Εορτολόγιο - Βίοι Αγίων: Σήμερα, 1 Φεβρουαρίου η Εκκλησία μας εορτάζει: Τα Προεόρτια Υπαπαντής. Μαρτύρων Τρύφωνος, Περπετούας και των συν αυτή, Θεΐωνος και των δύο παίδων. Καρίωνος, Ρευκάτου, Σατορνίλλου, Σατίρου, Σεκούνδου και Φηλικιτάτης. Νεομάρτυρος Αναστασίου του εκ Ναυπλίου . Οσίων Βασιλείου αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του ομολογητού του εξ Αθηνών και Βενδιμιανού. Πέτρου του εν Γαλατία και Τιμοθέου του ομολογητού. Αυταδέλφων Γεωργίου επισκόπου, Δαβίδ και Συμεώνος του νέου Στυλίτου, των εκ Μυτιλήνης. Αδριανού, Πολυεύκτου, Πλάτωνος και Γεωργίου των εν Μεγάροις μαρτύρων.
Σήμερα γιορτάζουν οι: Τρύφων, Τρύφωνας, Τρυφωνία, Φιλικητάτη, Φιλικήτη, Φιλικήτα.
Άγιος Τρύφωνας ο χηνοβοσκός, προστάτης των αμπελιών
Αν δεν ήταν το lock down ίσως κάποιοι αμπελουργοί να πήγαιναν με αγιασμό για την προστασία των αμπελώνων και για να τιμήσουν τον άγιο Τρύφωνα τον προστάτης.
Το περίεργο είναι οτι ο άγιος, που τιμάμε σήμερα , δεν είχε ποτέ σχέσεις με τα αμπέλια καθότι ήταν ένας φτωχός χηνοβοσκός.
Γεννήθηκε στη Λάμψακο, παραλιακή πόλη της Φρυγίας και προερχόταν από φτωχική οικογένεια. Στην παιδική του ηλικία έβοσκε χήνες για να ζήσει, συγχρόνως όμως μελετούσε την Αγία Γραφή και εκτελούσε τα θρησκευτικά του καθήκοντα. Αξιώθηκε να θαυματουργεί, να θεραπεύει και να εξορκίζει δαιμόνια όσο ακόμη ζούσε.
Μαρτύρησε στα χρόνια του Δέκιου, στη Νίκαια της Βιθυνίας της οποίας υπήρξε και ο πολιούχος άγιος.
Αν και βοσκούσε χήνες οι νεώτεροι λαϊκοί αγιογράφοι τον εμφάνιζαν ως νέο, αγένειο, σγουρομάλλη, κρατώντας κλαδευτήρι, ένα εργαλείο που συνδέεται με το κλάδεμα του αμπελιού. Σε άλλες εικόνες παρουσιάζεται κρατώντας φύλλα αμπέλου, δείχνοντας ολοφάνερα την ιδιαίτερη σχέση του με αυτό το φυτό.
Το πιο πιθανό είναι η εικονογράφηση να ήταν κάπως αυθαίρετη και να συνδεόταν με τους πολλούς αμπελώνες που καλλιεργούνταν στον τόπο καταγωγής του και τα ποιοτικά κρασιά.
Στην πορεία λόγω των εξορκισμών που έκανε φαίνεται πως καθιερώθηκε προστάτης όλων των γεωργών κι όχι μόνο των αμπελουργών. Στο «Μικρό Ευχολόγιο» (βρίσκονται η διήγηση και ο όρκος του ίδιου του Αγίου, με τον οποίο έδεσε τα θηρία που κατέστρεφαν αμπέλια, κήπους και αφάνιζαν ακόμη τα φύλλα, έως και τους καρπούς.
Τα ονόματα των θηρίων, σύμφωνα πάντα με τον Άγιο, που προκαλούν λοιπόν την καταστροφή στα αμπέλια και χωράφια είναι: «κάμπη, σκώληξ, σκωληκοκάμπη, σκάνθαρος βρούχος, ακρίς, επίμαλος, καλιγάρις, μακρόπους, μύρμηγξ, φθείρ, ρυγίτης, ψυλλίτης...».
Οι ευχές του Αγίου διαβάζονται από τους ιερείς συνήθως μετά την τέλεση Αγιασμού.
Καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη του αγίου ως προστάτη των αμπελουργών παίζει και το γεγονός ότι η μνήμη του Αγίου Τρύφωνος εορτάζεται την ίδια περίοδο που οι αμπελουργοί αρχίζουν το “κλάδεμα“, μια πολύ σημαντική αμπελουργική εργασία για την πορεία του αμπελιού και της παραγωγής.
Κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924 οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Νέα Αγχίαλο σαν πρόσφυγες μετέφεραν εκτός από τις αμπελοοινικές τους τεχνικές και τους τρόπους λατρείας τους. Με τη δημιουργία του χωριού, της Νέας Αγχιάλου, δεν χάνουν χρόνο και χτίζουν ένα εκκλησάκι στη μνήμη του Αγίου Τρύφωνα, για να μπορούν να εκτελούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα.
Η ευχή του Αγίου για τα αμπέλια
«Κύριε ό θεός εξαπόοτειλον τον άγγελόν σου του πατάξαι παν γένος κακούργων θηρίων των άδικούντων αμπέλους χώρας και κήπους τών δούλων σου. Όρκίζω υμάς κάκιστα θηρία, κάμπη, σκώληκα, ακωληκοκάμπη, ο κάνθαρος, βρούχος, ακρίδα, επίμαχος , καλιγάρις, μακρόποδα, μύρμηκα, φθεϊραι, ρυγίτης, ψυλλίτης, καυσοκόπος, κοχλός, ψαλίτης και είτι άλλο προσφυσούν, και μαραίνον τον καρπόν της οταφυλής καί παν είδος χρησίμων λαχάνων, ορκίζω υμάς, κατά των αγίων πολυομάτων χερουβίμ καί των έξαπτερύγων σεραφείμ, των Ιπταμένων κύκλο του θρόνου και κραζόντων το άγιος, άγιος, άγιος, κύριος, Σαβαώθ, είς δόξαν του Θεού πατρός, ορκίζω υμάς μη αδικήαητε τό έντεύθεν μήτε την άμπελον μήτε τά σιτοφόρα μήτε τους κήπους των δένδρων τε λαχάνων, των δούλων του Θεού, των δι’ εμού επικαλουμένων το όνομα της δόξης κυρίου».