Με ξεκάθαρο μήνυμα ότι είναι διατεθειμένη να συνεχίσει τον πόλεμο για όσο χρειαστεί, η Ρωσία προσήλθε στις πρώτες άμεσες συνομιλίες με την Ουκρανία μετά από τρία χρόνια, χωρίς καμία πρόθεση ουσιαστικής υποχώρησης.
Εν μέσω αδιεξόδου, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα έχει τη Δευτέρα διαδοχικές τηλεφωνικές επαφές με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να σταματήσει το «λουτρό αίματος».
Παρά τις εκκλήσεις τις διεθνούς κοινότητας, την εξαντλητική σύγκρουση που στοίχισε αμέτρητες ρωσικές ζωές, πίσω από κλειστές πόρτες την Παρασκευή, κατά τις πρώτες απευθείας ειρηνευτικές συνομιλίες με την Ουκρανία έπειτα από τρία χρόνια, ο επικεφαλής Ρώσος διαπραγματευτής Βλαντίμιρ Μεντίνσκι απηύθυνε σαφή προειδοποίηση: η Μόσχα είναι διατεθειμένη να πολεμήσει όσο χρειαστεί.
«Δεν θέλουμε πόλεμο, αλλά είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε για ένα, δύο, τρία χρόνια, όσο χρειαστεί. Πολεμήσαμε με τη Σουηδία 21 χρόνια. Εσείς για πόσο καιρό είστε έτοιμοι να πολεμήσετε;» φέρεται να είπε ο Μεντίνσκι στους Ουκρανούς συνομιλητές του, πολλοί από τους οποίους φορούσαν στρατιωτικές στολές, μέσα στο παλάτι Ντολμάμπαχτσε.
Μέσω των «εκπροσώπων» του, ο Βλαντίμιρ Πούτιν κατέστησε σαφές την Παρασκευή ότι οι βασικές του απαιτήσεις παραμένουν αμετάβλητες από την αρχή του πολέμου: η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει εδάφη, ακόμη και περιοχές που έχει υπό τον έλεγχό της αυτή τη στιγμή, να μειώσει δραστικά τις ένοπλες δυνάμεις της και να εγγυηθεί ότι δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ ούτε θα φιλοξενήσει δυτικά στρατεύματα στο έδαφός της.
Οι πολυαναμενόμενες συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη την Παρασκευή διήρκεσαν λιγότερο από δύο ώρες και κατέληξαν σε αποτυχία. Το βασικό αίτημα της Ουκρανίας για κατάπαυση του πυρός δεν ικανοποιήθηκε. Το μόνο χειροπιαστό αποτέλεσμα ήταν μια συμφωνία για ανταλλαγή 1.000 αιχμαλώτων πολέμου.
Το μήνυμα της Ρωσίας ήταν σαφές: υποχωρήστε τώρα, αλλιώς θα επιστρέψουμε για ακόμη περισσότερα αργότερα.
Η Μαργαρίτα Σιμονιάν, επικεφαλής του κρατικού μέσου RT και γνωστή προπαγανδίστρια του Κρεμλίνου, πανηγύρισε τη στάση της ρωσικής αντιπροσωπείας, γράφοντας ότι εστάλη προειδοποίηση στην Ουκρανία πως αν δεν συμφωνήσει τώρα, η Μόσχα δεν θα περιορίσει πλέον τις απαιτήσεις της μόνο στις τέσσερις κατεχόμενες περιοχές και την Κριμαία.
«Την επόμενη φορά θα είναι οκτώ περιφέρειες», έγραψε στην πλατφόρμα Χ (Twitter).
Η αυτοπεποίθηση του Πούτιν τροφοδοτείται από τις αργές αλλά σταθερές προελάσεις της Ρωσίας στο πεδίο, από την αδύναμη ευρωπαϊκή αντίδραση και από μια εσωτερική οικονομία που έχει πλέον προσαρμοστεί σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο.
Σε πρόσφατο άρθρο του, ο κορυφαίος ανεξάρτητος Ρώσος οικονομολόγος Βλαντίμιρ Ινοζέμτσεφ εκτίμησε ότι η Ρωσία δεν έχει κανένα πρόβλημα να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τον πόλεμο με τον τρέχοντα ρυθμό για τουλάχιστον άλλους 18 μήνες.
«Ο πόλεμος με την Ουκρανία είναι προτεραιότητα του Πούτιν… Η χρηματοδότηση στρατιωτικών προγραμμάτων θα παραμείνει ο βασικός στόχος της οικονομίας για αόριστο χρονικό διάστημα», έγραψε.
Κάποιοι θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι και μόνο το γεγονός πως πραγματοποιήθηκαν οι συνομιλίες στην Τουρκία αποτελεί από μόνο του επίτευγμα. Η συνάντηση ξεκίνησε με 24 ώρες καθυστέρηση, έπειτα από μια ημέρα σύγχυσης και πολιτικών ελιγμών. Για το μεγαλύτερο μέρος της Τετάρτης, ήταν αμφίβολο αν οι αντιπροσωπείες θα συναντηθούν τελικά. Η ρωσική αποστολή, την οποία ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε ως «διακοσμητική» έφτασε τελικά στην Κωνσταντινούπολη το πρωί της Πέμπτης.
