Την ιστορική ανταπόκριση της σουδικής εφημερίδας Aftonbladet της 2ας Σεπτεμβρίου 1974, γραμμένη από τον Σουηδό ανταποκριτή Στάφαν Χάιμερσον έφερε στο φως το ιστολόγιο Υπερβόρειοι, όπου περιγράφεται η δραματική κατάσταση στην Κύπρο λίγες εβδομάδες μετά την τουρκική εισβολή.
«Ο Χαμένος Παράδεισος»
«Η Κύπρος τον Σεπτέμβριο είναι ο χαμένος παράδεισος. Οι πινακίδες στις άκρες των δρόμων δείχνουν καλοκαιρινές εικόνες: Kyrenia Golf Club, Mount Hilarion Hotel, Heaven’s Holiday Heaven. Αλλά στην Κερύνεια τα μαγαζιά είναι κλειστά και οι βιτρίνες σπασμένες», σημειώνεται.
Έξω από την Αμμόχωστο υπήρχε, όπως λέει, το καφενείο «Μικρός Παράδεισος», αλλά στον δρόμο συνωστίζονται μάζες προσφύγων.
Ο Χάιμερσον σημειώνει ότι μέσα σε επτά εβδομάδες πραξικοπήματος, εισβολής, πολέμου, φυγής και χάους, ακόμη και η ίδια η μυρωδιά του νησιού είχε αλλάξει. Περιγράφει χωριά που λεηλατήθηκαν, πρόσφυγες που ζούσαν σε τέντες, κοτέτσια και πρόχειρες καλύβες, με τη βαριά μυρωδιά της ακαθαρσίας να πλανάται παντού. Στη Λάρνακα, μια πινακίδα προς το σφαγείο οδηγούσε σε ένα σχολείο που είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο κράτησης, όπου 400 Τουρκοκύπριοι κρατούνταν όμηροι.
Πρόσφυγες και φρίκη
_1756788947.jpg)
Σύμφωνα με ελληνoκυπριακές πηγές, περίπου 191.000 άνθρωποι εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους. Χιλιάδες ζούσαν χωρίς στέγη, με ελάχιστη τροφή, παιδιά ξυπόλυτα σε ξερότοπους, γυναίκες που μαγείρευαν σούπες από φασόλια και χόρτα. Αναφορές έκαναν λόγο για λεηλασίες, βιασμούς και καταστροφή χωριών. Ο Χάιμερσον σημειώνει πως στο νοσοκομείο της Λευκωσίας νοσηλεύονταν γυναίκες που είχαν κακοποιηθεί από Τούρκους στρατιώτες, γεγονός που επιβεβαίωνε ότι οι καταγγελίες δεν ήταν απλές φήμες.
«Στο νοσοκομείο Λευκωσίας νοσηλεύονται γυναίκες σε κατάσταση σοκ, αφού βιάστηκαν από Τούρκους στρατιώτες. Είτε η τουρκική στρατιωτική ηγεσία δεν μπορεί να ελέγξει τα στρατεύματά της είτε απλά δεν νοιάζεται», γράφει χαρακτηριστικά.
Για τους 80.000 που ζουν χωρίς στέγη αντιστοιχούν 1900 γραμμάρια ψωμί την ημέρα. Ζουν σε τέντες, όπου τα παιδιά τρέχουν ξυπόλητα στην πέτρινη έρημο, χωρίς γάλα ή λαχανικά, και οι γυναίκες μαγειρεύουν σούπα από φασόλια και τριφύλλι.
Οι Τουρκοκύπριοι και οι «απελευθερωτές»
Παράλληλα, ο Σουηδός δημοσιογράφος μετέβη σε τουρκοκυπριακά χωριά, όπου οι κάτοικοι αρχικά είχαν υποδεχθεί τον τουρκικό στρατό ως απελευθερωτή από τις διακρίσεις της ελληνοκυπριακής ηγεσίας. Όμως, σύντομα επικράτησε απογοήτευση: η στρατιωτική διοίκηση δεν μπορούσε να διαχειριστεί τις καθημερινές ανάγκες, το ρεύμα δεν είχε αποκατασταθεί, και οι «απελευθερωτές» δεν εντυπωσίαζαν πλέον. Οι κάτοικοι μιλούσαν χαμηλόφωνα, όπως σε μια δικτατορία, ενώ τόνιζαν ότι, παρά τα προβλήματα, «κάθε Τούρκος στην καρδιά του ήταν ευτυχισμένος για την εισβολή».
Διχασμένο νησί
Οι Τουρκοκύπριοι απαιτούσαν να χρησιμοποιούνται τα τουρκικά τοπωνύμια, όπως Γκίρνε αντί Κερύνεια και Μαγκούσα αντί Αμμόχωστος, πόλεις που είχαν μετατραπεί σε πόλεις-φαντάσματα. Στη Λευκωσία όμως, ιδιαίτερα στη νότια ελληνοκυπριακή πλευρά, η ζωή έδειχνε σημάδια κανονικότητας, με κόσμο να γεμίζει τις ταβέρνες μέχρι την ώρα της απαγόρευσης κυκλοφορίας.
Ο Σουηδός ανταποκριτής καταλήγει με το ερώτημα που του απηύθυναν πολλοί Κύπριοι: «Θα ξαναγίνει πόλεμος; Και τι θα απογίνει η πατρίδα μας;»
Πηγή: sigmalive.com