Με ένα άρθρο-καταπέλτη εναντίον του πρωθυπουργού Έντι Ράμα και του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ο γνωστός δημοσιογράφος, Andi Bushati, ανέλυσε τα αποτελέσματα των εκλογών που πραγματοποιήθηκαν στην Αλβανία την περασμένη Κυριακή.
Ειδικότερα, σε άρθρο του το οποίο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του lapsi.al και έχει τίτλο «Γιατί αυξήθηκαν οι ψήφοι του Rama;», ο γνωστός δημοσιογράφος κάνει λόγο πως ο αλβανικός λαός «μαστίζεται από το Σύνδρομο της Στοκχόλμης», εξηγώντας πώς παρά τις «απίστευτες κλοπές της άρχουσας κλίκας» του κ. Ράμα, αυτός έλαβε μεγαλύτερα ποσοστά από ότι στις προηγούμενες εκλογές.
«Ο λόγος δεν είναι ότι μας λείπει η αντιπολίτευση. Ο λόγος είναι ότι δεν έχουμε πλέον δημοκρατία» καταλήγει ο κ. Bushati, στο αξιοπρόσεκτο άρθρο του το οποίο παρατίθεται ακολούθως αυτολεξεί, μεταφρασμένο στα ελληνικά.
«Το συγκλονιστικό αποτέλεσμα του Edi Rama, μεγαλύτερο από οποιαδήποτε προηγούμενη εκλογική του αναμέτρηση ως ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, εγείρει ένα θεμελιώδες ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν όσο περισσότερο αποδεικνύονται οι απίστευτες κλοπές της άρχουσας κλίκας, τόσο περισσότερο να αυξάνονται οι ψήφοι τους; Είμαστε ένας λαός που μαστίζεται από το σύνδρομο της Στοκχόλμης, που λατρεύει τους βασανιστές του;
Απολαμβάνουν πραγματικά οι Αλβανοί να ζουν χωρίς αξιοπρεπή μισθό, χωρίς 24ωρο τρεχούμενο νερό, χωρίς αξιοπρεπείς συντάξεις; Αισθάνονται άνετα να τους λένε ψέματα αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία, ξανά και ξανά, για ανεκπλήρωτες υποσχέσεις; Ή μήπως οι Koka, Beqaj, Tahiri, Ahmetaj, Bllako, Veliaj δεν είναι οι περιφρονημένες φιγούρες που τους έχουν κλέψει, αλλά οι απρόσμενοι ήρωες που ονειρεύονται κρυφά να γίνουν; Αυτά τα ερωτήματα προκύπτουν φυσικά όταν κάποιος προσπαθεί να διακρίνει πέρα από τον θόρυβο των μικρών εκλογικών παραβιάσεων ή τις αψιμαχίες για μια διεκδικούμενη κάλπη. Πέρα από αυτά τα φευγαλέα επεισόδια βρίσκεται ένα βαθύτερο δίλημμα που χρήζει εξήγησης.
Πώς γίνεται το 2013, όταν η κυβέρνηση ήταν νέα και αμόλυντη, ο Rama να έχει λάβει πολύ λιγότερες ψήφους; Γιατί η πρώτη του θητεία (2017), η οποία έληξε χωρίς κανένα σοβαρό σκάνδαλο, και η δεύτερη (2021) που υπήρξε λιγότερο αμαυρωμένη από τη σημερινή, να απέδωσαν χειρότερα αποτελέσματα από αυτήν της 11 ης Μαΐου; Πώς γίνεται όσο πιο σοβαρό είναι το λάθος, τόσο μεγαλύτερη να είναι η εκλογική ανταμοιβή;
Οι υποστηρικτές της κυβέρνησης που προσπαθούν να δικαιολογήσουν αυτή την παραδοξότητα είναι προσεκτικοί ώστε να μην κατηγορήσουν έναν λαό που έχει χάσει τα δημοκρατικά του αντανακλαστικά. Για να παραμείνουν πολιτικά ορθοί, προτιμούν μια άλλη δικαιολογία για να εξηγήσουν αυτή την παραδοξότητα. Ισχυρίζονται ότι, πράγματι, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί, αλλά το λάθος βαρύνει την αντιπολίτευση που δεν έχει καταφέρει να παρουσιάσει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση. Με έναν Berisha που έχει αναλάβει τον έλεγχο του κόμματος για να εξυπηρετήσει τα προσωπικά του συμφέροντα, με μέτριους αξιωματούχους που δεν καταφέρνουν να εμπνεύσουν, με πρώην ηγέτες που το εκλογικό σώμα δεν μπορεί να συγχωρήσει. Δεν είναι λοιπόν ότι ο Rama είναι καλός, αλλά ότι, δυστυχώς, δεν υπάρχει κανείς καλύτερος. Αυτή η δικαιολογία που έχει κουράσει μπορεί να τροφοδότησε τους αφελείς για σχεδόν 12 χρόνια, αλλά μετά από αυτές τις εκλογές, απλώς δεν στέκει πλέον.
