Με τα προγράμματα εμβολιασμού να εξελίσσονται με τους ρυθμούς που επιβάλλουν οι εταιρείες εμβολίων συνεχίζεται η αντιπαράθεση και οι διαπραγματεύσεις για τις καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμβολίων
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca δεν κατόρθωσαν να άρουν το αδιέξοδο για τις καθυστερημένες παραδόσεις εμβολίων κατά της Covid-19, δήλωσε αργά το βράδυ της Τετάρτης η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ, Στέλλα Κυριακίδου.
«Λυπούμαστε για τη συνεχιζόμενη έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το πρόγραμμα παράδοσης», δήλωσε η Επίτροπος Υγείας της ΕΕ με tweet, προσθέτοντας ότι η ΕΕ ζητούσε ένα σαφές σχέδιο από την AstraZeneca για την ταχεία παράδοση δόσεων του εμβολίου που έχει προαγοράσει το μπλοκ για το πρώτο τρίμηνο.
Ωστόσο, με νεότερη ανάρτησή της η κ. Κυριακίδου κάνει λόγο για εποικοδομητικό τόνο στη συζήτησή της με τον διευθύνοντα σύμβουλο της AstraZeneca.
Το 75% αγγίζει η μείωση στις παραδόσεις του εμβολίου της AstraZeneca, σύμφωνα με πληροφορίες που προέκυψαν από τεχνική ενημέρωση στις Βρυξέλλες.
Οπως ανέφεραν αξιωματούχοι της Κομισιόν, σε έκτακτη τεχνική ενημέρωση χθες, οι δόσεις που είχαν αρχικά συμφωνηθεί με την AstraZeneca για το α΄ τρίμηνο του 2021 ξεπερνούσαν τα 100 εκατ. (υπολογίζεται ότι προσεγγίζουν τα 125 εκατ.). Εξ αυτών, βάσει της ενημέρωσης της περασμένης Παρασκευής, η Ε.Ε. θα λάβει μόλις το ένα τέταρτο. Επιπλέον, όπως αναφέρθηκε, η Ε.Ε. βρίσκεται «στο σκοτάδι» όσον αφορά τις ποσότητες που θα παραδώσει η AstraZeneca στο β΄ τρίμηνο: «Δεν πρόκειται περί ελάσσονος ερωτήματος. Πρέπει να ξέρουμε πότε θα αναπληρώσουν τις χαμένες δόσεις και με ποιον τρόπο».
Η ΕΕ πιέζει την εταιρεία να προμηθεύσει περισσότερες δόσεις του εμβολίου της από εργοστάσια στην Ευρώπη και τη Βρετανία, αφού η AstraZeneca ανακοίνωσε καθυστερήσεις παράδοσης, αυξάνοντας την απογοήτευση για το πρόγραμμα εμβολιασμού στην ΕΕ.
Η σύμβαση με την εταιρεία –σύμφωνα με τις ίδιες πηγές– βασίστηκε στην ύπαρξη τεσσάρων εργοστασίων που παρασκευάζουν το εμβόλιο, δύο εκ των οποίων βρίσκονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και δύο στην Ε.Ε. Η εταιρεία έκτοτε –κατά παράβαση της σύμβασης, σύμφωνα με την Κομισιόν– αποφάσισε να διαχωρίσει τις δύο αλυσίδες εφοδιασμού και να προμηθεύει αποκλειστικά το Ην. Βασίλειο από τα βρετανικά εργοστάσια.
Η Επιτροπή ζητεί τα βρετανικά εργοστάσια να προμηθεύσουν και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς, όπως ανέφερε η κ. Κυριακίδου, «δεν υπάρχει ιεραρχία μεταξύ των τεσσάρων εργοστασίων». Η επίτροπος Υγείας απέρριψε τα περί «βέλτιστης προσπάθειας» για την προμήθεια των συμφωνημένων δόσεων (ρήτρα την οποία επικαλέστηκε στην πολύκροτη συνέντευξή του ο Πασκάλ Σοριό) ως νομική άμυνα, λέγοντας ότι «η μη διασφάλιση της αναγκαίας παραγωγικής ικανότητας παραβιάζει τόσο το πνεύμα όσο και το γράμμα» της συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών. Η Επιτροπή έχει ζητήσει τη συναίνεση της AstraZeneca για να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο της σύμβασης.
Οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι το πρόβλημα έχει προκύψει εν μέρει γιατί η AstraZeneca εξήγαγε δόσεις από τα ευρωπαϊκά της εργοστάσια προς χώρες εκτός Ε.Ε. Οπως αναφέρθηκε στην ενημέρωση, θα γίνει εξονυχιστικός έλεγχος των τελωνειακών δεδομένων για να εξακριβωθεί σε ποιες χώρες έγιναν εξαγωγές εμβολίων από χώρες της Ε.Ε. και από ποιες εταιρείες. Η AstraZeneca πάντως προχθές σε ανακοίνωσή της διέψευσε ότι έχει στείλει εμβόλια από εργοστάσια στην Ε.Ε. στο Ην. Βασίλειο.
Επιταχύνονται, εν τω μεταξύ, οι διαδικασίες σύστασης του «μηχανισμού διαφάνειας» για τις εξαγωγές εμβολίων εκτός Ε.Ε., με σκοπό να είναι έτοιμος την Παρασκευή. Κοινοτικές πηγές διαβεβαιώνουν ότι θα είναι ένας μηχανισμός «με δόντια» – που να μπορεί με άλλα λόγια να μπλοκάρει εξαγωγές σε τρίτες χώρες αν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Ενδεικτική του προβλήματος των ελλείψεων που αρχίζουν να εμφανίζονται στην Ε.Ε., είναι η περίπτωση της Μαδρίτης η οποία έβαλε στον πάγο όλες τις νέες δόσεις του εμβολίου για τουλάχιστον δέκα ημέρες, τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι οι προμήθειες εμβολίων τελειώνουν και στην Καταλωνία.