Έξω από το παλάτι, πλήθος δημοσιογράφων συνωστίζονταν σε μια πλευρική είσοδο, αναγκάζοντας τουρίστες και περαστικούς να βρουν εναλλακτικές διαδρομές για να κινηθούν γύρω από το πλήθος.
Ο Ουκρανός πρόεδρος και η ομάδα του βρίσκονταν στην Άγκυρα, με τον Ζελένσκι να εμφανίζεται κουρασμένος και νευρικός καθώς μιλούσε σε δημοσιογράφους στην πρεσβεία της Ουκρανίας. Σταματούσε πριν απαντήσει σε ερωτήσεις, προσπαθώντας να μην πει κάτι που θα προκαλούσε νέα έκρηξη του Ντόναλντ Τραμπ. Υπό την πίεση του Αμερικανού προέδρου, ο Ζελένσκι υποχώρησε τελικά και έστειλε αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη το βράδυ της Πέμπτης, με επικεφαλής τον υπουργό Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει αφιερώσει τις τελευταίες εβδομάδες με το να ικανοποιεί μια σειρά αμερικανικών απαιτήσεων, επιχειρώντας να αποδείξει την ειλικρινή του πρόθεση για ειρήνη. «Η θέση του Τραμπ είναι να ασκεί πίεση και στις δύο πλευρές… Βήμα βήμα, δείξαμε την ετοιμότητά μας, αποδεχόμενοι πολλαπλούς συμβιβασμούς», δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος. «Πρέπει να ασκηθεί πίεση στην πλευρά που δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο».
Ωστόσο, η διπλωματική του προσπάθεια μέχρι στιγμής δεν έχει αποδώσει. Την Πέμπτη, ο Ντόναλντ Τραμπ αποδυνάμωσε τις συνομιλίες, δηλώνοντας ότι «τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί» αν δεν πραγματοποιήσει ο ίδιος προσωπική συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Αντί να επικρίνει τη Ρωσία για την αποστολή χαμηλόβαθμης αντιπροσωπείας στην Τουρκία και για το σαμποτάρισμα των διαπραγματεύσεων, ο Τραμπ αναφέρθηκε στην «καλή του σχέση» με τον Πούτιν, σε συνέντευξη στο Fox News αργά το βράδυ της Παρασκευής, επιμένοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος ήταν «στο τραπέζι» των διαπραγματεύσεων παρόλο που ο Πούτιν επέλεξε να μην παραστεί.
Η Ουκρανία θα επιμείνει να πιέζει προς την υπόσχεση του Τραμπ να επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας αν δεν υπάρξει συμφωνία. Ωστόσο, αναλυτές προειδοποιούν ότι οι κυρώσεις από μόνες τους δύσκολα θα αλλάξουν τη στάση του Κρεμλίνου. Αυτό που χρειάζεται επειγόντως το Κίεβο είναι ουσιαστικά αυξημένη στρατιωτική βοήθεια.
Ενώ η Ουκρανία αποχώρησε από τις συνομιλίες με άδεια χέρια, το μεγαλύτερο πλήγμα ίσως το υπέστη η λεγόμενη ευρωπαϊκή «συμμαχία των προθύμων», υπό το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Πολωνία και τη Γερμανία.
Η εβδομάδα ξεκίνησε με τέσσερις Ευρωπαίους ηγέτες να στέκονται στο πλευρό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Κίεβο, στέλνοντας ένα ενιαίο μήνυμα προς το Κρεμλίνο: αποδεχθείτε άμεσα κατάπαυση του πυρός ή προετοιμαστείτε για συντονισμένη πίεση από την Ευρώπη και τον Ντόναλντ Τραμπ, πίεση που θα περιλαμβάνει κυρώσεις και άλλα τιμωρητικά μέτρα.
Ως το τέλος της εβδομάδας, δεν υπήρχε ούτε κατάπαυση του πυρός, ούτε κυρώσεις. Σε μια χαρακτηριστικά ασαφή δήλωση για την αποτυχία των συνομιλιών, οι τέσσερις χώρες δεσμεύτηκαν να «ευθυγραμμίσουν τις ενέργειές τους» στο μέλλον.
Η Μόσχα αντέδρασε με τον συνήθη τρόπο. Λίγες ώρες μετά τη λήξη των συνομιλιών, μια ρωσική επίθεση έπληξε λεωφορείο στην ουκρανική περιφέρεια Σούμι, σκοτώνοντας τουλάχιστον εννέα ανθρώπους και τραυματίζοντας άλλους τέσσερις, σύμφωνα με τον επικεφαλής της τοπικής στρατιωτικής διοίκησης.
Το φονικό χτύπημα προηγήθηκε μιας ακόμη ιστορικής παραπομπής από τον Μεντίνσκι. Μιλώντας σε Ρώσο κρατικό δημοσιογράφο μετά τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, ο Μεντίνσκι δήλωσε ότι η Ρωσία δεν έχει καμία πρόθεση να σταματήσει την επίθεση στην Ουκρανία:
«Όπως είπε ο Ναπολέων, ο πόλεμος και οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται πάντα ταυτόχρονα», είπε.
Πηγή: skai.gr