλαγμα 25% για να καλύψουμε ακόμα περισσότερες ανάγκες των στελεχών μας πιο γρήγορα.»
Για τη νέα στρατηγική ασφαλείας των ΗΠΑ
«…Σημαίνει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο ενδεχόμενο. Το είπατε προηγουμένως. Η «ομπρέλα» να μην είναι πάνω από το κεφάλι μας. Μας φέρνει προ των ευθυνών μας, μας λέει με τον πιο απλό τρόπο ότι πρέπει να μπορείτε και μόνοι σας, να φροντίζετε την άμυνά σας. Εσείς οι Ευρωπαίοι. Και άρα μας αναγκάζει να δούμε τον εαυτό μας στον καθρέπτη και να αποφασίσουμε ότι πρέπει να κάνουμε το αυτονόητο για κάθε προηγμένη κοινωνία, να μπορούμε να υπερασπίσουμε τις αρχές και τις αξίες για τις οποίες υπάρχουμε. Θέλω να σας είμαι και σε αυτό ειλικρινής, εγώ είμαι πεπεισμένος Ευρωπαίος. Με ποια έννοια; Πιστεύω ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι το πιο εξελιγμένο εγχείρημα στην ιστορία του ανθρώπου σε αυτόν τον πλανήτη. Ένας χώρος δημοκρατίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών, προστασίας της ιδιαιτερότητας, προστασίας της ελευθερίας του λόγου. Ένα μοναδικό εγχείρημα. Με τα τεράστια προβλήματα; Με τα τεράστια προβλήματα. Με τα τεράστια λάθη; Με τα τεράστια λάθη. Αλλά πραγματικά ένα μοναδικό εγχείρημα στην ιστορία της ανθρωπότητας…»