Τον κώδωνα του κινδύνου για τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες έκρουσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, μιλώντας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης στη Νέα Υόρκη.
Ο ίδιος υπενθύμισε ότι ο Οργανισμός δημιουργήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως μια «πρακτική στρατηγική για την επιβίωση της ανθρωπότητας», χαρακτηρίζοντάς τον «αντιπυρικό τοίχο απέναντι στις φλόγες της σύγκρουσης και ενός νέου παγκόσμιου πολέμου».
Στην ομιλία του τόνισε ότι «οι ιδρυτικές αρχές του ΟΗΕ βρίσκονται σήμερα υπό πολιορκία» και κάλεσε τα κράτη-μέλη να επαναβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους στο διεθνές δίκαιο. «Πρέπει να κάνουμε μια επιλογή. Τι είδους κόσμο επιλέγουμε να οικοδομήσουμε μαζί;», διερωτήθηκε, καλώντας τις χώρες να καταγγέλλουν όσες συμπεριφέρονται «σαν να μην ισχύουν οι κανόνες γι’ αυτές».
Αναφερόμενος στις διεθνείς κρίσεις, μίλησε για τη βία κατά αμάχων στο Σουδάν, ζήτησε «μόνιμη εκεχειρία» στην Ουκρανία και καταδίκασε τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη για κατάπαυση πυρός στη Γάζα, ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας και απελευθέρωση όλων των ομήρων.
Ο Γκουτέρες επέκρινε το Συμβούλιο Ασφαλείας, ζητώντας να γίνει πιο διαφανές και να αντιμετωπίσει τις αδικίες, ενώ έθεσε και το ζήτημα μεταρρύθμισης του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, με μεγαλύτερη συμμετοχή των αναπτυσσόμενων χωρών στη λήψη αποφάσεων.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην κλιματική κρίση, χαρακτηρίζοντας τα ορυκτά καύσιμα «στοίχημα που χάνει» και καλώντας τις χώρες της G20 να δεσμευτούν σε ουσιαστικές μειώσεις εκπομπών. «Διαθέτουμε τις λύσεις, πρέπει να επιλέξουμε τη δικαιοσύνη για το κλίμα και τη δράση για το κλίμα», υπογράμμισε.
Τέλος, στάθηκε στις προκλήσεις που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη, επισημαίνοντας ότι «η τεχνολογία πρέπει να είναι υπηρέτης μας, όχι αφέντης μας».
Προειδοποίησε για τους κινδύνους χρήσης της σε μαζική παρακολούθηση, κοινωνικό έλεγχο και καταστροφικές εφαρμογές, τονίζοντας την ανάγκη για διεθνή ρύθμιση, κοινά πρότυπα και διαφάνεια. «Καμία εταιρεία δεν πρέπει να βρίσκεται πάνω από τον νόμο, καμία μηχανή δεν πρέπει να αποφασίζει ποιος ζει ή ποιος πεθαίνει», κατέληξε.