Ο Ερντογάν, οι εκλογές της 14ης Μαΐου και ο Μεντερές

 
Το φάντασμα του Μεντερές, αυτό το διάστημα, πλανάται πάνω από την πολιτική ζωή της Τουρκίας

Ενημερώθηκε: 23/01/23 - 12:58

Του Γιάννη Μιχελάκη

Η επίκληση του ονόματος του Αντνάν Μεντερές από τον Ερντογάν στις πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου, με τις οποίες φαίνεται να προσδιορίζεται ο χρόνος, που θα γίνουν οι εκλογές στην Τουρκία, μόνο τυχαία δεν είναι…

Ο Μεντερές, ο ένατος -στην νεότερη τουρκική ιστορία- πρωθυπουργός της χώρας ήταν από τους πρώτους, που αμφισβήτησαν ανοικτά την πολιτική μονοκρατορία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (Ρ.Λ.Κ.), της παράταξης, που ίδρυσε ο Μουσταφά Κεμάλ, ο επονομαζόμενος Ατατούρκ (δηλαδή «Πατέρας των Τούρκων») το 1930.

Το Ρ.Λ.Κ. ήταν το μόνο νόμιμο κόμμα, που λειτουργούσε στη χώρα, κυριαρχώντας στην πολιτική ζωή της Τουρκίας.

Το 1945 ο Μεντερές διεγράφη από το Ρ.Λ.Κ. και μαζί με τον Τζελάλ Μπαγιάρ και τον Φουάτ Κιοπρουλού ίδρυσαν την πρώτη αντιπολιτευτική παράταξη στην Τουρκία, το «Δημοκρατικό Κόμμα», το οποίο μετά από πέντε χρόνια πολιτικής δράσης, στις 14 Μαΐου 1950, κατόρθωσε να εκτοπίσει από την εξουσία το κόμμα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ κερδίζοντας τις εκλογές της χρονιάς εκείνης.

Ο Αντναν Μεντερές έγινε πρωθυπουργός και ο Τζελάλ Μπαγιάρ Πρόεδρος της Τουρκίας.

Όμως η εξουσία τους δεν κράτησε πολύ… Μερικά χρόνια αργότερα, Μάϊο (πάλι) του 1960 ξέσπασε πραξικόπημα. Ο Μεντερές και πολλά στελέχη του «Δημοκρατικού Κόμματος συνελήφθησαν από τον στρατό, δικάστηκαν και καταδικάστηκαν, ο Μεντερές σε θάνατο δια απαγχονισμού (17 Σεπτεμβρίου 1961) και ο Μπαγιάρ σε ισόβια κάθειρξη.

Για τον Ερντογάν, λοιπόν, η αναφορά στον Μεντερές δεν πρέπει να περνάει στα «ψιλά» και αυτό γιατί:

  • Ο Μεντερές, όπως και ο Ερντογάν, αμφισβήτησε την πολιτική παντοκρατορία των Κεμαλιστών.
  • Ο Μεντερές, όπως και ο Ερντογάν, βελτίωσε το βιοτικό επίπεδο των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
  • Ο Μεντερές, όπως και ο Ερντογάν, ήταν, την πρώτη περίοδο της διακυβέρνησής του, δημοφιλής στον λαό, κερδίζοντας άνετα τις εκλογές του Μαϊού του 1954 και του Νοεμβρίου του 1957.
  • Ο Μεντερές, όπως και ο Ερντογάν, την τελευταία περίοδο της εξουσίας του, απέτυχε παταγωδώς στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής, με τον πληθωρισμό και το χρέος της χώρας να ανεβαίνουν σε δυσθεώρητα ύψη.  
  • Ο Μεντερές, όπως και ο Ερντογάν, στην διάρκεια της πρωθυπουργίας του επέδειξε μια ακραία ανθελληνική στάση. Ήταν ο ενορχηστρωτής και ο υποκινητής του προγκρόμ των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης από τον καθοδηγούμενο τουρκικό όχλο (Σεπτέμβρης 1954), ενώ ως επικεφαλής ατάκτων (οι γνωστοί Τσέτες) την περίοδο της Ελληνικής εκστρατείας στην Μικρά Ασία είχε κατηγορηθεί για την σφαγή 31 Ελλήνων προσκόπων του Αϊδινίου, τον Ιούνιο του 1919.
  • Ο Μεντερές, όπως και ο Ερντογάν, ενώ αρχικά ακολούθησε φιλοδυτική πολιτική προσπάθησε να αλλάξει την γραμμή αυτή. Λίγο πριν την ανατροπή του από τους πραξικοπηματίες, ετοιμαζόταν να πραγματοποιήσει επίσημο ταξίδι στην Μόσχα, την ώρα που ο «Ψυχρός Πόλεμος» με την ΕΣΣΔ και το αντίπαλο στρατιωτικό δέος του ΝΑΤΟ, το «Σύμφωνο της Βαρσοβίας», ήταν στην κορύφωσή του!

Το μόνο σημείο, που η πορεία του Μεντερές δεν ταιριάζει με αυτήν του Ερντογάν είναι, ότι ο σημερινός Προέδρος της Τουρκίας, δεν έχει να αντιμετωπίσει κάποιον στρατηγό αντίστοιχο του Τζεμάλ Γκιουρσέλ, του ανθρώπου που ανέτρεψε τον Μεντερές, τον οδήγησε στο εδώλιο του κατηγορουμένου και στο τέλος στην αγχόνη!

Και ένα μήνα αργότερα, μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1961, ο Γκιουρσέλ έγινε Πρόεδρος της χώρας, θεσμοθετώντας από τότε -και επίσημα- το δικαίωμα του Στρατού να επεμβαίνει, όποτε κρίνει σκόπιμο και θεωρεί ότι κινδυνεύει η πολιτική παρακαταθήκη του Ατατούρκ.

Ο Ερντογάν το έχει «λύσει» το ζήτημα αυτό από το 2016, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα (;). Ελέγχει πλήρως τον Στρατό, τη Δικαιοσύνη, τις αρχές ασφαλείας, τα μέσα ενημέρωσης και την επιχειρηματική ελίτ.

Δημοκρατία, όχι απλά α λα Τούρκα, αλλά δημοκρατία α λα Ερντογάν!!!

Ίσως, πίσω από την αναφορά του Ερντογάν για τον Μεντερές, λίγο πριν τις τουρκικές προεδρικές εκλογές, δεν κρύβεται μόνο ο συμβολισμός για την νίκη ενός Τούρκου εθνικιστή πολιτικού κατά των δυνάμεων του Κεμαλισμού, αλλά η προσωπική του αγωνία για την επόμενη μέρα του, στην περίπτωση που χάσει την εκλογική μάχη που έρχεται(;)…

Ξέρει πολύ καλά ο Τούρκος Πρόεδρος, ότι οι πολιτικοί του αντίπαλοι, πιθανόν, δεν θα επιδιώξουν μόνο την πολιτική του εξόντωση…

ΠΗΓΗ: Realnews

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