Τουλάχιστον επτά θανόντες παρουσιάζονται ως εκμισθωτές αγροτεμαχίων σε πολίτες που κατηγορούνται ότι λάμβαναν παρανόμως αγροτικές επιδοτήσεις, σύμφωνα με τη δικογραφία που συνέταξε η Ευρωπαία εντεταλμένη εισαγγελέας.
Η υπόθεση αφορά 32 άτομα από κωμόπολη στη βόρεια Ελλάδα, 11 από τα οποία παριστάνοντας τους γεωργούς φέρεται να έλαβαν συνολικά 299.343 ευρώ σε επιχορηγήσεις. Το κατηγορητήριο περιλαμβάνει ακόμα ξέπλυμα χρήματος και εκτεταμένες πλαστογραφήσεις και νομιμοφανείς θεωρήσεις εγγράφων και των απαραίτητων για τις αιτήσεις δικαιολογητικών, που διέλαθαν αποτελεσματικά τους ελέγχους για χρόνια καθώς τα αδικήματα διεπράχθησαν τις περιόδους 2016 – 2018 και κατά το έτος 2021.
Σύμφωνα με τον Νίκο Πετρίδη, δικηγόρο ορισμένων από τους κατηγορούμενους, στην υπόθεση υπάρχουν τρεις κατηγορίες κατηγορουμένων. «Αυτοί οι οποίοι εμφανίζονται να παίρνουν επιδοτήσεις που δεν τις δικαιούνταν, αυτοί οι οποίοι φέρονται να εμφανίζονται με ακίνητα που δεν τους ανήκαν και ισχυρίζονται πως δεν το γνώριζαν και μία τρίτη κατηγορία είναι αυτοί που συνέπραξαν ως συνέργεια στο να νομιμοποιηθούν παρανόμως πλαστά έγγραφα».
Η εκδίκαση της υπόθεσης ξεκίνησε στις 23 Ιουνίου 2025 στο Γ’ Τριμελές Εφετείο Αθηνών και είναι μία από τις εννέα υποθέσεις που σχετίζονται με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και βρίσκονται ήδη στο ακροατήριο. Σύμφωνα με τη δικογραφία, την οποία είδε η «Κ», οι μέθοδοι εξαπάτησης που φέρεται να ακολουθούσαν οι κατηγορούμενοι χαρακτηρίζονται από αξιοσημείωτη απλότητα, ενώ το ίδιο το σύστημα ελέγχου των δηλώσεων ως διόλου απαιτητικό, εξυπηρετούσε τη διαιώνιση των στρεβλώσεων.
Ενας από τους 32 κατηγορουμένους είχε διατελέσει αντιδήμαρχος της περιοχής και μπορούσε να βεβαιώνει το γνήσιο της υπογραφής στα ιδιωτικά συμφωνητικά αντισυμβαλλομένων
Οπως προκύπτει από τη δικογραφία, ένας από τους 32 κατηγορουμένους, ο οποίος είχε διατελέσει αντιδήμαρχος της περιοχής και βάσει καθηκόντων μπορούσε να βεβαιώνει το γνήσιο της υπογραφής στα ιδιωτικά συμφωνητικά αντισυμβαλλομένων, βεβαίωσε μέσα στο 2021 τουλάχιστον 17 μισθωτήρια που φέρουν τις υπογραφές αποβιωσάντων πολιτών της κωμόπολης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ορισμένοι από αυτούς είχαν πεθάνει μόλις λίγες ημέρες πριν τη (ψευδή) σύναψη του συμφωνητικού, ενώ άλλοι είχαν αποβιώσει από το 2018.
Στα ιδιωτικά αυτά συμφωνητικά παραχώρησης αγροτεμαχίων, ο εν λόγω κατηγορούμενος σφράγιζε με τη σφραγίδα του δήμου και τη φράση «θεωρήθηκε για το γνήσιο της υπογραφής», αναγράφοντας το ονοματεπώνυμο και τον αριθμό δελτίου ταυτότητας των θανόντων, σαν να ήταν αυτοπροσώπως εκεί, όπως άλλωστε ορίζει η νομοθεσία κατά τη βεβαίωση γνησίου υπογραφής. Υπέγραφε, μάλιστα, ο ίδιος, συμπληρώνοντας τη φράση «με εντολή δημάρχου».
