Τζέσε Όουενς: O χρυσός Ολυμπιονίκης που αγνόησε ο Χίτλερ και ο Ρούσβελτ

 
Τζέσε Όουενς: O χρυσός Ολυμπιονίκης που αγνόησε ο Χίτλερ και ο Ρούσβελτ

Ενημερώθηκε: 25/05/16 - 18:40

Στις 25 Μαΐου 1935 στον Αν Άρμπορ του Μίσιγκαν ένας 22χρονος μαύρος αθλητής έσπασε τρία παγκόσμια ρεκόρ και ισοφάρισε ένα τέταρτο ρεκόρ σε διάστημα 45 λεπτών. Ήταν ο πρώτος άλτης που πέρασε τα 8 μέτρα στο άλμα εις μήκος, έσπασε τα ρεκόρ των 220 μέτρων και των 220 μέτρων μετ'εμποδίων και ισοφάρισε το παγκόσμιο ρεκόρ των 100 μέτρων.

Ένα χρόνο αργότερα θα κέρδιζε 4 χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς αγώνες του Βερολίνου και θα διέψευδε με εκκωφαντικό τρόπο την «ανωτερότητα» της άριας φυλής ενώ ο Χίτλερ παρακολουθούσε εμβρόντητος από τις κερκίδες του γηπέδου. Ήταν ο αφρομερικανός Τζέσε Όουενς που γεννήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1913 στην Αλαμπάμα της Αμερικής. Το πραγματικό του όνομα ήταν Τζέιμς Κλίβελαντ Όουενς, αλλά οι συμμαθητές του στο σχολείο τον αποκαλούσαν Τζέσε. Ήταν το έβδομο από τα έντεκα παιδιά μιας φτωχής οικογένειας μαύρων. Μεγάλωσε με στερήσεις και αναγκάστηκε να εργαστεί από μικρή ηλικία. Στα επτά του χρόνια βοηθούσε τους γονείς του στα χωράφια και αργότερα εργάστηκε σε μαγαζί παπουτσιών.

Το 1922 μετακόμισε με τη οικογένειά του στο Κλίβελαντ του Οχάιο, όπου ο πατέρας του είχε νοικιάσει μια μεγάλη έκταση γης. Ο Όουενς σε ηλικία 15 ετών εντυπωσίαζε στο σχολείο με τις επιδόσεις του στα αθλήματα. Μέχρι τα 18 του χρόνια είχε κερδίσει σε όλους τους σχολικούς αγώνες στίβου και φυσικά είχε συντρίψει όλα τα ρεκόρ. Στα 20 ισοφάρισε το παγκόσμιο ρεκόρ των 100 μέτρων και ξεκίνησε σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο. Χωρίς υποτροφία αναγκάστηκε να δουλέψει για να πληρώνει τα δίδακτρα. Την περίοδο εκείνη ο ρατσισμός στην αμερικανική κοινωνία ήταν έντονος. Όταν ο Όουενς ταξίδευε με την ομάδα των αθλητών, αναγκαζόταν να μένει σε ξεχωριστό ξενοδοχείο και να τρώει σε διαφορετικό εστιατόριο από τους υπόλοιπους αθλητές.

Ο Όουενς κατέρριψε την άνοιξη του 1935, τρία παγκόσμια ρεκόρ και κέρδισε μια θέση στην αμερικανική ολυμπιακή ομάδα. Πριν τους Ολυμπιακούς του 1936 υπήρχαν έντονες διαμαρτυρίες από τους Ναζί για τους μαύρους αθλητές που θα έπαιρναν μέρος στους αγώνες. Όμως οι Γερμανοί πίστεψαν ότι είχαν την ευκαιρία να αποδείξουν την υπεροχή τους σε όλον τον κόσμο. Ωστόσο τα σχέδια του Χίτλερ χάλασαν όταν στις 3 Αυγούστου ο Όουενς τερμάτισε πρώτος στην κούρσα των 100 μέτρων και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο. Την επόμενη ημέρα με άλμα στα 8.06 ξεπέρασε το ρεκόρ του Γερμανού αθλητή Λουζ Λονγκ και κέρδισε το δεύτερο χρυσό μετάλλιο. Ο Γερμανός πήγε προς το μέρος του και τοn συνεχάρη με τον Όουενς να σχολιάζει αργότερα: «Θέλει πολύ κουράγιο για να με συγχαρεί κάποιος μπροστά στον Χίτλερ».

Ακολούθησαν δύο ακόμα ολυμπιακά μετάλλια στα 200 μέτρα και την σκυταλοδρομία. 100.000 θεατές που ήταν στο γήπεδο χειροκροτούσαν και επευφημούσαν τον Αμερικανό. Πολλοί ανέφεραν ότι η νίκη του είχε εκνευρίσει τον Χίτλερ σε σημείο που έφυγε από το γήπεδο για να μην τον χαιρετήσει. Η αλήθεια είναι ότι ο Χίτλερ είχε επιλέξει να μην μιλήσει σε κανέναν αθλητή από την πρώτη μέρα των Ολυμπιακών αγώνων. Σύμφωνα με τον Όουενς, ο Χίτλερ τον χαιρέτησε από μακριά λίγο πριν φύγει με το επιτελείο του την ώρα που εκείνος πανηγύριζε τη νίκη του στα 100 μέτρα: «Πριν φύγει έτυχε να περάσω δίπλα από τις θέσεις του επιτελείου του. Με χαιρέτησε από μακριά και τον χαιρέτησα κι εγώ».

Κέρδισε χρυσό μετάλλιο στα 100 μέτρα, στα 200, στο άλμα εις μήκος και στη σκυταλοδρομία. Ο Όουενς ήταν ο πρώτος Αμερικανός που κέρδιζε τέσσερα μετάλλια στίβου σε μια Ολυμπιάδα και το ρεκόρ του διατηρήθηκε για 48 χρόνια. Στη φωτογραφία ο Όουενς είναι στο κέντρο.

Σύμφωνα με τον Όουενς ο άνθρωπος που τον σνόμπαρε δεν ήταν ο Χίτλερ, αλλά ο Ρούσβελτ. «Όταν επέστρεψα από τους Ολυμπιακούς του Βερολίνου, μετά από όλες τις ιστορίες που είχαν ειπωθεί για τον Χίτλερ, δεν μπορούσα να κάθομαι στη μπροστινή θέση του λεωφορείου. Έπρεπε να μπαίνω από την πίσω πόρτα. Δεν με κάλεσαν να σφίξω το χέρι του Χίτλερ, όπως δεν με κάλεσαν ούτε στον Λευκό Οίκο, για να με συγχαρεί ο Ρούσβελτ».

Όταν ο Όουενς επέστρεψε στην Αμερική δεν αντιμετωπίστηκε όπως οι υπόλοιποι αθλητές. Δεν είχε προτάσεις από διαφημιστικές εταιρείες, ούτε του προσέφεραν καλά συμβόλαια ή μια αξιοπρεπή θέση εργασίας. Για να επιβιώσει αναγκάστηκε να τρέχει σε αγώνες εναντίον αλόγων και σκυλιών. Ξεκίνησε το κάπνισμα και πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα το 1980 σε ηλικία 66 ετών.

Δείτε στιγμιότυπο από τους Ολυμπιακούς στο Βερολίνο: