Κατηγορίες για δόλο, εξαπάτηση, δωροδοκία και ακόμη και εκβιασμό βαραίνουν τη Ρωσία, καθώς φέρεται να μεταφέρει ανυποψίαστους πολίτες —ακόμη και από χώρες της Αφρικής και της Ασίας— προκειμένου να πολεμήσουν στο ανατολικό μέτωπο της Ουκρανίας.
Η απρόσμενα σθεναρή αντίσταση του ουκρανικού στρατού και η παράταση των συγκρούσεων ανάγκασαν τη Μόσχα να αναζητήσει τρόπους αναπλήρωσης των μεγάλων απωλειών της. Στο πλαίσιο αυτό, προχώρησε στη στρατολόγηση αλλοδαπών. Σύμφωνα με την Κεντρική Διοίκηση Αιχμαλώτων Πολέμου στο Κίεβο, περισσότεροι από 18.000 ξένοι μαχητές έχουν εντοπιστεί να πολεμούν στο πλευρό της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία.
Πέρα από τη μαζική αποστολή εφέδρων από την Τσετσενία υπό τον Ραμζάν Καντίροφ και περίπου 5.000 στρατιωτών από τη Βόρεια Κορέα, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις ανθρώπων από την Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική που βρέθηκαν στο μέτωπο χωρίς συνειδητή επιλογή. Οι περιπτώσεις αυτές διαφέρουν από όσους προέρχονται από χώρες με ιστορικούς δεσμούς με τη Ρωσία λόγω της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπως η Λευκορωσία, το Καζακστάν, η Αρμενία, η Γεωργία και το Κιργιστάν. Όπως σημειώνει το BBC, εξειδικευμένοι ιστότοποι προβάλλουν τους Γεωργιανούς ως «γενναίους μαχητές» και τους Λευκορώσους ως «πειθαρχημένους και άρτια εκπαιδευμένους».
Η πρακτική της παραπλάνησης πολιτών από μακρινές χώρες έχει προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις. Έως τα τέλη Νοεμβρίου, ουκρανικές δυνάμεις είχαν συλλάβει περίπου 200 αιχμαλώτους από 37 χώρες, οι οποίοι υποστήριξαν ότι οδηγήθηκαν άθελά τους στο μέτωπο, σύμφωνα με το CNN. Αρκετά κράτη απηύθυναν αυστηρές εκκλήσεις προς τη Μόσχα. Ο πρόεδρος της Κένυας, Γουίλιαμ Ρούτο, εξέφρασε ανησυχία για νέους Κενυάτες που «στρατολογούνται παράνομα», ενώ το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας ανέφερε ότι 44 Ινδοί πολίτες πολεμούν για τη Ρωσία, ζητώντας την άμεση αποδέσμευσή τους.
Στο ίδιο πλαίσιο, ξέσπασε δημόσια και νομική αντιπαράθεση στη Νότια Αφρική μεταξύ των δύο θυγατέρων του πρώην προέδρου Τζέικομπ Ζούμα. Η Νκοσαζάνα Ζούμα-Μνκούμπε κατηγόρησε την ετεροθαλή αδελφή της, Ντουντουζίλε Ζούμα-Σαμπούλα, ότι παρέσυρε 17 άτομα με ψευδείς υποσχέσεις για εκπαίδευση ασφαλείας, οδηγώντας τα τελικά σε οργάνωση μισθοφόρων, σύμφωνα με Guardian και Reuters. Ένα από τα θύματα φέρεται να είχε δεχθεί προσφορά ετήσιου συμβολαίου με μηνιαίο μισθό περίπου 1.500 ευρώ. Η Ζούμα-Σαμπούλα παραιτήθηκε στα τέλη Νοεμβρίου, αρνούμενη κάθε εμπλοκή.
Παρόμοια μοτίβα καταγράφονται σε χώρες όπως το Καμερούν, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, η Ουγκάντα, η Τανζανία και η Νιγηρία. Υποσχέσεις για εργασία ή άδειες παραμονής οδηγούν άνδρες με στρατιωτική εμπειρία στο μέτωπο, από όπου ελάχιστοι επιστρέφουν. Ουκρανικές πηγές αναφέρουν ότι το 2024 δεν πραγματοποιήθηκε ούτε μία ανταλλαγή Αφρικανών αιχμαλώτων, καθώς η Ρωσία δεν ζήτησε τον επαναπατρισμό τους. Οι πρακτικές αυτές επεκτείνονται και σε γυναίκες: περίπου 200 νεαρές Αφρικανές στρατολογήθηκαν στο πρόγραμμα Alabuga στο Ταταρστάν με υποσχέσεις καλοπληρωμένης εργασίας, αλλά κατέληξαν σε εργοστάσια παραγωγής εξαρτημάτων για στρατιωτικά drones.
Την ίδια ώρα, ο πόλεμος που το Κρεμλίνο αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» συνεχίζεται με βαρύ ανθρώπινο κόστος. Στόχος των ρωσικών δυνάμεων παραμένει η διακοπή των γραμμών ανεφοδιασμού του ουκρανικού στρατού, με τις σφοδρότερες συγκρούσεις να καταγράφονται γύρω από την Ποκρόβσκ. Παρά τις περιορισμένες εδαφικές προόδους, οι απώλειες μετρώνται σε δεκάδες χιλιάδες ζωές.
Παρά τον μεγάλο πληθυσμό της Ρωσίας, οι εκτεταμένες απώλειες μάχιμου προσωπικού οδήγησαν το Κρεμλίνο στην αναζήτηση εναλλακτικών μορφών επιστράτευσης. Σύμφωνα με BBC και Mediazona, έχουν επιβεβαιωθεί πάνω από 80.000 απώλειες Ρώσων στρατιωτών, ενώ δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών εκτιμούν ότι τα συνολικά θύματα ανέρχονται σε 600.000–700.000, εκ των οποίων έως 200.000 νεκροί.