Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προσγειώθηκε το πρωί της Δευτέρας στο Ισραήλ, λίγα λεπτά μετά την απελευθέρωση των πρώτων 20 ομήρων από τη Χαμάς. Πέρασε τη μέρα απολαμβάνοντας τις επευφημίες ενός λαού που –σύμφωνα με πολλούς – του πιστώνει περισσότερο και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, τις συγκινητικές επανενώσεις οικογενειών και την επίτευξη εκεχειρίας, έπειτα από δύο χρόνια πολέμου.
Κατά την ομιλία του στην Κνεσέτ, ο Τραμπ εκμεταλλεύτηκε τη συγκυρία για να διακηρύξει: «Αυτό δεν είναι μόνο το τέλος ενός πολέμου, είναι το τέλος της εποχής του τρόμου και του θανάτου». Και συμπλήρωσε: «Αυτή είναι η ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής».
«Ο μεγαλύτερος φίλος του Ισραήλ»
Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, ο Νετανιάχου, που είχε αποδοκιμαστεί έντονα στο Τελ Αβίβ το προηγούμενο βράδυ, χαρακτήρισε τον Τραμπ «τον μεγαλύτερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο».
Υπήρξαν μάλιστα αναφορές για πρόταση απονομής τόσο του Νόμπελ Ειρήνης όσο και του Βραβείου Ισραήλ στον Τραμπ.
Πρόταση-έκπληξη προς το Ιράν
Έκπληξη προκάλεσε στους παριστάμενους της ομιλίας, η διπλή πρόταση του Τραμπ για άνοιγμα διαλόγου με το Ιράν. «Ξέρετε τι θα ήταν υπέροχο; Να πετυχαίναμε μια συμφωνία ειρήνης με το Ιράν. Θα σας άρεσε αυτό;», είπε απευθυνόμενος στους Ισραηλινούς βουλευτές. Ωστόσο, η πρότασή του δεν προκάλεσε ιδιαίτερο ενθουσιασμό στην αίθουσα.
Αντιθέτως, τα θερμότερα χειροκροτήματα ήρθαν όταν ο Τραμπ αναφέρθηκε στις επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων και στις αποστολές βομβαρδιστικών B-2, αεροσκαφών ανεφοδιασμού και άλλων μέσων που επιχείρησαν κατά των υπόγειων πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Φορντό, τη Νατάνζ και το Εσφαχάν.
Διαφωνίες για τη Γάζα και την εφαρμογή της συμφωνίας
Σύμφωνα με τις NYT, παρά το θριαμβευτικό κλίμα όμως, κάτω από την επιφάνεια υπήρχαν σημαντικές διαφωνίες, κυρίως για το μέλλον της Γάζας.
Ο Τραμπ επέμεινε ότι «ο πόλεμος τελείωσε», αντιθέτως, ο Νετανιάχου εμφανίστηκε πιο επιφυλακτικός: εξέφρασε ικανοποίηση για την απελευθέρωση των ομήρων και το γεγονός ότι, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, δεν υπάρχουν ζωντανοί Ισραηλινοί όμηροι στη Γάζα. Παρέμεινε όμως σιωπηλός στο ερώτημα εάν θα υπάρξει συνέχεια στις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε περίπτωση που η Χαμάς δεν αφοπλιστεί ή δεν εγκαταλείψει τη Γάζα – προϋποθέσεις που ουδέποτε αποδέχθηκε η οργάνωση, παρότι αποτελούν μέρος του σχεδίου του Τραμπ.
Μάλιστα, ισραηλινές δυνάμεις αναφέρουν ότι οι ένοπλοι της Χαμάς έχουν ήδη αρχίσει να επανεμφανίζονται σε περιοχές απ’ όπου πρόσφατα αποσύρθηκε ο ισραηλινός στρατός.
Η εκκρεμότητα των σορών
Καθώς ο Τραμπ βρισκόταν ακόμη στην Ιερουσαλήμ, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Ισραέλ Κατζ, δήλωσε ότι η Χαμάς έχει παραδώσει μόνο 4 από τις 28 σορούς των νεκρών ομήρων.