Σύμφωνα με τη δικογραφία, οι κατηγορούμενοι δήλωναν εν γνώσει τους, μη ορθά ή ελλιπή στοιχεία που αφορούσαν εκτάσεις τις οποίες υποτίθεται είχαν στην κατοχή τους, και με αυτά τα στοιχεία πετύχαιναν την έγκριση, παροχή και διατήρηση της επιχορήγησης. Προκειμένου να διεκδικήσει κάποιος παραγωγός τις ενισχύσεις, η διαδικασία είναι απλή: αρκεί η υποβολή μιας και μοναδικής αίτησης χορήγησης άμεσης ενίσχυσης (ΕΑΕ) η οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνει όλα τα αγροτεμάχια εκμετάλλευσης του ατόμου που υποβάλλει την αίτηση. Για τα αγροτεμάχια απαιτούνται στοιχεία αναγνώρισης αυτών, όπως η έκτασή τους (σε εκτάρια) και η θέση τους, η οποία επισυνάπτεται σε ηλεκτρονική μορφή εάν πρόκειται για μη ιδιόκτητα αγροτεμάχια, όπως και ιδιωτικά συμφωνητικά μίσθωσης (ενοικιαστήρια) τα οποία αναγράφουν τον ΑΦΜ τόσο του ιδιοκτήτη όσο και του ενοικιαστή, και άλλα στοιχεία που αφορούν τη μίσθωση. Απαιτείται δε, θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής των αντισυμβαλλόμενων μερών. Για ιδιόκτητα τεμάχια δεν απαιτείται παρά μόνο η αναφορά του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) του αγροτεμαχίου.
Ετσι λοιπόν, οι κατηγορούμενοι χρησιμοποιούσαν απλώς τα στοιχεία άλλων ατόμων, όπως των εφτά αποβιωσάντων από την περιοχή τους και με τη βοήθεια των συνεργατών τους, ειδικά του ατόμου που είχε διατελέσει αντιδήμαρχος της περιοχής, πλαστογραφούσαν υπογραφές και θεωρούσαν παρανόμως τις αιτήσεις τους. Το ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι: γιατί δεν ελέγχονταν.
Ακόμη και όταν διενεργήθηκε διοικητικός έλεγχος ορισμένοι από τους κατηγορούμενους δεν δίστασαν να υποβάλουν ενστάσεις και μάλιστα να καταθέσουν τα Ε9 των ατόμων που εμφάνιζαν ως ιδιοκτήτες των αγροτεμαχίων
Σύμφωνα με τη δικογραφία, οι κατηγορούμενοι εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός ότι δεν πραγματοποιούνταν έλεγχος των συνημμένων παραστατικών στις ΕΑΕ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, παρά μόνο στις περιπτώσεις που κατόπιν καταγγελίας ή απόφασης του Οργανισμού αμφισβητηθεί η χρήση ή η έκταση ή η θέση ενός αγροτεμαχίου. Επιπλέον, για τα μισθωμένα αγροτεμάχια δεν απαιτούνταν ούτε η αναγραφή στο μισθωτήριο συμβόλαιο του ΑΤΑΚ του κάθε αγροτεμαχίου και δεν ήταν δυνατή εκ μέρους του ΟΠΕΚΕΠΕ η διασταύρωση των στοιχείων με το κτηματολόγιο.
Ο κ. Πετρίδης σημειώνει πως το πρόβλημα στους ελέγχους ξεκινάει από την Ευρωπαϊκή Ενωση. «Η Ε.Ε. όφειλε να βάλει δικλίδες ασφαλείας σε όλες τις χώρες. Επρεπε να διαθέτει πλαίσιο και να ορίσει ότι η απόδειξη (σ.σ. επί της κυριότητας χρήσης των αγροτεμαχίων) έπρεπε να γίνεται με συγκεκριμένα μέσα. Δεν το έκανε όμως αυτό, με αποτέλεσμα ο καθένας να βρει την ευκαιρία να κάνει “πάρτι”». Τονίζει ακόμα ότι στρεβλώσεις εξαιτίας της απουσίας ευρωπαϊκά θεσπισμένου τρόπου ελέγχου αντιμετωπίζουν συνολικά 24 χώρες της Ε.Ε. που έχουν λάβει γεωργικές επιδοτήσεις, ενώ 17 έχουν επιστρέψει χρήματα.
