Εορτολόγιο - Βίοι Αγίων: Σήμερα, 1 Μαΐου, η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη των: Προφήτου Ιερεμίου, Ιερομάρτυρος Βατά πρεσβυτέρου, του Πέρσου, Μαρτύρων Σάββα και Φιλοσόφου, Οσιομαρτύρων Ακακίου του εκ Νιβόρης Θεσσαλονίκης , Ευθυμίου του εκ Δημητσάνας και Ιγνατίου του εκ παλαιάς Ζαγοράς , Παναρέτου επισκόπου Πάφου, του θαυματουργού , Οσίων Ισιδώρας, Μιχαήλ, Νικηφόρου του Χίου , Σάββα επισκόπου Δαφνουσίας και Παφνουτίου του Ρώσου.
Σήμερα γιορτάζουν οι: Ιερεμίας, Ισιδώρα, Φιλόσοφος, Σοφός, Φιλοσοφία (Φιλοσοφή).
Ο Άγιος Ευθύμιος (ο εκ Δημητσάνης) και ο Γρηγόριος ο Ε΄
Ο Άγιος Ευθύμιος -κατά κόσμο Ελευθέριος γεννήθηκε στη Δημητσάνα. Μετά τα πρώτα γράμματα στη σχολή της Δημητσάνας ο Ελευθέριος πηγαίνει με έναν αδελφό του στην Κωνσταντινούπολη όπου ολοκληρώνει τις σπουδές του και έπειτα στο Ιάσιο, όπου ζούσε ο πατέρας τους.
Εκεί αποφάσισε να μεταβεί στο Άγιο Όρος για να μονάσει. Τελικώς κατέληξε στο Βουκουρέστι όπου τον κέρδισαν τα εγκόσμια και ξέχασε το Άγιο Όρος. Στο Βουκουρέστι παρέμεινε κοντά σε κάποιο Γάλλο πρόξενο και μετά σε κάποιο Ρώσο υπάλληλο. Αργότερα οδεύοντας με Τούρκους προς την Κωνσταντινούπολη αρνήθηκε τον Χριστό και παρέμεινε στον Ράϊς Εφέντη, απολαμβάνοντας τις κοσμικότητες της εποχής του.
Σύμφωνα με την παράδοση κατά την Ισλαμική περιτομή του αποφάσισε να επανέλθει στον δρόμο του Χριστού.
Κρυφά περιφερόμενος και με τη βοήθεια του πρέσβη της Ρωσίας φτάνει τελικά στο Άγιο Όρος, όπου στη Μονή της Λαύρας, εξομολογείται τις αμαρτίες του και κυρίως την αλλαξοπιστία του στον εκεί ευρισκόμενο, ως εξόριστο, συμπολίτη του, Άγιο Γρηγόριο τον Ε’ Πατριάρχη Κων/πόλεως.
Ο Πατριάρχης κράτησε κοντά του τον Ελευθέριο επί 40 ημέρες και μετά από πατρικές νουθεσίες, και απ’ αυτόν και από άλλους πατέρες, τον έχρισε με το Άγιο Μύρο και έτσι τον αποκατέστησε στην Ορθόδοξη πίστη. Στη συνέχεια μεταβαίνει στη σκήτη της Αγίας Άννης όπου όπου πήρε μια άλλη σημαντική απόφαση να φωνάξει την επιστροφή του στην Ορθοδξία.
Πήγε, μάλιστα, για τον σκοπό αυτό, στην Κωνσταντινούπολη, αλλά, τελικά, και κυρίως μετά από συμβουλή του Καλαβρυτινού μοναχού Παγκρατίου, επιστρέφει στο Άγιο Όρος και συγκεκριμένα στη Μονή Δοχειαρίου για να καταλήξει στη Μονή Ιβήρων.
Στη σκήτη του Τιμίου Προδρόμου της ιδίας μονής συναντά αδελφότητα από 5 Δημητσανίτες πατέρες, υπό τον πνευματικό Νικηφόρο. Εδώ, ο Άγιος επιδόδηκε σε μεγάλη αυστηρή ασκητική ζωή. Ο βιογράφος του αναφέρει αυτολεξεί (άλλωστε εγνώριζε από πρώτο χέρι την πορεία του Αγίου): «Τις δύναται κατ’ αξίαν να διηγηθή τα εκείνου κατορθώματα; το πολύ δηλαδή της νηστείας, το καρτερικόν της αγρυπνίας, την άμετρον κατάνυξιν, τας ολονυκτίους στάσεις, την αδιάλειπτον προσευχήν… το ταπεινόν του φρονήματος, το πράον, το καρτερικόν; (…) Ο Ελευθέριος εν ολίγω χρόνω κατόρθωσε πάσαν αρετήν…».
Τελικά ο Ελευθέριος κείρεται Μεγαλόσχημος Μοναχός και λαμβάνει το όνομα Ευθύμιος.
Τέλος, με την ευχή των γεροντάδων του στις 19 Φεβρουαρίου 1814 συνοδευόμενος από τον συνασκητή του Γρηγόριο φεύγει για την Πόλη για να τύχει «της ποθούμενης σφαγής». Τον αποχαιρετούν οι Αγιορείτες με πόνο αλλά και χαρά (χαρμολύπη).
Στις 22 Μαρτίου, Κυριακή των Βαΐων, και αφού έχει προηγηθεί το Άγιο Ευχέλαιο, η Θεία Κοινωνία και η χρήση όλων των σημείων του σώματός του με λαδάκι από την εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας, κρατώντας ο Άγιος Ευθύμιος στο ένα χέρι τον Σταυρό και στο άλλο τα Βάγια της ημέρας, παρουσιάζεται με τη θέλησή του στον Επίτροπο Ρουσούτ Πασά.
Εκεί καταπατάει το τούρκικο σαρίκι και αναθεμάτισε τον αντίστοιχο Μωάμεθ. Ο πασάς τον περνά στην αρχή για μεθυσμένο, όμως δεν αργεί να συνειδητοποιήσει ότι ο Ευθύμιος απόλυτα σοβαρολογεί και διέταξε τον αποκεφαλισμό του. Και ήταν μόνο 20 ετών!
Η μνήμη του Αγίου Ευθυμίου τιμάται στη Μονή Ιβήρων και σε άλλα σημεία του Αγίου Όρους, στη Δημητσάνα, όπου υπάρχει ωραίος ναός προς τιμήν του, μαζί με τμήμα του ιερού του Λειψάνου, στον Ι. Ναό Αγίας Παρασκευής Κ. Ηλιουπόλεως και αλλού.