Οι έμμεσες συνομιλίες μεταξύ των διαπραγματευτών του Ισραήλ και της παλαιστινιακής Χαμάς για την ειρήνευση στη Γάζα ξεκίνησαν το απόγευμα της Δευτέρας στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου, σύμφωνα με το κρατικό τηλεοπτικό κανάλι Al Qahera News TV.
Οι διαπραγματεύσεις έρχονται με φόντο το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό της σύγκρουσης, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ πολλών άλλων, τον αφοπλισμό της Χαμάς -ζήτημα που παραμένει ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο- και τον αποκλεισμό της από οποιαδήποτε μελλοντική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θύλακα.
Η αντιπροσωπεία του Ισραήλ, στην οποία συμμετέχουν στελέχη των υπηρεσιών Μοσάντ και Σιν Μπετ, ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, Οφίρ Φαλκ, και ο συντονιστής για τους ομήρους Γκαλ Χιρς, έφθασε τη Δευτέρα στο θέρετρο της Ερυθράς Θάλασσας.
Η αντιπροσωπεία της Χαμάς ηγείται από τον εξόριστο ηγέτη της στη Γάζα, Χαλίλ αλ Χάγια, ο οποίος ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Αίγυπτο μετά την ισραηλινή αεροπορική επίθεση στην Ντόχα που κόστισε τη ζωή στον γιο του.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της οργάνωσης, οι διαπραγματευτές θα επιδιώξουν να καθορίσουν τον μηχανισμό ανταλλαγής των υπόλοιπων ομήρων –ζωντανών και νεκρών– με Παλαιστινίους κρατουμένους, καθώς και τους όρους για κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα.
Πηγή της Χαμάς ανέφερε ότι «αγκάθι» των συνομιλιών αποτελεί η απαίτηση για αφοπλισμό της οργάνωσης, όπως προβλέπει και το σχέδιο Τραμπ.
Η Χαμάς απορρίπτει κάθε συζήτηση περί αφοπλισμού χωρίς τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής και τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Την προοπτική αυτή ο Νετανιάχου την έχει αποκλείσει κατηγορηματικά, την ώρα που αρκετές δυτικές χώρες, μεταξύ αυτών η Βρετανία και η Γαλλία, αναγνώρισαν το παλαιστινιακό κράτος τον Σεπτέμβριο.
Παρά τις διαφωνίες, οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει στα βασικά σημεία του σχεδίου Τραμπ, αν και όχι στις λεπτομέρειες.
Οι δύο στόχοι του Τραμπ για να γίνει αποδεκτό το σχέδιο ειρήνης στη Γάζα
Oι Financial Times περιγράφουν το προσχέδιο που υπέβαλε ο Τραμπ στον Νετανιάχου ως εργαλείο με διττό σκοπό. Δύο εβδομάδες πριν το ταξίδι του Ισραηλινού πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον, ο Νετανιάχου είχε δηλώσει εμπροθέσμως ότι «δεν θα υπάρξει παλαιστινιακό κράτος» και ότι «αυτός ο τόπος είναι δικός μας».
Παρ’ όλα αυτά, στον Λευκό Οίκο βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα προσχέδιο 20 σημείων που, πέρα από την παύση των εχθροπραξιών, περιείχε στοιχεία που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.
Οι FT αναφέρουν ότι πηγές που συμμετείχαν στη διαδικασία υποστηρίζουν ότι το σχέδιο εξυπηρετούσε δύο στόχους του Τραμπ, έναν πολιτικό και έναν προσωπικό.
Ο χρόνος παρουσίασής του δεν ήταν τυχαίος. Ο Τραμπ επιδίωκε να τερματιστεί ο πόλεμος πριν από τη δεύτερη επέτειο της 7ης Οκτωβρίου και επιδίωκε, όπως πιστεύει δικαιωματικά, την απονομή βραβείου Νόμπελ Ειρήνης αυτόν τον μήνα.
Εκπρόσωπος πρώην ισραηλινού διπλωμάτη τονίζει ότι οι όμηροι αποτελούν κλειδί για την περιοχή και ότι για να πείσει τη Χαμάς και τους διεθνείς συμμάχους, ο Τραμπ πίεσε τον Νετανιάχου για παραχωρήσεις. Η πίεση κρίθηκε αναγκαία ώστε να πειστεί η Χαμάς, που θεωρεί τους ομήρους σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί, και ώστε να καθησυχαστούν σύμμαχοι που ανησυχούσαν για την ισραηλινή επιθετικότητα.
Η επίθεση στη Ντόχα, σύμφωνα με πρώην Αμερικανό αξιωματούχο, «άνοιξε την πόρτα» για το σχέδιο και αποτέλεσε πρόκληση για τον Τραμπ, δίνοντάς του την ευκαιρία να παρουσιαστεί ως σωτήρας.
Μετά την παρουσίαση, ο Νετανιάχου και η ομάδα του ζήτησαν ρήτρες που θα επέτρεπαν στο Ισραήλ να επαναλάβει στρατιωτικές επιχειρήσεις σε περίπτωση παραβίασης από τη Χαμάς, αλλά οι Αμερικανοί τους παρότρυναν «να σταματήσουν να ψάχνουν παραθυράκια».
Το σχέδιο, ωστόσο, επιχειρούσε να διαφυλάξει και το κύρος του Νετανιάχου: προέβλεπε την απομάκρυνση της Χαμάς από την εξουσία, τον αφοπλισμό και την αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας, με προσωρινή διοίκηση Παλαιστινίων τεχνοκρατών υπό την εποπτεία του Τραμπ.
Τέλος, οι ισραηλινές πηγές επισημαίνουν ως κεντρική την ανακοίνωση του Τραμπ ότι «εάν η Χαμάς απορρίψει τη συμφωνία, το Ισραήλ θα έχει την πλήρη υποστήριξή μου για να την εξοντώσει».