Ως αιτία πολέμου χαρακτήρισε ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, την πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κατασχέσει ή να αξιοποιήσει παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Με μια από τις σκληρότερες δηλώσεις των τελευταίων μηνών, ο Μεντβέντεφ προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα μπορούσε να θεωρήσει μια τέτοια κίνηση ως casus belli, με «όλες τις συνέπειες» για τις Βρυξέλλες και τα κράτη-μέλη.
«Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρήσει τελικά να κλέψει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν παγώσει στο Βέλγιο υπό το πρόσχημα ενός “δανείου επανορθώσεων”, η Ρωσία μπορεί να θεωρήσει αυτή την ενέργεια ως αιτία πολέμου», δήλωσε χαρακτηριστικά, συνεχίζοντας την ολοένα και πιο επιθετική ρητορική της Μόσχας προς την ΕΕ.
Οι δηλώσεις του έρχονται μία ημέρα μετά την παρουσίαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενός άνευ προηγουμένου σχεδίου για συγκέντρωση περίπου 90 δισ. ευρώ προς στήριξη της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια. Το σχέδιο προβλέπει είτε χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων — χωρίς όμως άμεση κατάσχεση — είτε διεθνή δανεισμό με τη δέσμευση ότι τα κεφάλαια αυτά θα παραμείνουν σε καθεστώς «εγγύησης» μέχρι να υπάρξουν πιθανές μελλοντικές αποζημιώσεις από τη Ρωσία.
Η πρόταση έχει προκαλέσει τριγμούς στο εσωτερικό της ΕΕ. Το Βέλγιο, όπου βρίσκονται τα περισσότερα από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τις νομικές και διπλωματικές συνέπειες ενός τέτοιου βήματος. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει προειδοποιήσει ότι η κατάσχεση τέτοιων πόρων θα μπορούσε να πλήξει την αξιοπιστία της ευρωπαϊκής οικονομίας και να οδηγήσει σε αντίμετρα από τρίτες χώρες.
Την ίδια στιγμή, η Ρωσία ενισχύει τη ρητορική της απέναντι στη Δύση, σε μια περίοδο όπου συνεχίζεται η προέλαση των ρωσικών δυνάμεων σε τμήματα της ανατολικής Ουκρανίας, ενώ οι ΗΠΑ και η Ευρώπη αναζητούν νέο μοντέλο χρηματοδότησης της ουκρανικής άμυνας ενόψει ενός διαφαινόμενου επαναπροσδιορισμού του αμερικανικού ρόλου.
Οι σημερινές δηλώσεις Μεντβέντεφ υπογραμμίζουν την αυξανόμενη γεωπολιτική ένταση γύρω από το ζήτημα των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων — ένα ζήτημα που πλέον παύει να είναι απλώς οικονομικό ή τεχνικό και αποκτά ξεκάθαρη στρατηγική διάσταση στις σχέσεις Ρωσίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης.