Σοκαριστικές εικόνες που έχουν διαρρεύσει σε ΜΜΕ και social media δείχνουν τη φρίκη που βιώνουν γυναίκες στα λεγόμενα «καταφύγια υπακοής» στη Σαουδική Αραβία, όπου υπόκεινται σε βασανισμούς, ξυλοδαρμούς και βιασμούς.
Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, πρόκειται για κρατικά λειτουργούμενα ιδρύματα στα οποία γυναίκες –συχνά ανήλικες– απομονώνονται χωρίς δίκη, χωρίς προοπτική απελευθέρωσης, παρά μόνο με την έγκριση ενός αρσενικού συγγενή. Σύμφωνα με δεκάδες μαρτυρίες, πρόκειται για ψυχικά και σωματικά βασανιστήρια, που σκοπό έχουν να σπάσουν κάθε αντίσταση και να υποτάξουν τα θύματα.
Παρά τις επίσημες διαψεύσεις της σαουδαραβικής κυβέρνησης ότι οι γυναίκες μπορούν να φύγουν «οποτεδήποτε», οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποκαλύπτουν πως στην πράξη απαιτείται η συγκατάθεση ενός αρσενικού κηδεμόνα – ακόμη κι αν πρόκειται για τον θύτη. Πολλές γυναίκες έχουν βρεθεί σε Dar al-Reaya μετά από καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση στο σπίτι, και στη συνέχεια εξαναγκάζονται να «συμφιλιωθούν» με τους κακοποιητές τους για να αφεθούν ελεύθερες.
Ένα σοκαριστικό βίντεο που δημοσίευσε η Daily Mail επαναφέρει στο προσκήνιο τη συστηματική κακοποίηση των γυναικών στις μυστικές αυτές εγκαταστάσεις «σωφρονισμού». Στο βίντεο, αστυνομικοί και φρουροί εμφανίζονται να ξυλοκοπούν ανελέητα γυναίκες που πραγματοποιούσαν ειρηνική καθιστική διαμαρτυρία στο ίδρυμα «Social Education Home for Girls» στην πόλη Khamis Mushair, στην επαρχία Ασίρ.
Η 25χρονη Amina, που ζήτησε καταφύγιο στο κέντρο της πόλης Buraydah αφού δέχθηκε ξυλοδαρμό από τον πατέρα της, περιγράφει το ίδρυμα ως «εγκαταλελειμμένο, ψυχρό και απάνθρωπο». Όταν προσπάθησε να προστατεύσει τον εαυτό της, το προσωπικό κάλεσε τον πατέρα της. Εκείνος απαίτησε, και έγραψε σε «συμφωνία», ότι η κόρη του δεν θα έβγαινε από το σπίτι χωρίς συνοδό, δεν θα αρνιόταν εντολές και θα υπάκουε απόλυτα. Η Amina, φοβισμένη, υπέγραψε. Λίγο μετά, η βία στο σπίτι επανήλθε και αναγκάστηκε να διαφύγει από τη χώρα.
Μια άλλη γυναίκα, η Shams, θυμάται πως όταν ήταν 16, μια πρώην κρατούμενη επισκέφθηκε το σχολείο της για να δώσει «μάθημα ηθικής». Τους είπε ότι συνελήφθη από την θρησκευτική αστυνομία επειδή είχε σχέση με αγόρι και αφού έμεινε έγκυος, την αποκήρυξε η οικογένειά της και την έστειλαν στο Dar al-Reaya. «Τους είπε ότι αν μια γυναίκα χαλάσει τη φήμη της, είναι τελειωμένη για πάντα».
Οι μαρτυρίες δεν σταματούν εκεί. Γυναίκες που αρνήθηκαν να προσευχηθούν μαστιγώθηκαν δημόσια. Άλλες που μίλησαν για σεξουαλική παρενόχληση υπέστησαν απομόνωση ή στέρηση φαγητού. Κάποιες καταγγέλλουν πως αναγκάστηκαν να φάνε ακόμη και τον εμετό τους ως τιμωρία. Έχουν αναφερθεί και αυτοκτονίες: το 2015, μια κρατούμενη βρέθηκε κρεμασμένη στο δωμάτιό της, με σημείωμα: «Αποφάσισα να πεθάνω για να ξεφύγω από την κόλαση».
Το κράτος διατηρεί τα «καταφύγια» από τη δεκαετία του 1960, φιλοξενώντας κορίτσια ηλικίας από 7 έως 30 ετών. Πολλές φορές, όταν δεν βρίσκεται κηδεμόνας για να τις «παραλάβει», μεταφέρονται σε λεγόμενες «φιλοξενούσες δομές», όπου και πάλι δεν επιτρέπεται η έξοδος χωρίς ανδρική συγκατάθεση.