Επιβεβαιώθηκε ότι ο Πάπας Λέων ΙΔ΄και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ετοιμάζουν ιστορική συνάντηση στη Νίκαια τον προσεχή Νοέμβριο με αφορμή την 1700 επέτειο της Συνόδου, εν μέσω πάντως αντιδράσεων.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε τέλη Μαϊου συνάντηση με τον Πάπα Λέοντα ΙΔ' στο Βατικανό. Αυτή ήταν η δεύτερη συνάντηση μεταξύ των δύο θρησκευτικών ηγετών, καθώς ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε παραστεί και στην τελετή ενθρόνισης του νέου Ποντίφικα.
Η συνάντηση των δύο θρησκευτικών ηγετών στην Τουρκία έχει μεγάλη σημασία μετά και τις κατά καιρούς δηλώσεις για κοινό εορτασμό του Πάσχα και "Κοινό Ποτήριον".
Η ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου έχει ως εξής:
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο εκφράζει τη χαρά του για την επικείμενη επίσκεψη της Α. Αγιότητος του Πάπα Ρώμης Λέοντος ΙΔ’ στην Τουρκία, ανταποκρινομένου στην εκπεφρασμένη επιθυμία και πρόσκληση της Α.Θ. Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου να τιμήσουν από κοινού την ιστορική 1700ή επέτειο της εν Νικαία Α’ Οικουμενικής Συνόδου.
Οι δύο Προκαθήμενοι θα μεταβούν στη Νίκαια της Βιθυνίας στις 28 Νοεμβρίου, ενώ ο Αγιώτατος Πάπας θα επισκεφθεί επισήμως την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο Φανάρι, στις 29 και 30 Νοεμβρίου, για να παραστεί στην εορτή του ιδρυτού της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως Αγίου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτoκλήτου.
Πάπας Λέων: Αυτό που ενώνει τους χριστιανούς είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που τους χωρίζει
Ο Πάπας Λέων XIV τον περασμένο Ιούνιο συνάντησε τους συμμετέχοντες στο Συμπόσιο «Η Νίκαια και η Εκκλησία του Τρίτου Χιλιετηρίδας: Προς την Ενότητα Καθολικών - Ορθοδόξων» και υπογράμμισε τις πολλές πτυχές που -κατά την άποψή του- ενώνουν τους χριστιανούς, καθώς η Εκκλησία γιορτάζει την 1700ή επέτειο της Συνόδου της Νίκαιας.
«Η Σύνοδος της Νίκαιας δεν είναι απλώς ένα γεγονός του παρελθόντος, αλλά ένας πυξίδας που πρέπει να συνεχίσει να μας καθοδηγεί προς την πλήρη ορατή ενότητα όλων των χριστιανών», είπε ο Πάπας Λέων XIV στο Συμπόσιο που πραγματοποιήθηκε στις 4-7 Ιουνίου, στο Παπικό Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά Ακινάτη στη Ρώμη.
«Αυτό που έχουμε κοινό είναι πολύ ισχυρότερο»
Ο Πάπας είπε ότι τα τρία θέματα του συμποσίου – η πίστη της Νικαίας, η συνοδικότητα και η ημερομηνία του Πάσχα – είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την οικουμενική πορεία των χριστιανών.
Σχετικά με την πίστη της Νίκαιας, επανέλαβε ότι αυτή η επέτειος αποτελεί «μια πολύτιμη ευκαιρία να τονίσουμε ότι αυτό που έχουμε κοινό είναι πολύ ισχυρότερο, ποσοτικά και ποιοτικά, από αυτό που μας χωρίζει».
«Μαζί», είπε ο Πάπας Λέων, «πιστεύουμε στον Τριαδικό Θεό, στον Χριστό ως αληθινά άνθρωπο και αληθινά Θεό, και στη σωτηρία μέσω του Ιησού Χριστού, σύμφωνα με τις Γραφές που διαβάζονται στην Εκκλησία και υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος», καθώς και «στην Εκκλησία, στο βάπτισμα, στην ανάσταση των νεκρών και στην αιώνια ζωή».
«Είμαι πεπεισμένος ότι επιστρέφοντας στη Σύνοδο της Νικαίας και αντλώντας από αυτή την κοινή πηγή», είπε, «θα μπορέσουμε να δούμε με διαφορετικό μάτι τα σημεία που μας χωρίζουν ακόμα» και ότι «μέσω του θεολογικού διαλόγου και με τη βοήθεια του Θεού, θα κατανοήσουμε καλύτερα το μυστήριο που μας ενώνει».