Γιατί; Ας σκεφτούμε ήρεμα. Ας δεχτούμε όλα τα επιχειρήματα περί του ότι ο Berisha είναι γέρος και αναξιόπιστος. Ας δεχτούμε επίσης τις κατηγορίες για μια ανήθικη αντιπολίτευση που προστατεύει τα συμφέροντα των ολιγαρχών κι έχει χάσει την υποστήριξη του λαού. Ας παραδεχτούμε ότι το Δημοκρατικό Κόμμα δεν μπορεί να ανανεωθεί και δυσκολεύεται να παραγάγει νέες ιδέες. Ακόμα κι έτσι, η δικαιολογία δεν στέκει. Διότι σε αυτές τις εκλογές, σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες, υπήρχε πληθώρα αντιπολιτευτικής προσφοράς. Όποιος συμπαθούσε το DP αλλά έκλινε δεξιά, μπορούσε να ψηφίσει την Mundësia του Agron Shehaj, ένα κόμμα που δεν ήταν μόνο υπερφιλελεύθερο και αδιάφθορο, αλλά διεξήγαγε και μια σύγχρονη εκστρατεία με νέους, καθαρούς υποψηφίους.
Όσοι απέρριπταν τη δεξιά επί της αρχής, είχαν μια σταθερή σοσιαλδημοκρατική επιλογή στο κόμμα Lëvizja Bashk του Arlind Qori, με γνωστούς κοινωνικούς ακτιβιστές και μια συνεπή έκκληση για κοινωνική δικαιοσύνη. Όποιος ήταν εντελώς σκεπτικός απέναντι στην [κομματική] ιδεολογία μπορούσε να ψηφίσει το δίδυμο Lapaj-Shabani, έστω μόνο και μόνο για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για τον τρόπο που κυβερνάται η χώρα.
Ωστόσο, παρά αυτό το ασυνήθιστα πλούσιο αντιπολιτευτικό τοπίο, ο Rama έγινε ισχυρότερος. Δίπλα του το SPD του Tom Doshi επανεπιβεβαιώθηκε χρησιμοποιώντας την ίδια τακτική, αν και σε μικρότερη κλίμακα. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει ότι το αφήγημα ότι «η Αναγέννηση (σ.σ.: Η παράταξη του ΣΚ) κερδίζει επειδή δεν υπάρχει εναλλακτική» είναι ένας φθαρμένος μύθος για ανόητους. Αν κι αυτές οι εκλογές προσέφεραν ένα ευρύ φάσμα επιλογών στους πολίτες για να ψηφίσουν εναντίον της κυβέρνησης, παρ’ όλα αυτά αυτή αναδείχθηκε πιο ισχυρή από ποτέ.
Φυσικά, αυτή η παραδοξότητα έχει μια εξήγηση. Δεν έχει καμία σχέση με τις αδυναμίες του Berisha, αλλά με μια πιο βαθιά αλήθεια: Ότι το 2025 δεν ληστεύτηκε μόνο το Δημοκρατικό Κόμμα, αλλά και οι Arlind Qori, Agron Shehaj και Adriatik Lapaj. Δεν πρόκειται μόνο για παρατυπίες με τις κάλπες. Όχι, η χειραγώγηση είναι πιο ύπουλη. Περιλαμβάνει τη συστηματική καταστροφή των κανόνων του παιχνιδιού και την υπονόμευση κάθε δημοκρατικής προϋπόθεσης που επιτρέπει τον δίκαιο και ισότιμο ανταγωνισμό.
