Οι Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν σε μια σημαντική κλιμάκωση της πολιτικής τους για την επιβολή κυρώσεων, στοχεύοντας δίκτυα που βοηθούν το Ιράν να παρακάμψει τους διεθνείς περιορισμούς. Ειδικότερα, η Ουάσιγκτον πρόσθεσε εννέα τουρκικές εταιρείες στη λεγόμενη «Entity List» (Μαύρη Λίστα Εξαγωγών) του Υπουργείου Εμπορίου.
Όπως αποκαλύπτει σε δημοσίευμά του το Nordic Monitor, η κίνηση αυτή σηματοδοτεί τη σκλήρυνση της αμερικανικής στάσης απέναντι στην Τουρκία, θεωρώντας ότι διευκολύνει συστηματικά την αποφυγή κυρώσεων από την Τεχεράνη.
Το πλαίσιο των κυρώσεων
Η δράση των ΗΠΑ αφορά συνολικά 29 οντότητες, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών και διευθύνσεων από την Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Τουρκία. Οι οντότητες αυτές κατηγορούνται ότι παρέχουν παράνομη υλική υποστήριξη στα στρατιωτικά προγράμματα του Ιράν.
Η βασική αιτία για την επιβολή των κυρώσεων εστιάζεται στη διακίνηση ηλεκτρονικών εξαρτημάτων αμερικανικής προέλευσης. Σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, αυτά τα εξαρτήματα χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή ή τον εξοπλισμό οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones).
Σύνδεση με τους PROXY του Ιράν
Το δημοσίευμα τονίζει πως τα συγκεκριμένα εξαρτήματα εντοπίστηκαν σε drones που χρησιμοποιήθηκαν από ιρανόφιλες ομάδες στην περιοχή, όπως οι μαχητές Χούθι στην Υεμένη και η Χαμάς. Μάλιστα, έγινε αναφορά σε εξαρτήματα που ανακτήθηκαν από συντρίμμια drones της Χαμάς μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ, τα οποία οδήγησαν στην ταυτοποίηση των εταιρειών που διευκόλυναν τη διακίνησή τους.
Με την προσθήκη στην «Entity List», οι τουρκικές (και οι υπόλοιπες) εταιρείες υπόκεινται πλέον σε αυστηρούς περιορισμούς. Απαγορεύεται η πώληση ή εξαγωγή οποιωνδήποτε προϊόντων αμερικανικής τεχνολογίας προς αυτές χωρίς ειδική άδεια από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, με την αρχή ότι τα σχετικά αιτήματα θα απορρίπτονται για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Οι επιπτώσεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας
Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως ένα σαφές μήνυμα από την Ουάσιγκτον ότι δεν θα ανεχθεί τη χρήση του τουρκικού εδάφους ως βάσης για την αποφυγή των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Τεχεράνη.
Η Τουρκία διατηρεί σημαντικές οικονομικές σχέσεις με το Ιράν και παραδοσιακά έχει αντιταχθεί στις δευτερογενείς κυρώσεις των ΗΠΑ, θεωρώντας τις «εξωεδαφικές» και απειλή για την εθνική της κυριαρχία. Ωστόσο, η νέα λίστα κυρώσεων καταδεικνύει την αποφασιστικότητα της αμερικανικής κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει κάθε διαθέσιμο εργαλείο για να διακόψει τη ροή εξοπλισμού και χρήματος προς τα ιρανικά στρατιωτικά δίκτυα και τους περιφερειακούς συμμάχους τους.