Ο Πάπας Λέων είπε επίσης ότι με την κοινή γιορτή αυτής της Νικαίας πίστης και με την κοινή διακήρυξή της, οι Χριστιανοί θα προχωρήσουν μαζί προς «την αποκατάσταση της πλήρους κοινωνίας».
Αντιδράσεις για τις δογματικές διαφορές
Ωστόσο πολύ μεγάλο κομμάτι των Ορθοδόξων Χριστιανών -και στην Ελλάδα- βλέπουν με σκεπτικισμό τις δηλώσεις αυτές. Ορθοδόξους και Ρωμαιοκαθολικούς χωρίζουν σοβαρές δογματικές διαφορές, όπως για παράδειγμα το Φιλιόκβε.
Η συνάντηση στην Τουρκία είχε προγραμματιστεί κατά τη διάρκεια της θητείας του προηγούμενου ποντίφικα.
Σχετική δήλωση είχε κάνει παλιότερα και ο Πάπας Φραγκίσκος. Ο Πάπας Φραγκίσκος σημείωσε ότι η μεταγενέστερη προσθήκη του «Filioque», που στα λατινικά σημαίνει «και από τον Υιό» στο Σύμβολο της Πίστεως, πυροδότησε μια διαμάχη που «αποτέλεσε την αιτία ή την αφορμή για τόσες πολλές διαφωνίες και διαιρέσεις μεταξύ της Εκκλησίας της Ανατολής και της Εκκλησίας της Δύσης». Ο προηγούμενος Πάπας πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «το κλίμα του διαλόγου μεταξύ των δύο Εκκλησιών έχει χάσει την οξύτητα του παρελθόντος και σήμερα μας επιτρέπει να ελπίζουμε σε πλήρη αμοιβαία αποδοχή, ως μία από τις κύριες “συμφιλιωμένες διαφορές”».
Ο Πάπας Λέων για την συνοδικότητα
Επιστρέφοντας στο δεύτερο θέμα του Συμποσίου του Ιουνίου, τη συνοδικότητα, ο Πάπας Λέων το Σάββατο παρατήρησε ότι η Σύνοδος της Νίκαιας «εγκαινίασε μια συνοδική πορεία που πρέπει να ακολουθήσει η Εκκλησία για την αντιμετώπιση θεολογικών και κανονικών ζητημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο».
Εξέφρασε την «ελπίδα ότι η προετοιμασία και η κοινή εορτασμός της 1700ης επετείου της Συνόδου της Νίκαιας θα αποτελέσουν μια προνοητική ευκαιρία για να εμβαθύνουμε και να ομολογήσουμε μαζί την πίστη μας στον Χριστό και να εφαρμόσουμε μορφές συνοδικότητας μεταξύ των χριστιανών όλων των παραδόσεων».
Η ημερομηνία του Πάσχα
Υπενθυμίζοντας ότι η ημερομηνία του Πάσχα είναι το τρίτο θέμα του Συμποσίου, ο Πάπας υπενθύμισε ότι ένας από τους στόχους της Συνόδου της Νίκαιας ήταν να καθοριστεί μια κοινή ημερομηνία για το Πάσχα.
«Δυστυχώς, οι διαφορές στα ημερολόγιά τους δεν επιτρέπουν πλέον στους χριστιανούς να γιορτάζουν μαζί την πιο σημαντική γιορτή του λειτουργικού έτους, προκαλώντας ποιμαντικά προβλήματα εντός των κοινοτήτων, διαιρώντας οικογένειες και αποδυναμώνοντας την αξιοπιστία της μαρτυρίας μας για το Ευαγγέλιο», σημείωσε.
Ο Πάπας επεσήμανε ότι έχουν προταθεί διάφορες συγκεκριμένες λύσεις, οι οποίες, ενώ σέβονται την αρχή της Νίκαιας, θα επιτρέπουν στους χριστιανούς να γιορτάζουν μαζί «τη γιορτή των γιορτών».
Εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι φέτος όλοι οι Χριστιανοί μπόρεσαν να γιορτάσουν το Πάσχα την ίδια μέρα, ο Πάπας Λέων υπογράμμισε: «Θα ήθελα να επιβεβαιώσω την ανοιχτή στάση της Καθολικής Εκκλησίας στην αναζήτηση μιας οικουμενικής λύσης που θα ευνοεί την κοινή γιορτή της Ανάστασης του Κυρίου και θα δώσει έτσι μεγαλύτερη ιεραποστολική δύναμη στο κήρυγμά μας για το όνομα του Ιησού και τη σωτηρία που γεννήθηκε από την πίστη στην σωτηριακή αλήθεια του Ευαγγελίου».