«Αύριο, τα ψυγεία θα είναι άδεια», δήλωσε ο Γιοσέπ Μαρία Αρχιμόν, κορυφαίος Ισπανός αξιωματούχος στον τομέα της Υγείας.
Επιπλέον, το υπουργείο Υγείας της Τσεχίας συνέστησε την Τετάρτη στους τοπικούς υγειονομικούς αξιωματούχους να αναστείλουν τους εμβολιασμούς κατά της COVID-19 με την πρώτη δόση για τις επόμενες δύο εβδομάδες, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο CTK.
Η Τσεχία, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει παραπονεθεί για περικοπές στις προμήθειες των εμβολίων από τις εταιρείες Pfizer/BioNTech.
Κλιμακούμενη αντιπαράθεση
H αντιπαράθεση της Ε.Ε. με την Astra Zeneca γνώρισε νέα κλιμάκωση το απόγευμα της Τετάρτης όταν η αρμόδια επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου απάντησε στον διευθύνοντα σύμβουλο της βρετανοσουηδικής εταιρίας χαρακτηρίζοντας λανθασμένο τον ισχυρισμό ότι η φαρμακευτική εταιρία δεν είναι νομικά υποχρεωμένη να παραδίδει εμβόλια στην Ε.Ε βάσει συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος και έκανε λόγο για «ανεπαρκείς εξηγήσεις από την εταιρεία» οι οποίες προκάλεσαν «βαθιά δυσαρέσκεια στα κράτη – μέλη».
Η κ. Κυριακίδου ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν δύο εργοστάσια στο Ηνωμένο Βασίλειο από τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει το δικαίωμα να προμηθεύεται το εμβόλιο της AstraZeneca.
Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρίσκεται ο ισχυρισμός της Κομισιόν ότι η φαρμακευτική εταιρεία προμηθεύει σε άλλες χώρες (και συγκεκριμένα στη Βρετανία) δόσεις εμβολίων που προορίζονται για την ΕΕ, κατηγορία που απέρριψε πριν τη συνάντηση ο επικεφαλής της «AstraZeneca», Πασκάλ Σοριό. Ωστόσο επιβεβαίωσε πως τόσο η παραγωγή όσο και η πώληση εμβολίων γίνεται με βάση το χρόνο υπογραφής των συμβολαίων
Σύμφωνα με τον Σοριό, η καθυστερημένη σύναψη του συμβολαίου με την Κομισιόν είναι ο λόγος για τις περιορισμένες παραδόσεις. «Το συμβόλαιο με τη Βρετανία κλείστηκε τρεις μήνες πριν από τις Βρυξέλλες», είπε. Εξάλλου, πρόσθεσε, η εταιρεία του δεν υποχρεούται από το συμβόλαιο να παραδώσει συγκεκριμένες ποσότητες εμβολίου, αποκαλύπτοντας μια από τις πολλές ρήτρες των συμβολαίων με φαρμακευτικές εταιρίες που η ΕΕ αποδέχεται (και κρατά μυστικές) για να προστατεύσει τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό.
Η «AstraZeneca» συνήψε με την ΕΕ συμφωνία «καλύτερης δυνατής προσπάθειας», επειδή «οι Βρυξέλλες ήθελαν να προμηθεύονται λίγο - πολύ ταυτόχρονα με τους Βρετανούς - παρόλο που αυτοί είχαν υπογράψει τρεις μήνες νωρίτερα. Γι' αυτό υποσχεθήκαμε να προσπαθήσουμε, αλλά δεν δεσμευτήκαμε με συμβόλαιο», είπε ο Σοριό σε συνέντευξή του σε ευρωπαϊκά ΜΜΕ. Ο ίδιος είπε πως η παραγωγή έχει μείνει πίσω κατά δυο μήνες σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις.
Απαντώντας σε δηλώσεις προχθές του επικεφαλής της βρετανο-σουηδικής εταιρείας Πασκάλ Σοριό ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει προτεραιότητα στις παραδόσεις γιατί υπέγραψε σύμβαση προαγοράς πριν από την Ε.Ε., η επίτροπος Υγείας της Ε.Ε. Στέλλα Κυριακίδου δήλωσε ότι «απορρίπτουμε τη λογική του “εξυπηρετείται πρώτος όποιος φτάνει πρώτος”. Αυτό μπορεί να λειτουργεί στο κρεοπωλείο της γειτονιάς, αλλά όχι στα δικά μας συμβόλαια και όχι στις συμβάσεις προαγοράς».
Την επόμενη εβδομάδα τα νεότερα για το εμβόλιο της «Johnson & Johnson»
Στο μεταξύ η αμερικανική «Johnson & Johnson» αναμένεται να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών του εμβολίου της την επόμενη εβδομάδα, διαβεβαίωσε ο οικονομικός διευθυντής της και αναμένεται ότι θα αιτηθεί ταυτόχρονα ταχεία αδειοδότηση, προκειμένου το εμβόλιο, που γίνεται σε μία δόση, να διατεθεί στην αγορά. Επομένως, το εμβόλιο αυτό θα γίνει πιθανόν λίγο μετά το τρίτο που θα πάρει το «πράσινο φως» στις ΗΠΑ. «Σε σχέση με τον εφοδιασμό, έχουμε μεγάλη αυτοπεποίθηση ότι θα ανταποκριθούμε σε όλες τις δεσμεύσεις μας», συμπλήρωσε.