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, προειδοποίησε: «κάθε καθυστέρηση ή σκόπιμη άρνηση θα θεωρηθεί κατάφωρη παραβίαση της συμφωνίας και θα υπάρξει απάντηση».
Ο Τραμπ, πάντως, φάνηκε να αγνοεί τα εμπόδια που ενδέχεται να παρουσιαστούν. Σε μια παρεκτροπή από το γραπτό του κείμενο, σχολίασε τον χαρακτήρα του Νετανιάχου: «δεν είναι ο πιο εύκολος άνθρωπος για να συνεργαστείς, αλλά αυτό είναι που τον κάνει σπουδαίο».
Αναφέρθηκε επίσης στον προσωπικό του απεσταλμένο, τον επιχειρηματία Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος φέτος είχε μακρές συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. «Είναι ο Χένρι Κίσινγκερ που δεν κάνει διαρροές», σχολίασε ο Τραμπ, σε μια αιχμηρή αναφορά στον παλιό σύμβουλο ασφαλείας των ΗΠΑ.
Ελάχιστες αναφορές στους Παλαιστινίους
Ο Τραμπ δεν έκανε σχεδόν καμία αναφορά στο μέλλον του παλαιστινιακού λαού ή στο ενδεχόμενο δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους. Η εφαρμογή του σχεδίου του δεν συζητήθηκε ουσιαστικά δημοσίως, πέρα από τη συνάντησή του με Άραβες ηγέτες και Ευρωπαίους εκπροσώπους, τους οποίους κάλεσε να συμβάλουν σε μια διεθνή δύναμη σταθεροποίησης και στην ανοικοδόμηση της Γάζας.
Στο οικονομικό πεδίο, ο Τραμπ επανέλαβε πως οι χώρες θα πράξουν «με βάση τα συμφέροντά τους», παραπέμποντας στα Συμφωνίες του Αβραάμ. Όμως, όπως αναφέρει η εφημερίδα, στη Μέση Ανατολή πολεμούν κράτη, θρησκευτικές ομάδες και οργανώσεις, ακόμα κι όταν αυτό υπονομεύει την οικονομική τους ανάπτυξη.
Διαδηλώσεις και εντάσεις παρά τη θριαμβευτική υποδοχή
Παρά τη θριαμβευτική υποδοχή, σημειώθηκαν διαδηλώσεις εναντίον του Τραμπ. Δύο αριστεροί βουλευτές από κοινό παλαιστινο-ισραηλινό κόμμα αποβλήθηκαν από την αίθουσα της Κνεσέτ, όταν ύψωσαν πλακάτ που έγραφαν «Αναγνωρίστε την Παλαιστίνη». Ο Τραμπ, βλέποντάς τους να απομακρύνονται, σχολίασε: «Ήταν πολύ αποτελεσματικό».
Ο Αϊμάν Οντέχ, ένας από τους δύο βουλευτές, έγραψε στα κοινωνικά δίκτυα ότι οι ομιλίες στην Κνεσέτ «δεν απαλλάσσουν τον Νετανιάχου από τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν στη Γάζα». Σε επόμενη ανάρτησή του πρόσθεσε: «εδώ υπάρχουν δύο λαοί, και κανείς από τους δύο δεν πρόκειται να φύγει».
Ο Τραμπ υποστήριξε πως αν δεν είχε καταστρέψει τα τρία βασικά πυρηνικά κέντρα του Ιράν, η συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων από τη Γάζα δεν θα είχε επιτευχθεί. Όπως τόνισε, τα αραβικά κράτη δεν θα τολμούσαν να πιέσουν τη Χαμάς, καθώς αποτελεί προέκταση της ιρανικής επιρροής.
«Αφαιρέσαμε ένα μεγάλο σύννεφο από τη Μέση Ανατολή και από το Ισραήλ», δήλωσε, απορρίπτοντας τις εκτιμήσεις ότι το Ιράν θα προσπαθήσει να ξαναξεκινήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα.
«Το τελευταίο πράγμα που θέλουν να κάνουν είναι να αρχίσουν να ξανασκάβουν τρύπες σε βουνά που μόλις ισοπεδώθηκαν. Δεν το κάνουν αυτό. Θέλουν να επιβιώσουν».
ΠΗΓΗ: The New York Times