H Αμερικανική κυβέρνηση εξετάζει το αίτημα της Σαουδικής Αραβίας να αγοράσει έως και 48 μαχητικά αεροσκάφη F-35, σε μια πιθανή συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχει ξεπεράσει ένα σημαντικό εμπόδιο του Πενταγώνου πριν από την επίσκεψη του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, σύμφωνα με δύο πηγές του πρακτορείου Reuters που έχουν γνώση του ζητήματος.
Η πώληση θα σηματοδοτούσε μια σημαντική αλλαγή πολιτικής, που ενδεχομένως θα αλλοίωνε την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή και θα έθετε σε δοκιμασία τον ορισμό της Ουάσιγκτον για τη διατήρηση του «ποιοτικού στρατιωτικού πλεονεκτήματος» το Ισραήλ.
Η Σαουδική Αραβία απηύθυνε άμεση έκκληση νωρίτερα φέτος στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και εδώ και καιρό ενδιαφέρεται για το μαχητικό της Lockheed Martin, σύμφωνα με έναν από τους εμπλεκόμενους και έναν αξιωματούχο των ΗΠΑ, όπως σημειώνει το Reuters. Το Πεντάγωνο εξετάζει τώρα την πιθανότητα πώλησης 48 από τα προηγμένα αεροσκάφη, σύμφωνα με τον αξιωματούχο των ΗΠΑ και τον εμπλεκόμενο που έχει γνώση των συνομιλιών, όπως ανέφεραν στο Reuters. Το μέγεθος του αιτήματος δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος και ένας δεύτερος Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι η συμφωνία προχωράει, δήλωσαν ότι δεν έχει ληφθεί τελική απόφαση και ότι απαιτούνται αρκετά ακόμη βήματα πριν από την τελική έγκριση, συμπεριλαμβανομένων περαιτέρω εγκρίσεων σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου, υπογραφής από τον Τραμπ και κοινοποίησης στο Κογκρέσο.
Το τμήμα πολιτικής του Πενταγώνου εργάστηκε επί μήνες για την πιθανή συναλλαγή και το ζήτημα έχει πλέον προχωρήσει σε επίπεδο υπουργού στο Υπουργείο Άμυνας, σύμφωνα με έναν από τους αξιωματούχους, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Το Πεντάγωνο, ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν απάντησαν στα αιτήματα του Reuters για σχολιασμό. Ένας εκπρόσωπος της Lockheed Martin δήλωσε ότι οι στρατιωτικές πωλήσεις είναι συναλλαγές μεταξύ κυβερνήσεων και ότι το θέμα πρέπει να απευθυνθεί στην Ουάσινγκτον.
Η Ουάσιγκτον αξιολογεί τις πωλήσεις όπλων στη Μέση Ανατολή με τρόπο που θα εξασφαλίζει ότι το Ισραήλ διατηρεί ένα «ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα». Αυτό εγγυάται ότι το Ισραήλ θα αποκτήσει πιο προηγμένα αμερικανικά όπλα από τα αραβικά κράτη της περιοχής.
Το F-35, κατασκευασμένο με τεχνολογία stealth που του επιτρέπει να αποφεύγει την ανίχνευση από τον εχθρό, θεωρείται το πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος στον κόσμο. Το Ισραήλ χρησιμοποιεί το αεροσκάφος για σχεδόν μια δεκαετία και παραμένει η μόνη χώρα της Μέσης Ανατολής που διαθέτει αυτό το οπλικό σύστημα.
Η Σαουδική Αραβία, ο μεγαλύτερος πελάτης αμερικανικών όπλων, επιδιώκει εδώ και χρόνια την απόκτηση του μαχητικού αεροσκάφους, καθώς επιδιώκει τον εκσυγχρονισμό της πολεμικής αεροπορίας της και την αντιμετώπιση περιφερειακών απειλών, ιδίως από το Ιράν. Η ανανεωμένη προσπάθεια του βασιλείου για την απόκτηση των F-35 έρχεται σε μια στιγμή που η κυβέρνηση Τραμπ έχει δείξει ανοιχτή στάση όσον αφορά την εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με το Ριάντ. Η πολεμική αεροπορία της Σαουδικής Αραβίας διαθέτει ένα μείγμα μαχητικών αεροσκαφών, μεταξύ των οποίων Boeing F-15, ευρωπαϊκά Tornado και Typhoon.
Το ζήτημα των F-35 έχει επίσης συνδεθεί με ευρύτερες διπλωματικές προσπάθειες. Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε προηγουμένως εξετάσει το ενδεχόμενο να προμηθεύσει F-35 στη Σαουδική Αραβία ως μέρος μιας συνολικής συμφωνίας που θα περιελάμβανε την ομαλοποίηση των σχέσεων του Ριάντ με το Ισραήλ, αν και τελικά οι προσπάθειες αυτές πάγωσαν.
Ο Τραμπ έχει θέσει ως προτεραιότητα τις πωλήσεις όπλων στη Σαουδική Αραβία από την επιστροφή του στην εξουσία. Τον Μάιο, οι ΗΠΑ συμφώνησαν να πουλήσουν στο βασίλειο ένα πακέτο όπλων αξίας σχεδόν 142 δισ. δολαρίων, το οποίο ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε ως «τη μεγαλύτερη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας» που έχει συνάψει ποτέ η Ουάσινγκτον.
Η αξιολόγηση από το Κογκρέσο θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει προβλήματα σε οποιαδήποτε πώληση F-35. Οι βουλευτές είχαν αμφισβητήσει στο παρελθόν τις συμφωνίες πώλησης όπλων στο Ριάντ μετά τη δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018, και ορισμένα μέλη του Κογκρέσου εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικά όσον αφορά την εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας με το βασίλειο.
Η πιθανή πώληση έρχεται επίσης σε μια περίοδο που η Σαουδική Αραβία επιδιώκει φιλόδοξα σχέδια οικονομικού και στρατιωτικού εκσυγχρονισμού στο πλαίσιο της ατζέντας «Όραμα 2030» του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Τα τελευταία χρόνια, το βασίλειο επιδιώκει να διαφοροποιήσει τις αμυντικές του συνεργασίες, διατηρώντας παράλληλα τις μακρές σχέσεις ασφάλειας με τις ΗΠΑ.