Το Ισραήλ πρέπει να αξιοποιήσει τα πρόσφατα γεγονότα και να ζητήσει περιφερειακό διάλογο με τη συμμετοχή τοπικών και παγκόσμιων δυνάμεων για την επίλυση του συριακού ζητήματος διπλωματικά, διατηρώντας παράλληλα την ασφάλεια των μειονοτήτων και καταπολεμώντας τον εξτρεμισμό και τον σεχταρισμό.
Ο πρόσφατος κύκλος βίας μεταξύ των κοινοτήτων Δρούζων και Βεδουίνων στη νότια Συρία έχει φέρεται να έχει στοιχίσει τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους. Οι συγκρούσεις πηγάζουν από θρησκευτικές διαφορές, ανταγωνισμό για τους πόρους στην περιφέρεια μιας χώρας που έπαψε να υπάρχει πριν από 15 χρόνια και διαμάχες για τις διαδρομές λαθρεμπορίου. Επιπλέον, υπάρχει ιστορική ισλαμιστική εχθρότητα προς την κοινότητα των Δρούζων, η οποία θεωρείται «αιρετική» αίρεση. Αυτές οι συγκρούσεις εξελίχθηκαν σε εμφύλιο πόλεμο, παρέχοντας μια δοκιμασία για τα συμφέροντα του Τζολάνι, με ανησυχητικά αποτελέσματα.
Ενώ πολλοί ήλπιζαν σε μια νέα ειρηνική εποχή μεταξύ Ισραήλ και Συρίας, η βία κατά των συριακών μειονοτήτων τους τελευταίους μήνες ανέδειξε τις περιορισμένες ικανότητες του Τζολάνι να εδραιώσει και να ελέγξει τις δυνάμεις του.
Παραδείγματα υπάρχουν άφθονα: οι σφαγές των Αλαουιτών τον Μάρτιο, με τουλάχιστον 1.000 νεκρούς· οι βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό τον Ιούνιο, που στοίχισαν τη ζωή σε δεκάδες χριστιανούς· και τώρα οι σφαγές, οι απαγωγές και οι ταπεινώσεις εναντίον των Δρούζων, που άφησαν εκατοντάδες νεκρούς.
Η διακυβέρνηση του Τζολάνι δεν στερείται αντισημιτισμού. Τον Φεβρουάριο, το IMPACT-SE δημοσίευσε μια έκθεση που παρουσίαζε δεκάδες παραδείγματα αντισημιτικής ρητορικής σε νέα σχολικά βιβλία του Υπουργείου Παιδείας. Ορισμένοι Σύριοι υπουργοί έχουν προωθήσει αντιεβραϊκό λόγο, αν και ο Al-Sharaa υποτίθεται ότι προσπαθεί να κρατήσει αποστάσεις από τέτοιες απόψεις.
Ομοίως, τα αντιεβραϊκά τροπάρια χρησιμοποιούνται συνεχώς ως όπλα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο έδαφος από τζιχαντιστές μαχητές για να δικαιολογήσουν τη θρησκευτική βία, κατηγορώντας τα θύματά τους ότι συνωμοτούν με τη Μοσάντ ή τους Εβραίους, προκειμένου να τα δαιμονοποιήσουν και να δικαιολογήσουν τη βία εναντίον τους.
Η παρέμβαση του Ισραήλ
Η απόφαση του Ισραήλ να παρέμβει αποτελεί μια συναρπαστική μελέτη περίπτωσης για το πώς οι μειονότητες μπορούν να αξιοποιήσουν τη θέση τους για να επηρεάσουν τις περιφερειακές υποθέσεις. Με 150.000 Δρούζους στο Ισραήλ σε σύγκριση με 750.000 Δρούζους στη Συρία, η ισραηλινή κοινότητα των Δρούζων κινητοποίησε τους πόρους της για την υπεράσπιση των Σύριων αδελφών της, επιδεικνύοντας αξιοσημείωτη δύναμη που λίγες μειονότητες μπορούν να επιτύχουν.
Τα άμεσα αποτελέσματα είναι διττά: από τη θετική πλευρά, η Al-Sharaa υποσχέθηκε λογοδοσία για τα εγκλήματα κατά των Δρούζων και άρχισε να αποσύρει τις δυνάμεις της μετά από αμερικανικές απαιτήσεις, που προήλθαν από την ισραηλινή πίεση. Αυτό μπορεί να έστειλε ένα ευρύτερο μήνυμα σχετικά με τις συνέπειες της στοχοποίησης των κοινοτήτων των Δρούζων και ενδεχομένως να άνοιξε χώρο για μελλοντικό διάλογο.
Από την άλλη πλευρά, η επέμβαση του Ισραήλ μπορεί να έχει σημαντικό στρατηγικό κόστος. Έχει περιπλέξει το όραμα του Προέδρου Τραμπ για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, έχει εμποδίσει την πιθανή ομαλοποίηση των σχέσεων Ισραήλ-Συρίας, έχει δημιουργήσει τριβές με την Τουρκία, έχει προκαλέσει επικρίσεις από φιλικά κράτη όπως τα ΗΑΕ και έχει παράσχει «οπλοστάσιο» στους επικριτές που παρουσιάζουν το Ισραήλ ως λύτη προβλημάτων μέσω της βίας.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η παρέμβαση μπορεί να έχει χαρακτηρίσει τους Σύριους Δρούζους ως «συνεργάτες», θέτοντάς τους ενδεχομένως σε περαιτέρω κίνδυνο. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλοί Δρούζοι κατηγορούνται από ισλαμιστές υποστηρικτές ότι είναι Ισραηλινοί ή Εβραίοι πράκτορες, επικαλούμενοι αιώνιους πολιτισμούς, όπως οι φιλοδοξίες για παγκόσμια κυριαρχία και οι προσπάθειες διαφθοράς της κοινωνίας μέσω της εμπορίας ναρκωτικών.
