Εκθεση-καταπέλτη για τις κρατικές επιδοτήσεις και πώς αυτές καταλήγουν να χρηματοδοτούν μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες θα δημοσιοποιήσει την ερχόμενη εβδομάδα η Γερουσία της Γαλλίας.
Το πόρισμα της έρευνας –διάρκειας έξι μηνών– βασίστηκε σε καταθέσεις επικεφαλής επιχειρήσεων ενώπιον της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής και σε περίοδο μεγάλης συνδικαλιστικής αναταραχής με αφορμή τις περικοπές που προγραμματίζει η κυβέρνηση του Φρανσουά Μπαϊρού στις κοινωνικές δαπάνες.
«Τα χρήματα του κράτους είναι τα χρήματα των Γάλλων. Είναι θεμιτό να θέλουν να μάθουν πού πάνε τα λεφτά τους!», είπε στην κατάθεσή του ο διευθύνων σύμβουλος της πετρελαϊκής Total Πατρίκ Πουγιανέ, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde. Οι εισηγητές της έρευνας, ο συντηρητικός Ολιβιέ Ριτμάν και ο κομμουνιστής Φαμπιέν Γκέι, δεσμεύθηκαν ότι η έκθεσή τους «δεν θα καταλήξει στον πάτο κάποιου συρταριού της Γερουσίας, όπως έγινε για τόσες άλλες», όπως αναφέρουν στο προοίμιο οι συντάκτες της.
Στόχος της έρευνας ήταν να αποσαφηνισθούν το συνολικό κόστος των κρατικών επιδοτήσεων που εξασφαλίζουν οι μεγάλες επιχειρήσεις (με πάνω από 1.000 εργαζομένους και 450 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών) και τι ακριβώς χρηματοδοτούν. Το ερώτημα έχει απασχολήσει και στο παρελθόν γαλλικές κυβερνήσεις. Τον Νοέμβριο του 2024, με αφορμή μαζικές απολύσεις από τις εταιρείες Michelin και Auchan, ο τότε πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ ζήτησε από το βήμα της Εθνοσυνέλευσης «να μάθουμε τι έκαναν οι όμιλοι αυτοί με το κρατικό χρήμα που τους δόθηκε».
Καταθέσεις στην επιτροπή
Η επιτροπή της Γερουσίας εξασφάλισε περισσότερες από 70 καταθέσεις, καθώς και αυτές 33 επικεφαλής των μεγαλύτερων γαλλικών επιχειρήσεων, προέδρων κρατικών οργανισμών, οικονομολόγων, υπουργών και εκπροσώπων συνδικάτων.
Οι περισσότεροι επικεφαλής επιχειρήσεων είπαν ότι καλωσορίζουν την έρευνα. «Η κλήτευση αυτή ήταν χρήσιμη γιατί μας κάνει να συνειδητοποιούμε πόσο έχουμε ωφεληθεί», είπε ο CEO του ομίλου Accor, Σεμπαστιέν Μπαζέν. «Μας είναι δύσκολο να καθορίσουμε τι είναι κρατική βοήθεια και να το καταγράψουμε, αποδεικνύοντας πόσο περίπλοκο είναι το σύστημα», τόνισε ο επικεφαλής της ExxonMobil France, Σαρλ Αμιό.
Η επιτροπή της Γερουσίας κατέγραψε 2.200 ξεχωριστούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς, όπως απευθείας βοήθεια, επιχορηγήσεις ή επιστρεφόμενες προκαταβολές, φοροαπαλλαγές για την έρευνα ή για τις πολιτιστικές χορηγίες και μερική απαλλαγή από ασφαλιστικές εισφορές. Οικονομολόγοι έπεισαν την επιτροπή να εντάξει στον μακρύ κατάλογο κρυφών βοηθημάτων προς τις εταιρείες τα μειωμένα ποσοστά ΦΠΑ για ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες, το «Pass Πολιτισμού» και την επιδότηση ανακαίνισης ακινήτου, υποστηρίζοντας ότι αυτά τα μέτρα ωφελούν έμμεσα τις επιχειρήσεις.
Δύσκολη η καταγραφή
Η δυσχέρεια στην καταγραφή των επιδοτήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα οδήγησε σε μεγάλη απόκλιση στις εκτιμήσεις του χρηματικού κόστους αυτής της πολιτικής. Η στατιστική υπηρεσία της Γαλλίας (Insee) εκτιμά το ελάχιστο κόστος στα 70 δισ. ευρώ τον χρόνο, ενώ ορισμένοι οικονομολόγοι υποστήριξαν στις καταθέσεις τους ότι οι ιδιωτικές εταιρείες στη Γαλλία εξασφαλίζουν κρυφή ετήσια κρατική βοήθεια ύψους 200 δισ. ευρώ.
«Κανείς δεν έχει συνολική εικόνα για τα κεφάλαια που εισπράττει ο ιδιωτικός τομέας από το κράτος και κανείς δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται. Μήπως κάποιες από τις επιδοτήσεις αυτές καταλήγουν να μοιράζονται ως μερίσματα στους μετόχους; Αν αυτό αφορούσε τις παροχές στους ανέργους ή στους χαμηλόμισθους, όλοι θα μιλούσαν για μεγάλο σκάνδαλο», σχολίασε ο οικονομολόγος Μαξίμ Κομπ.
«Συμφωνώ με τη διαπίστωσή σας», σημείωσε η Κλερ Κρεμετίνσκι, διευθύντρια του λογιστηρίου του κράτους, αναφερόμενη στην παραπάνω δήλωση από την κατάθεση του Κομπ. «Είναι πολύ δύσκολο να έχουμε σφαιρική εικόνα. Πρέπει να συμβιβασθούμε με αυτή την περιπλοκότητα και να θεσπίσουμε ενιαίο μηχανισμό με στόχο την καλύτερη εποπτεία της διαδικασίας», είπε η Κρεμετίνσκι.