Πάντως, στην Ελλάδα, ακόμη και όταν διενεργήθηκε τελικά –κατόπιν καταγγελίας- διοικητικός έλεγχος με συνέπεια την απόρριψη των αιτήσεων ορισμένων από τους κατηγορούμενους της υπόθεσης, εκείνοι δεν δίστασαν να υποβάλουν ενστάσεις και μάλιστα να καταθέσουν τα Ε9 των ατόμων που εμφάνιζαν ως ιδιοκτήτες των αγροτεμαχίων και τα ψευδή ιδιωτικά συμφωνητικά που είχαν κατασκευάσει, σύμφωνα με το κατηγορητήριο.
Τι αναφέρουν οι επιστολές του πρώην προέδρου
Το κεντρικό δελτίο του ΣΚΑΙ έφερε στο φως τις επιστολές που έστελνε στο Μαξίμου ο πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ για τα προβλήματα που αντιμετώπιζε ο οργανισμός, αλλά και για τις κακές σχέσεις που είχε με τον Λευτέρη Αυγενάκη.
Μάλιστα την τρέχουσα εβδομάδα ο κ. Σημανδράκος κοινοποίησε μέσω mail και στην ευρωπαϊκή εισαγγελία τις επιστολές.
Η πρώτη από τις επιστολές έχει ημερομηνία 4 Νοεμβρίου του 2023 και απευθύνεται στον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργό, Γιάννη Μπρατάκο.
Σε αυτή αναφέρει πως την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2023 ο ΟΠΕΚΕΠΕ ολοκλήρωσε με επιτυχία την πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης σε 538.000 δικαιούχους και για αυτό τον λόγο περιγράφει στην επιστολή του, πως δέχθηκε συγχαρητήρια του γενικού γραμματέα αλλά και του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης.
Στην επιστολή διευκρινίζει πως από τα 9.300 ΑΦΜ που δεν πληρώθηκαν γιατί δεν πληρούσαν τα απαραίτητα τα 5.500 προέρχονταν από την Κρήτη.
Και συνεχίζει λέγοντας πως την «Δευτέρα 30 Οκτωβρίου 2023 επικοινώνησε πάλι μαζί μου ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΑΑΤ, Γιώργος Στρατάκος και μου ζήτησε εκ μέρους του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρη Αυγενάκη, την παραίτησή μου».
Και για αυτό το λόγο ο κ. Σημανδράκος ζητά από τον κ. Μπρατάκο ακρόαση προκειμένου να του μεταφέρει από κοντά όσα συνέβαιναν στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Επανέρχεται η δεύτερη επιστολή του κ. Σημανδράκου που έχει ημερομηνία 8 Δεκεμβρίου 2023 και απευθύνεται και αυτή στον κ.Μπρατάκο και περιγράφει αναφορικά με έλεγχο από Ευρωπαίους ελεγκτές στον ΟΠΕΚΕΠΕ για να διατηρήσουν ή να άρουν την διαπίστευση του οργανισμού.
Όπως λέει ο πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ «την ώρα που προσπαθούμε να δώσουμε την καλύτερη εντύπωση στους ελεγκτές, ο υπουργός σε συνέντευξή του σε εφημερίδα της Κρήτης πως θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο ΟΠΕΚΕΠΕ πέρα από τις αγκυλώσεις και την σαπίλα που τον χαρακτηρίζει σε επίπεδο προέδρου και κεντρικών στελεχών».
Λίγες ημέρες αργότερα, στο τέλος Δεκεμβρίου, όπως υποστηρίζει ο κ. Σημανδράκος υποχρεώθηκε σε παραίτηση και όπως καταγγέλλεται πολλά από τα δεσμευμένα ΑΦΜ πληρώθηκαν.
Με πληροφορίες από: kathimerini.gr