Το ευρύτερο συριακό πλαίσιο
Παρά το κόστος, η επέμβαση του Ισραήλ λαμβάνει χώρα σε μια μοναδική στρατηγική στιγμή. Ο αλ-Σαράα βρίσκεται σε μια περιφερειακή δημοπρασία, με διάφορες δυνάμεις της Μέσης Ανατολής να προσφέρουν τα εμπορεύματά τους για να τραβήξουν τη Συρία προς το μέρος τους. Και φαίνεται ανοιχτός σε αυτές τις προτάσεις αντί να περιορίζεται στην υποστήριξη από την Τουρκία ή το Κατάρ.
Εάν η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και οι ΗΠΑ μπορέσουν να ξεπεράσουν την τουρκική και την καταριανή επιρροή στη Συρία, η πορεία της χώρας θα ακολουθήσει την αντίστοιχη. Δεν πρόκειται απλώς για το αν ο Τζολάνι είναι τζιχαντιστική ή πραγματιστική, αλλά για το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας να αποτρέψει τον τζιχαντιστικό επανεξοπλισμό και την κατάρρευση του κράτους.
Αντί να βιάζεται να καταλήξει σε ειρηνευτικές συμφωνίες που ενδέχεται να καταρρεύσουν γρήγορα, το Ισραήλ θα πρέπει να εξετάσει μια σταδιακή προσέγγιση: ρυθμίσεις ασφαλείας, σύμφωνα μη επίθεσης και τριμερή συντονισμό με την Ιορδανία για την αποτροπή του ιρανικού λαθρεμπορίου. Τελικά, αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τοπική συνεργασία στον τομέα της γεωργίας και των κατασκευών, ιδίως με τους πληθυσμούς των Δρούζων, και ομάδες εργασίας για την προετοιμασία των βάσεων για μελλοντικές ολοκληρωμένες συμφωνίες.
Οποιαδήποτε ουσιαστική μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Συρίας πρέπει να περιλαμβάνει μη διαπραγματεύσιμα στοιχεία: προστασία των μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των Δρούζων, των Κούρδων, των Χριστιανών και των Αλαουιτών· πλήρη αναγνώριση του Ισραήλ και του εβραϊκού λαού ως αναπόσπαστου κομματιού της Μέσης Ανατολής, όπως και είναι· μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ασφαλείας που να αποτρέπει την ισλαμιστική οχύρωση στα σύνορα· ρητή αποκήρυξη από την αλ-Σαράα των τζιχαντιστικών πρακτικών και του αντισημιτισμού της Χασάν Τσανγκάντ· και de facto εγκατάλειψη των διεκδικήσεων των Υψιπέδων του Γκολάν από τη Συρία. Η βιαστική άρση των κυρώσεων των ΗΠΑ θα πρέπει επίσης να εξαρτάται από την προστασία των μειονοτήτων.
Είτε η παρέμβαση του Ισραήλ ήταν αποτελεσματική είτε όχι, έχει γίνει - και τώρα είναι η ώρα το Ισραήλ να ξεπεράσει τη συνήθη αντιδραστικότητά του και να αξιοποιήσει τα πρόσφατα γεγονότα για να προωθήσει τον διάλογο, να αποκηρύξει τον εξτρεμισμό και να καταπολεμήσει το θρησκευτικό μίσος.
Μια σύνοδος κορυφής τοπικών και παγκόσμιων δυνάμεων - Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Ιορδανία, ΗΠΑ, Ινδία, ΕΕ και Τουρκία - θα μπορούσε να επιλύσει ειρηνικά το συριακό ζήτημα με βάση αυτές τις αρχές. Όπως δείχνει η πρόσφατη ιστορία, εάν το Ισραήλ χάσει αυτό το τρένο, ο κόσμος θα τα καταφέρει χωρίς αυτό και μπορεί να επιβάλει μια ανεπιθύμητη πραγματικότητα στο εβραϊκό κράτος.
Η πορεία προς τα εμπρός απαιτεί υπομονή, στρατηγική σκέψη και αναγνώριση ότι η διαρκής περιφερειακή σταθερότητα προκύπτει από την προσεκτική σύναψη διεθνών συμφωνιών που αντιμετωπίζουν βασικές ανησυχίες για την ασφάλεια, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις πολιτικές πραγματικότητες και απορρίπτοντας το μίσος. Η επέμβαση του Ισραήλ στη Συρία για την υποστήριξη των Δρούζων μπορεί να αποδειχθεί μια στρατηγική αριστουργηματική κίνηση ή μια προειδοποιητική ιστορία. Το αποτέλεσμα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το τι θα συμβεί στη συνέχεια.