Αμφίρροπα νεα εχει ο Οργανισμός Ελέγχου Ασθενειών της ΕΕ σχετικά με τη νέα μετάλλαξη τουκορονοϊού, XBB.1.5 ή αλλιώς «Kraken», η οποία προς το παρόν "διασχίζει" την Αμερική και ανησυχεί τους επιδημιολόγους.
Τα κακά νέα είναι ότι η XBB.1.5 εξαπλώνεται γρήγορα, πιθανότατα επειδή έχει μερικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα επί του παρόντος κυρίαρχα στελέχη της Όμικρον. Τα καλά νέα είναι ότι η Ευρώπη έχει λίγο χρόνο μπροστά της για να προετοιμαστεί για τον ερχομό της μετάλλαξης.
«Υπάρχει πιθανότητα αυτή η παραλλαγή να έχει αυξανόμενη επίδραση στον αριθμό των κρουσμάτων COVID-19 στην ΕΕ, αλλά όχι μέσα στον επόμενο μήνα, καθώς η παραλλαγή αυτή, αυτή τη στιγμή εντοπίζεται στην ΕΕ σε πολύ χαμηλά επίπεδα», σημειώνει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) στην πρόσφατη αξιολόγησή του για την μετάλλαξη XBB.1.5.
Την Τετάρτη, η τεχνική επικεφαλής του ΠΟΥ για τον COVID-19, Μαρία βαν Κερκάβε, δήλωσε ότι η υπηρεσία υγείας ανησυχούσε για το πόσο γρήγορα η υποπαραλλαγή αντικαθιστούσε άλλες παραλλαγές. Στις ΗΠΑ, από το 4% των περιπτώσεων που εντοπιζόταν η ΧΒΒ.1.5 στην αρχή, εκτοξεύτηκε στο 40% μέσα σε λίγες εβδομάδες, σύμφωνα με τον Συντονιστή Αντίδρασης του Λευκού Οίκου για τον COVID-19.
Ωστόσο, δεν είναι ακόμη γνωστό εάν προκαλεί και πιο σοβαρή μόλυνση.
Γιατί μεταδίδεται τόσο γρήγορα η ΧΒΒ.1.5
Το ECDC γράφει ότι ο αυξημένος ρυθμός εξάπλωσης πιθανότατα οφείλεται στην ικανότητα της XBB.1.5 να αποφεύγει τα αντισώματα του ανοσοποιητικού συστήματος που υπάρχουν από προηγούμενες λοιμώξεις ή εμβολιασμό. Έχει επίσης μια μετάλλαξη στην πρωτεΐνη ακίδας - το τμήμα του ιού που συνδέεται με τα κύτταρα-ξενιστές - η οποία μπορεί να προσφέρει κάποιο πλεονέκτημα.
Προς το παρόν, η παραλλαγή αυτή, αν και κρούει το καμπανάκι στην Ευρώπη, δεν εμπνέει ακόμα μεγάλη ανησυχία, σύμφωνα με το ECDC, παρόλο που έχει εντοπιστεί στη Δανία, τη Γαλλία, την Αυστρία, την Ολλανδία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Σουηδία, την Ισλανδία, το Βέλγιο, την Τσεχική Δημοκρατία, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Τα δεδομένα που προέρχονται από τις ΗΠΑ υποδηλώνουν ότι η XBB.1.5 εξαπλώνεται επιθετικά, με τα κρούσματα να διπλασιάζονται κάθε εννέα ημέρες.
Ο βασικός κίνδυνος είναι ότι μια ενδεχόμενη έκρηξη κρουσμάτων θα συμπέσει με μια ήδη δύσκολη περίοδο της γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού, καταπονώντας τα νοσοκομεία. Στο Βέλγιο, οι αρχές δημόσιας υγείας κήρυξαν επιδημία γρίπης λόγω αυξανόμενων κρουσμάτων, με την κορύφωση να αναμένεται σε τρεις ή τέσσερις εβδομάδες.
Ωστόσο, μόνο και μόνο επειδή η υποπαραλλαγή εκρήγνυται στις ΗΠΑ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η Ευρώπη θα βρεθεί σύντομα στο μάτι της καταιγίδας. «Σημαντικές διαφορές στην κυκλοφορία των παραλλαγών έχουν παρατηρηθεί μεταξύ της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, αρκετές φορές, κατά τη διάρκεια της πανδημίας», γράφει το ECDC.
Πότε και πού εντοπίστηκε η XBB.1.5 για πρώτη φορά
Αν και μόλις πρόσφατα εξαπλώθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο, η XBB.1.5 υπάρχει εδώ και καιρό. Εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Η XBB.1.5 είναι ένας ανασυνδυασμός, ή συνδυασμός, δύο παραφυάδων της Omicron BA.2, γνωστή ως «stealth Omicron» για την ικανότητά της να παράγει ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα σε ορισμένες εξετάσεις.
Μέχρι στιγμής, στις ΗΠΑ παρατηρείται η πιο αξιοσημείωτη ανάπτυξη της νέας παραλλαγής. Αυτή την εβδομάδα, τα CDC προέβλεψαν ότι αποτελεί περίπου το 75% των λοιμώξεων στις περιοχές 1 και 2, οι οποίες περιλαμβάνουν το Κονέκτικατ, το Μέιν, τη Μασαχουσέτη, το Νιου Χάμσαϊρ, το Ρόουντ Άιλαντ, το Βερμόντ, τη Νέα Υόρκη, το Νιου Τζέρσεϊ, το Πουέρτο Ρίκο και τις Αμερικανικές Παρθένες Νήσους. Σε εθνικό επίπεδο, προβλεπόταν να βρίσκεται γύρω στο 40% των κρουσμάτων.
Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες παρατηρείται επίσης κατακόρυφη αύξηση. Η παραλλαγή έχει αναφερθεί μέχρι στιγμής σε τουλάχιστον 25 χώρες, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Γιατί είναι τόσο ανησυχητική
Στις ΗΠΑ, η XBB.1.5 προβλεπόταν να αφορά μόλις περίπου το 1% των κρουσμάτων στις αρχές Δεκεμβρίου. Ένα μήνα αργότερα, προβλέπεται να βρίσκεται πίσω από το 40% των περιπτώσεων. Τα CDC αναμένεται να δημοσιεύσουν μια νέα πρόβλεψη για την παραλλαγή COVID την Παρασκευή.
Στο μεταξύ, για την εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού και συγκεκριμένα, για το στέλεχος ΧΒΒ.1.5 μίλησε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, τονίζοντας πως «δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι προκαλεί πιο σοβαρή νόσηση ή θνησιμότητα». «Το στέλεχος ΧΒΒ.1.5 κυκλοφορεί στις ΗΠΑ κι έχει φτάσει στο 40% των κρουσμάτων, ανήκει στην Ο και είναι το πιο μεταδοτικό στέλεχος», δήλωσε στον ΑΝΤ1 ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, εξηγώντας πως «μπορεί να έχει φτάσει σε πολύ μικρό αριθμό, ακόμα όμως το ψάχνουμε».
Επίσης, ο καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής του υπουργείου Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης, διευκρίνισε ότι «δεν βλέπει να βρισκόμαστε μπροστά σε νέο κύμα» ενώ χαρακτήρισε «απειλή» την παραλλαγή κορωνοϊού στις Ηνωμένες Πολιτείες, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η συγκεκριμένη έξαρση είναι διαχειρίσιμη.