Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα 17 Απριλίου 2021

 
Άγιος Μακάριος Νοταράς

Ενημερώθηκε: 17/04/21 - 01:28

Εορτολόγιο - Βίοι Αγίων: Σήμερα, 17 Απριλίου, η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη των: Συμεώνος ιερομάρτυρος επισκόπου εν Περσία, Αγαπητού πάπα Ρώμης, Αδριανού μάρτυρος, Μακαρίου επισκόπου Κορίνθου του Νοταρά.

Άγιος Μακάριος Νοταράς

O Άγιος Μακάριος Νοταράς (1731-1805) ήταν Μητροπολίτης, συγγραφέας, ένας εκ των ηγετών του Κολλυβαδικού κινήματος και Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι Κολλυβάδες ήταν μέλη ενός κινήματος εντός της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που ξεκίνησε το δεύτερο μισό του δέκατου όγδοου αιώνα στην μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους και το οποίο αγωνίστηκε για την αποκατάσταση των παραδοσιακών πρακτικών σε αντίθεση με αδικαιολόγητες καινοτομίες και το οποίο μετατράπηκε απροσδόκητα σε κίνημα πνευματικής αναγέννησης.

Οι Κολλυβάδες υπήρξαν ο αντίποδας των ευρωπαϊστών, δηλαδή των επηρεασμένων από τις αρχές του Διαφωτισμού και του Εγκυκλοπαιδισμού.

Ο όνομα του κινήματος προέρχεται από τα κόλλυβα (βρασμένο σιτάρι) που χρησιμοποιούνται για την τέλεση των μνημοσύνων. Οι υποστηρικτές του κινήματος ήταν Αθωνίτες μοναχοί που ήταν αυστηρά προσκολλημένοι στην Ιερή Παράδοση και επέμεναν ότι τα μνημόσυνα δεν πρέπει να τελούνται τις Κυριακές, γιατί αυτή είναι η ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου, αλλά το Σάββατο, που είναι η συνηθισμένη ημέρα για να τιμάται η μνήμη των νεκρών.

Ήταν επίσης υπέρ της συχνής λήψης της Θείας Κοινωνίας και εξασκούσαν την αδιάκοπη προσευχή της καρδιάς.

Το βαπτιστικό όνομα του Μακάριου Νοταρά ήταν Μιχαήλ και γεννήθηκε το 1731 στα Κορινθιακά Τρίκαλα. Ο πατέρας του ήταν ο Γεώργιος ή Γεωργαντάς Νοταράς, άρχοντας της περιοχής και η μητέρα του η Αναστασία. Καταγόταν από οικογένεια η οποία είχε προσφέρει στην Εκκλησία επώνυμους ιεράρχες, όπως ο Χρύσανθος Νοταράς. Αρχηγός της οικογένειας ήταν ο Νικόλαος Νοταράς ο οποίος δρούσε στο περιβάλλον του Μανουήλ Παλαιολόγου γύρω στα 1384 και εξής.

Αφού φοίτησε στα σχολεία της ιδιαίτερης πατρίδας του, σε ηλικία 15 ετών μετέβη στην Κεφαλονιά όπου μαθήτευσε κοντά στον διδάσκαλο Ευστάθιο (1746-1750) και στη συνέχεια μετέβη στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, ενώ στα 1758-1764 επέστρεψε για να διδάξει στην ιδιαίτερη πατρίδα του χωρίς αμοιβή.

Το 1764 ο Μιχαήλ εξελέγη με ψήφο κλήρου και λαού και διαδέχθηκε, ως Μακάριος πλέον, τον Παρθένιο στην μητροπολιτική έδρα της Κορίνθου. Στα 1770 ξεσπούν τα Ορλωφικά με συνέπεια μετά την αποτυχία τους να φύγει για την Ζάκυνθο. Αν και Ρωσικό προπαγανδιστικό φυλλάδιο της εποχής τον εγκωμιάζει για την ποιμαντική του δράση ως άλλος απόστολος Παύλος, όχι με το ξίφος αρματωμένος, αλλά με την αρετήν κεκοσμημένος, διοικεί και κρατύνει την Εκκλησίαν, δεν πρέπει να έλαβε ενεργό συμμετοχή στις προετοιμασίες του κινήματος στην περιοχή.Με την οικογένειά του φεύγει για την Ζάκυνθο όπου συναντά τον Νικηφόρο Θεοτόκη. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, πιεζόμενο από την Υψηλή Πύλη που ήθελε να αντικαταστήσει τους φυγάδες επισκόπους των επαναστατημένων περιοχών, του ζητά να παραιτηθεί αλλά εκείνος αρνείται και τελικά διατηρεί τον τίτλο του πρώην Κορίνθου.

Μετά τη Ζάκυνθο κινείται μέσα στον Ελληνικό χώρο μεταβαίνοντας διαδοχικά στην Κεφαλονιά, πίσω πάλι στη Ζάκυνθο, την Ύδρα -στα 1773-1774-όπου συναντά τον Νικόδημο τον Αγιορείτη, την Χίο (1775-1776) και το Άγιον Όρος (το 1777 πριν το φθινόπωρο) Εκεί γίνεται ο ίδιος η αφορμή να εκδηλωθεί η Κολυβαδική κρίση, με το να αρνηθεί να τελέσει μνημόσυνο στη Μονή Κουτλουμουσίου ημέρα Κυριακή.

Οι αντικολλυβάδες σπεύδουν να τον καταγγείλουν στον Πατριάρχη Σωφρόνιο. Φεύγει απογοητευμένος μετά τα μέσα του 1776 για την Χίο, όπου λαμβάνει μια δριμύα επιστολή από τον Πατριάρχη, καταδικαστική για την όλη φατριαστική διαγωγή του στο Άγιον Όρος.

Όμως ισχυροί Χιώτες, και ιδιαίτερα ο Χιώτης άρχοντας της Κωνσταντινούπολης Σκαναβής μεσολαβεί υπέρ του. Αναχωρεί εκ νέου και περιοδεύει σε Πάτμο, Ύδρα, την Κόρινθο. Θα επιστρέψει στην ιδιαίτερη πατρίδα του όταν θα κατασιγάσουν τα πράγματα εκεί αλλά θα φύγει σύντομα όταν ο ένας από τους τρεις αδελφούς του θα σκοτωθεί από τους Τούρκους.

Μετά τον θάνατο του πατέρα του και όταν περιήλθαν στην κατοχή του εκ κληρονομίας χρεόγραφα της οικογένειας τα κατέστρεψε απαλλάσσοντας από τα χρέη όσους χρωστούσαν στην οικογένειά του και έφυγε για το Άγιον Όρος.

Όταν ο Αδαμάντιος Κοραής άρχισε να αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες λόγω του θανάτου των γονέων του (το 1783 πέθανε ο πατέρας του και το 1784 η μητέρα του), κατάφερε χάρη στην οικονομική ενίσχυση του Μακάριου Νοταρά να ολοκληρώνει τις σπουδές του.

Ο Νοταράς διέμεινε για δέκα χρόνια στην Πάτμο όπου σύστησε το ησυχαστήριο των Αγίων Πάντων. Στη Χίο θα πάει στα 1790 όπου θα εγκατασταθεί σε ένα κάθισμα ασχολούμενος με την άσκηση, τη μελέτη και τη συγγαφή θρησκευτικών βιβλίων και με το ιεραποστολικό του έργο απέτρεψε εξισλαμισμούς.

Πέθανε στις 17 Απριλίου 1805 στην Χίο.