Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βάζει φρένο στις προσπάθειες της Κομισιόν να αξιοποιήσει τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αρνούμενη να στηρίξει μια πρωτοβουλία που, όπως θεωρεί, θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ευρωζώνης και το ίδιο το ευρώ.
Σύμφωνα με πηγές της αγοράς που μίλησαν στη Ναυτεμπορική, η ΕΚΤ κρίνει ότι η πρόταση της Επιτροπής υπερβαίνει την εντολή της, ενώ εκφράζει ανησυχίες ότι μια τέτοια κίνηση θα έπληττε την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις ευρωπαϊκές αγορές.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι η Κριστίν Λαγκάρντ αρνείται να παράσχει οποιαδήποτε μορφή εγγύησης για τη μετατροπή των 140 δισ. ευρώ ρωσικών κρατικών καταθέσεων που βρίσκονται στην Euroclear, σε δάνειο προς την Ουκρανία.
Την αρνητική στάση της ΕΚΤ είχαν αποκαλύψει νωρίτερα και οι Financial Times, επισημαίνοντας ότι η Κομισιόν συναντά ολοένα και μεγαλύτερα εμπόδια στην προσπάθειά της να αντλήσει το μεγάλο αυτό ποσό, χρησιμοποιώντας ως εγγύηση τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας που έχουν δεσμευτεί στο Euroclear.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδίαζε ουσιαστικά να δεσμεύσει τα ρωσικά κεφάλαια και να τα διαθέσει στην Ουκρανία μέσω έκδοσης ομολόγου ύψους 140 δισ. ευρώ. Η επιστροφή των χρημάτων στη Ρωσία θα γινόταν μόνο εφόσον η Μόσχα κατέβαλλε αποζημιώσεις στο Κίεβο μετά τη λήξη του πολέμου.
Η στάση της ΕΚΤ προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στο Μπερλεμόν. Η Κομισιόν περιορίστηκε να αναφέρει ότι αναζητά πλέον εφαρμόσιμες εναλλακτικές λύσεις, ενώ η εκπρόσωπός της, Πάολα Πίνο, σημείωσε ότι συνεχίζονται οι συζητήσεις με την ΕΚΤ για το ποια σενάρια είναι εφικτά και με ποιον τρόπο θα εξασφαλιστεί η απαραίτητη ρευστότητα, σε περίπτωση που απαιτηθεί επιστροφή των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων στη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα.
Οι επιπτώσεις για τα κράτη-μέλη
Η εξέλιξη αυτή δυσκολεύει σημαντικά τα σχέδια της ΕΕ, η οποία υπολόγιζε ότι θα μπορέσει να χρηματοδοτήσει μέρος της μελλοντικής στήριξης προς την Ουκρανία με τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια.
Καθώς η έκδοση ευρωομολόγων για την ενίσχυση της Ουκρανίας απορρίπτεται κατηγορηματικά από τη Γερμανία και άλλα κράτη-μέλη, η μόνη εναλλακτική που απομένει είναι η άμεση δημοσιονομική επιβάρυνση των εθνικών προϋπολογισμών.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχονται ότι οι χώρες της ΕΕ ίσως χρειαστεί να καλύψουν τουλάχιστον 90 δισ. ευρώ για την Ουκρανία την επόμενη διετία, κάτι που δημιουργεί σημαντικές πιέσεις. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι οι 27 ενδέχεται να αδυνατούν να συγκεντρώσουν γρήγορα αυτά τα ποσά σε περίπτωση ανάγκης, γεγονός που θα μπορούσε να πυροδοτήσει αναταραχή στις αγορές. Για αυτόν τον λόγο η Κομισιόν είχε ζητήσει από την ΕΚΤ να λειτουργήσει ως δανειστής έσχατης ανάγκης για την Euroclear – αίτημα που απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τη Λαγκάρντ.
Πλήγμα για την Κάγια Κάλας
Η εξέλιξη αποτελεί και πλήγμα για την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Κάγια Κάλας, η οποία υποστήριζε πως η αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι η αποτελεσματικότερη και βέλτιστη λύση.
Βελγικές ανησυχίες για νομικούς κινδύνους
Η κυβέρνηση του Βελγίου έχει εκφράσει έντονη αντίθεση, λόγω φόβων για πιθανές νομικές διεκδικήσεις από τη Μόσχα. Ο Βέλγος ΥΠΕΞ Μαξίμ Πρεβό προειδοποίησε ότι σε περίπτωση δικαστικής διαμάχης η Ρωσία πιθανότατα θα κερδίσει, αφήνοντας το Βέλγιο εκτεθειμένο σε ζημία 200 δισ. ευρώ – ποσό που ισοδυναμεί με τον ετήσιο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό και θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε οικονομική κατάρρευση.
Παρόμοια ήταν και η γραπτή αντίθεση του πρωθυπουργού Μπαρτ Ντε Βεβέρ, ο οποίος την περασμένη Παρασκευή ενημέρωσε σχετικά την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.