Μονή Αγίων Θεοδώρων: Κέντρο των «Φιλικών» και ορμητήριο αγωνιστών

 
Μονή Αγίων Θεοδώρων: Κέντρο των «Φιλικών» και ορμητήριο αγωνιστών

Ενημερώθηκε: 22/05/21 - 00:22

Στην πλαγιά του Ολονού της περιοχής Αροανίας, λίγο πιο πάνω από το χωριό Αναστάσοβα βρίσκεται η Μονή των Αγίων Θεοδώρων, στην πλαγιά του βουνού Ζέμπι, σε υψόμετρο 1000 μ. περίπου.

Απέχει από τα Καλάβρυτα 28 χλμ. Η πρόσβαση στη Μονή γίνεται και από τα Τριπόταμα (111) δια μέσου Σοποτού, σε ίδια απόσταση από τα Καλάβρυτα.

Απ' όλα τα στοιχεία που έχουν συλλέξει όλοι οι ερευνητές της Μονής, η ίδρυση της τοποθετείται, γύρω στο 1724.

Υπάρχει όμως και η άποψη ότι η ιστορία της αρχίζει το 1.000 - 1.100 μ.Χ. χωρις όμως να υπάρχουν γραπτά στοιχεία. Από το 1724 υπάρχουν στοιχεία για την πορεία της Μονής από κώδικες και πολλές επιγραφές στα κτίσματα της. Σύμφωνα με αυτά το 1724 γίνεται ανακαίνιση της Μονής από τον Ηγούμενο Συμεών από το κοντινό χωριό Αγρίδι. Πάνω από την είσοδο του Καθολικού Ναού υπάρχει σχετική επιγραφή.

Στην συνέχεια γνωρίζει περιόδους ακμής και παρακμής, όπως πολλές Μονές του Ελλαδικού χώρου και κυρίως κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, από τις βαριές φορολογίες και διώξεις των Τουρκαλβανών της περιοχής.

Η Iερά Mονή των Aγίων Θεοδώρων μετά την απελευθέρωση είχε πολλά χρέη. Όμως η πνευματική ακτινοβολία της Μονής και η μεγάλη της προσφορά στην πατρίδα κατά τα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς, ενίσχυσαν περισσότερο την αγάπη των γύρω κατοίκων, ώστε με τα πολλά αφιερώματα, κάλυψαν όχι μόνο τα χρέη και τις ελλείψεις, αλλά στολίστηκε η Μονή με καινούργια κτίρια.

Το 1973 η Μονή έκλεισε, ύστερα από την δολοφονία του Ηγούμενου και υποτακτικού του από ληστές, για λίγο διάστημα. Την άνοιξε και πάλι ο μοναχός και ηγούμενος αυτής Νικόδημος Παπαγιαννόπουλος, για να ξανακλείσει το 1982 μετά τον θάνατο αυτού.

Το καθολικό της Μονής, είναι βυζαντινού ρυθμού και τιμάται στους Αγίους Θεοδώρους Τήρωνα και Στρατηλάτη. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και στο αριστερό του μέρος, βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα των Αγίων, έργο του 1769, με αργυρή επένδυση. Η αγιογράφηση του ναού, όπως αναφέρει σχετική επιγραφή, έγινε από τον ζωγράφο, ιερέα Κωνσταντίνο από τα Ιωάννινα, μεταξύ των ετών 1743 – 1746.

Στο δεξιό μέρος της εσωτερικής αυλής της Μονής βρίσκεται το παρεκκλήσιο του Τιμίου Προδρόμου, το οποίο στα χρόνια της σκλαβιάς, χρησιμοποιήθηκε ως «Κρυφό Σχολειό». Οι τοιχογραφίες του διατηρούνται σε καλή κατάσταση παρά τις φθορές που έχει κάνει η υγρασία και είναι έργα του ζωγράφου Ευστάθιου από τα Νεζερά (1732). Άξια λόγου είναι η παράσταση της Σταύρωσης που απεικονίζει τον ένα από τους ληστές με φωτοστέφανο (!) και η εικόνα των Αγίων Θεοδώρων που τους παριστάνει σε νεαρή ηλικία αντί με στρατιωτικά ρούχα.!

Η προσφορά της Μονής στον Αγώνα του 1821 ήταν σημαντική. Για το λόγο αυτό η Ελληνική Πολιτεία αναγνώρισε με επίσημα έγγραφα τις θυσίες και τις προσφορές των μοναχών της. Η Ιερά Μονή ήταν το κέντρο των "Φιλικών" της περιοχής. Πολλές φορές έγινε ορμητήριο πολλών αγωνιστών για μάχες που γινόταν στην περιοχή Σοποτού, Λειβαρτζίου, Λάλα, Πούσι, Καλαβρύτων.

Επίσης ήταν τροφοδότης σε τρόφιμα και χρήματα, ακόμη με εκποιήσεις τιμαλφών αντικειμένων της και με δάνεια. Για την αλήθεια των ανωτέρω διασώζονται 27 επιστολές από 21 οπλαρχηγούς με ανάλογο περιεχόμενο.

Ιδιαίτερη όμως ήταν η προσφορά της Μονής στην καλλιέργεια των Ελληνικών γραμμάτων και στη διατήρηση της άσβεστης φλόγας για την λευτεριά του σκλαβωμένου γένους.

Στο παρεκκλήσιο του Προδρόμου λειτουργούσε "Κρυφό Σχολειό" στο οποίο τα παιδιά της περιοχής μάθαιναν τα πρώτα γράμματα και μετά, πολλά απ' αυτά συνέχιζαν στη σχολή του Σοποτού που ιδρύθηκε το 1796.

Μάλιστα η Ιερά Μονή Αγ. Θεοδώρων, σύμφωνα με τα έγγραφα που διασώθηκαν έστελνε βιβλία, πλήρωνε δασκάλους της Σχολής Σοποτού και έστελνε υπότροφους στην υψηλού επιπέδου Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή.