Στο Βατικανό έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ευρώπης προκειμένου Ρωσία και Ουκρανία να ξεκινήσουν ειρηνευτικές συνομιλίες, μετά και τη δήλωση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ είχε εκφράσει ενδιαφέρον για την ιδέα. Ωστόσο, το Κρεμλίνο δε φαίνεται ιδιαίτερα πρόθυμο για κάτι τέτοιο.
Οι Ρώσοι αξιωματούχοι δεν έχουν σχέδια να ταξιδέψει ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στο Βατικανό ή οπουδήποτε αλλού για συνομιλίες προς το παρόν και επικεντρώνονται αντ' αυτού σε διαπραγματεύσεις τεχνικού επιπέδου που ξεκίνησαν στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση. Το Κρεμλίνο αναμένει ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν στην Κωνσταντινούπολη, δήλωσε ένα από τα άτομα.
«Δεν είναι πολύ ρεαλιστικό» για το Βατικανό να φιλοξενήσει διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, δήλωσε σήμερα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ σε συνέδριο στη Μόσχα. «Είναι λίγο αμήχανο για τις ορθόδοξες χώρες να συζητούν ζητήματα σε μια καθολική πλατφόρμα σχετικά με την εξάλειψη των βαθύτερων αιτιών» της σύγκρουσης, είπε.
Ωστόσο, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι διεξάγονται συζητήσεις για τον ρόλο του Βατικανού ως πιθανού οικοδεσπότη ή μεσολαβητή των διαπραγματεύσεων. Μάλιστα, οι συνομιλίες θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν ήδη από την επόμενη εβδομάδα, αν και εξαρτάται από την ετοιμότητα της Ρωσίας να παραστεί, ανέφεραν οι πηγές, ζητώντας να διατηρηθεί η ανωνυμία τους.
Αμερικανοί αξιωματούχοι βρίσκονται σε επαφή με τους Ουκρανούς για να διασφαλίσουν ότι οι συνομιλίες μπορούν να πραγματοποιηθούν, ανέφεραν οι πηγές. Επίσης, σηματοδοτούν στους Ρώσους ομολόγους τους ότι θα προτιμούσαν να αποφύγουν κατά τη συνάντηση τη συμμετοχή σκληροπυρηνικών, όπως ο βοηθός του Πούτιν, Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, ο οποίος ηγήθηκε της αντιπροσωπείας της Μόσχας στην Κωνσταντινούπολη, πρόσθεσαν οι πηγές.
Η δυναμική για την εμπλοκή του Πάπα έχει επιταχυνθεί από τότε που η δίωρη τηλεφωνική κλήση της Δευτέρας μεταξύ Τραμπ και Πούτιν δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τη δέσμευση της Ρωσίας για εκεχειρία.
Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι ανέμεναν ότι ο Τραμπ θα ανακοίνωνε κυρώσεις εάν ο Πούτιν αρνούνταν να σταματήσει τον πόλεμο, αλλά ο ηγέτης των ΗΠΑ δήλωσε αντ' αυτού ότι το Κίεβο και η Μόσχα θα έπρεπε «να ξεκινήσουν αμέσως διαπραγματεύσεις» για μια κατάπαυση του πυρός και ότι θα «υποχωρούσε» εάν δεν σημειωθεί πρόοδος σε μια συμφωνία.
«Το Βατικανό, όπως εκπροσωπείται από τον Πάπα, έχει δηλώσει ότι θα ενδιαφερόταν πολύ να φιλοξενήσει τις διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο Τραμπ σε μια ανάρτηση στο Truth Social. «Ας ξεκινήσει η διαδικασία!»
Όμως ο Πούτιν δεν θα ταξιδέψει στην Ιταλία, ένα κράτος μέλος του ΝΑΤΟ, λόγω ανησυχιών για την ασφάλειά του, μιας και η Ρωσία δεν θεωρεί το Βατικανό ουδέτερο στη σύγκρουση, δήλωσε ο Σεργκέι Μάρκοφ, πολιτικός σύμβουλος με στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο.
Το ζήτημα περιπλέκεται περαιτέρω από τις σχέσεις μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με επικεφαλής τον Πατριάρχη Κύριλλο, ένθερμο υποστηρικτή του Πούτιν και του πολέμου στην Ουκρανία. Η Ρωσική Εκκλησία αντιτίθεται στην εμπλοκή του Βατικανού στις ειρηνευτικές συνομιλίες, θεωρώντας το ως ιστορικό αντίπαλο στην Ουκρανία. Υπενθυμίζεται επίσης, ότι η Ιταλία έχει υπογράψει την απόφαση που έλαβε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, το οποίο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον Πούτιν τον Μάρτιο του 2023 για φερόμενα εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία. Μια επίσκεψη λοιπόν, του Πούτιν στη Ρώμη θα σήμαινε παράλληλα και τη σύλληψή του στη Ρώμη.
Ακόμα όμως κι αν ξεπεραστούν όλα αυτά τα εμπόδια, οι διαπραγματεύσεις απέχουν πολύ από την επίτευξη συμφωνίας που θα απαιτούσε μια συνάντηση κορυφής με τη συμμετοχή του Τραμπ, του Πούτιν και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την υπογραφή συμφωνίας που θα τερματίζει τον πόλεμο.
Η συνάντηση της Παρασκευής στην Κωνσταντινούπολη ήταν η πρώτη διαπραγμάτευση πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας από τη στιγμή που ξεκίνησε ο πόλεμος τον Φεβρουάριο του 2022. Οι συνομιλίες όμως κατέρρευσαν. Ο Πούτιν πρότεινε την επανέναρξη των άμεσων επαφών και έχει δηλώσει ότι θεωρεί τις συνομιλίες ως συνέχεια των προηγούμενων.
Η ρωσική αντιπροσωπεία επανέλαβε τις σκληρές απαιτήσεις προς την Ουκρανία να παραδώσει τέσσερις περιοχές του νότου και της ανατολικής περιοχής της χώρας, τις οποίες το Κρεμλίνο διεκδικεί ως έδαφός της, αλλά τις οποίες τα στρατεύματά της κατέχουν μόνο εν μέρει. Επίσης, η Μόσχα θεωρεί την Τουρκία τον καλύτερο τόπο για να συνεχιστούν οι συνομιλίες σχετικά με ένα μνημόνιο που καθορίζει τους όρους για μια ειρηνευτική συμφωνία.
Υπενθυμίζεται ωστόσο, ότι η Αγία Έδρα έχει βοηθήσει σημαντικά στη διαμεσολάβηση συγκρούσεων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της επίσπευσης της ομαλοποίησης των σχέσεων ΗΠΑ-Κούβας το 2014 και στην επίλυση μιας εδαφικής διαφοράς μεταξύ Χιλής και Αργεντινής το 1978 που είχε φέρει τις δύο χώρες στο χείλος του πολέμου. Έχει επίσης δραστηριοποιηθεί σε προσπάθειες επίτευξης ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.