Η ένταση γύρω από την Ταϊβάν αναζωπυρώθηκε τον περασμένο μήνα, όταν η πρωθυπουργός της Ιαπωνίας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο στρατιωτικής αντίδρασης σε περίπτωση κινεζικής εισβολής. Το Πεκίνο απάντησε με σκληρή ρητορική και πτήσεις πολεμικών αεροσκαφών, επιχειρώντας να στείλει ένα σαφές μήνυμα: «Μην αναμειγνύεστε». Ωστόσο, η γεωπολιτική πραγματικότητα δείχνει το αντίθετο. Μια πιθανή σύγκρουση στο Στενό της Ταϊβάν δεν θα ήταν απλώς ένα περιφερειακό γεγονός, αλλά μια σοβαρή απειλή για τα ιαπωνικά και αμερικανικά συμφέροντα.
Η Ταϊβάν βρίσκεται σε κομβικό θαλάσσιο πέρασμα από το οποίο διέρχεται μεγάλο μέρος του παγκόσμιου εμπορίου. Ενδεχόμενη κινεζική κατάληψή της θα επέτρεπε στο Πεκίνο να ελέγχει κρίσιμες θαλάσσιες οδούς, να ενισχύσει την παρουσία του στον Ειρηνικό και να πιέσει ακόμη περισσότερο τις αμφισβητούμενες εδαφικές του διεκδικήσεις. Όπως τονίζουν αναλυτές, η ισορροπία δυνάμεων στην Ασία θα έγερνε αποφασιστικά υπέρ της Κίνας.
Η Ιαπωνία βρίσκεται σε άμεσο γεωγραφικό κίνδυνο: μια αλυσίδα νησιών της εκτείνεται μέχρι λίγα μίλια από την Ταϊβάν, ενώ ορισμένα από αυτά θα μπορούσαν να βρεθούν στο κέντρο των επιχειρήσεων σε περίπτωση πολέμου. Παράλληλα, η Ιαπωνία έχει ήδη επενδύσει τα τελευταία χρόνια στην ενίσχυση της άμυνάς της με νέες βάσεις, υποδομές ραντάρ, πυραυλικά συστήματα και μέσα ηλεκτρονικού πολέμου.
Σε περίπτωση κινεζικής επίθεσης, μια αντίδραση των ΗΠΑ θεωρείται πιθανή — και για να είναι αποτελεσματική, θα χρειαστεί τη στήριξη και τις βάσεις της Ιαπωνίας. Αεροπορικές και ναυτικές εγκαταστάσεις, ιδιαίτερα στην Οκινάουα, θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στις επιχειρήσεις, αν και αποτελούν ταυτόχρονα και πιθανούς στόχους κινεζικών πληγμάτων.
Την ίδια στιγμή, η Ιαπωνία έχει δική της ανοιχτή διαμάχη με την Κίνα για τα νησιά Σενκάκου, ενώ τυχόν κινεζικός έλεγχος της Ταϊβάν θα έσπαζε το «αμυντικό ανάχωμα» που λειτουργεί σήμερα υπέρ του Τόκιο. Έτσι, η απόφαση για εμπλοκή ή όχι της Ιαπωνίας σε μια πιθανή σύγκρουση θα εξαρτηθεί από ένα σύμπλεγμα στρατιωτικών, πολιτικών και νομικών παραμέτρων, με την Ουάσινγκτον να παραμένει επί του παρόντος σε πολιτική «στρατηγικής αμφισημίας».
Το μόνο βέβαιο είναι πως μια κρίση στην Ταϊβάν δεν θα αφορά μόνο την Κίνα και το νησί· θα επανακαθορίσει τις ισορροπίες ασφαλείας σε ολόκληρη την Ασία και θα δοκιμάσει την ανθεκτικότητα της ιαπωνοαμερικανικής συμμαχίας.