Σε αυτές τις εκλογές, όλα τα θεσμικά αντίβαρα που έπρεπε να εξισορροπήσουν την εξουσία απέτυχαν. Το SPAK έγινε περίγελως – το θέατρο της «Task Force» απλώς καθησύχασε τους Αλβανούς ότι δεν υπάρχει υποκλοπή, εξαγορά ή εμπορία ψήφων στην Αλβανία. Αν παρατηρούσατε πώς ξεφούσκωσε το μπαλόνι του Dumani, που υπήρξε ο πρώτος που επικύρωσε αυτό το συγκλονιστικό αποτέλεσμα ακόμη και πριν από τον ΟΑΣΕ, θα καταλάβατε.
Ακόμα ένας θεσμός, ο οποίος σε μια πραγματική δημοκρατία έπρεπε να παίζει τον ρόλο του θεματοφύλακα, απλώς επιδείνωσε την προεκλογική εκστρατεία. Κάτι άνευ προηγουμένου συνέβη. Η εκλογική αναμέτρηση ολοκληρώθηκε χωρίς ούτε ένα οργανωμένο τηλεοπτικό ντιμπέιτ, χωρίς ούτε ένα ολοκληρωμένο ερευνητικό πρόγραμμα που να θέτει το πιο βασικό ερώτημα: Πώς έχει κυβερνηθεί η χώρα τα τελευταία τέσσερα χρόνια; Ποια κυβέρνηση δημοκρατικής χώρας θα μπορούσε ποτέ να ονειρευτεί μια τέτοια πολυτέλεια; Ποιος μονάρχης δεν θα κολακευόταν από μια τέτοια μεταχείριση;
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Ο Agron Shehaj, χάρη στην οικονομική του επιφάνεια, απολάμβανε σχετικά ευνοϊκή κάλυψη από τα ΜΜΕ. Αυτός και οι στενοί του συνεργάτες έδωσαν συνεντεύξεις σε φιλικό κλίμα και είχαν κολακευτικά προφίλ. Αλλά ποτέ – ούτε μία φορά – αυτή η γενναιοδωρία δεν επεκτάθηκε στις καταγγελίες που έκανε για κυβερνητικά σκάνδαλα, θανάτους από έλλειψη φαρμάκων ή καταχρήσεις σε στρατηγικές επενδύσεις και παραχωρήσεις δρόμων. Όσοι πιστεύουν ότι ήταν προνομιούχος κάνουν λάθος. Λογοκρίθηκε το ίδιο: Του επετράπη να είναι της μόδας, αλλά ποτέ δεν έγινε δεκτός ως πραγματικός αντίπαλος. Τελικά, η επίθεση στην κυβέρνηση σε αυτή τη χώρα παραμένει ταμπού.
Αυτός είναι μόνο ένας από τους αμέτρητους μύθους που εξηγούν γιατί μια κυβέρνηση τόσο διεφθαρμένη, αρπακτική και αλαζονική μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται παρά την ευρεία αντιπολίτευση. Ο μύθος είναι απλός: Ο δίκαιος και ισότιμος ανταγωνισμός είναι νεκρός. Όταν προσθέσετε την αποτυχία άλλων δημοκρατικών θεσμών – όπως η δικαστική εξουσία και τα ΜΜΕ – στη δύναμη των εγκληματικών συμμοριών να εκφοβίζουν τους ψηφοφόρους, τη χρήση παράνομου χρήματος για την εξαγορά ψήφων και τη μετατροπή της δημόσιας διοίκησης σε κομματική πολιτοφυλακή – όπως φαίνεται στο βίντεο από το γραφείο του βουλευτή Erion Braçe – η εικόνα γίνεται σαφής. Εδώ βρίσκεται η απάντηση στο ερώτημα, αυτό που συνεχίζουμε να θέτουμε: Πώς είναι δυνατόν όσο περισσότερο αποκαλύπτεται ο Rama ως κλεπτοκράτης, τόσο περισσότερες ψήφους να παίρνει; Ο λόγος δεν είναι ότι μας λείπει η αντιπολίτευση. Ο λόγος είναι ότι δεν έχουμε πλέον δημοκρατία».
Πηγή: tomanifesto.gr