Xωρίς χρήματα και με έδρα την κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, η Παλαιστινιακή Αρχή βλέπει εδώ και καιρό τις ελπίδες της να διοικήσει ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος ψαλιδισμένες σχολιάζει το Reuters.
Ωστόσο, οι προοπτικές της φάνηκαν να γίνονται καλύτερες για λίγο τη Δευτέρα, όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ένα σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, το οποίο υπαινίχθηκε έναν μελλοντικό ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή και τον 89χρονο ηγέτη της, πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος δεν έχει αντιμετωπίσει εκλογές από το 2005.
Ωστόσο, οι όροι που ορίζονται στο σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ απαιτούν από την Παλαιστινιακή Αρχή να πραγματοποιήσει δύσκολες μεταρρυθμίσεις πριν μπορέσει να διοικήσει ξανά τη Γάζα, θέτοντας ένα δύσβατο μονοπάτι για την επιστροφή της στο έδαφος όπου το Ισραήλ έχει διαμηνύσει ότι δεν μπορεί να παίξει κανέναν ρόλο και όπου αντιμετωπίζει την αντίθεση του μακροχρόνιου αντιπάλου της, της Χαμάς.
«Πολλά ναρκοπέδια»
Τη στιγμή που οι δεσμοί της με την Ουάσινγκτον έχουν παρουσιάσει έντονες διακυμάνσεις με την πάροδο των ετών, η Παλαιστινιακή Αρχή αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο και τις περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο ως ο νόμιμος εκπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού. Υπήρξε ο κύριος συνομιλητής για τις διεθνείς προσπάθειες επίλυσης της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης και συμφωνίας για μια λύση δύο κρατών.
Ωστόσο, ο Γασάν Χατίμπ, καθηγητής διεθνών σπουδών και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Μπιρζέιτ στη Δυτική Όχθη και πρώην υπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής, δήλωσε ότι το σχέδιο Τραμπ άφηνε μόνο «μια θεωρητική πιθανότητα» για έναν μελλοντικό ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα, με «πολλά ναρκοπέδια και όρους».
«Αυτό το σχέδιο δεν είναι καλό για την Παλαιστινιακή Αρχή και για τις πολιτικές φιλοδοξίες των Παλαιστινίων», είπε. «Η Δυτική Όχθη και η Γάζα δεν θα αποτελέσουν μια ενιαία οντότητα».
Η Χαμάς δεν έχει ακόμη αποσαφηνίσει πλήρως τη θέση της σχετικά με το σχέδιο, το οποίο υπόσχεται άμεσο τερματισμό του πολέμου που έχει καταστρέψει τη Γάζα από τότε που η οργάνωση επιτέθηκε στο Ισραήλ το 2023, με την απελευθέρωση των ομήρων που εξακολουθεί να κρατά.
Η Αρχή έχει από καιρό πλασαριστεί ως έτοιμη να αναλάβει τη θέση της Χαμάς στη Γάζα, εντείνοντας τις υποσχέσεις για μεταρρυθμίσεις από τότε που η κυβέρνηση Μπάιντεν πρότεινε την ιδέα μιας «ανανεωμένης» Παλαιστινιακής Αρχής που θα διοικεί τη μεταπολεμική Γάζα.
Το σχέδιο του Τραμπ προβλέπει τη Γάζα να διοικείται από μια μεταβατική, απολιτική παλαιστινιακή επιτροπή, υπό την επίβλεψη ενός διεθνούς φορέα υπό την προεδρία του Τραμπ «μέχρι τη στιγμή» που η Παλαιστινιακή Αρχή θα έχει ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις - συμπεριλαμβανομένων αυτών που Παλαιστίνιοι αναλυτές θεωρούν ως πολιτικά σκληρές απαιτήσεις που διατυπώθηκαν στο ειρηνευτικό του σχέδιο του 2020.
Το σχέδιο θα αναπτύξει επίσης μια διεθνή δύναμη σταθεροποίησης, η οποία θα εκπαιδεύει και θα υποστηρίζει ελεγμένη παλαιστινιακή αστυνομία, σε συνεννόηση με την Ιορδανία και την Αίγυπτο.
Η παλαιστινιακή δύναμη, η οποία θα εκπαιδευτεί στην Αίγυπτο και την Ιορδανία, θα έχει μια αλυσίδα διοίκησης διακριτή από την Παλαιστινιακή Αρχή, δήλωσε ανώτερος Ιορδανός αξιωματούχος. Η χρηματοδότηση και η εποπτεία θα διευθετούνται μέσω ενός αραβο-ισλαμικού μηχανισμού, με τους μισθούς να μην συνδέονται άμεσα με την Παλαιστινιακή Αρχή. Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον επικεντρώνεται στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και της κυριαρχίας της Χαμάς εκεί, στην απελευθέρωση των ομήρων και στην παροχή ζωτικής βοήθειας. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό του Reuters.
«Μεταρρυθμιστείτε»
Όταν ιδρύθηκε το 1994, οι Παλαιστίνιοι ήλπιζαν ότι η ΠΑ θα αποτελούσε το εφαλτήριο προς ένα κράτος στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Αυτός ο στόχος φαίνεται πιο άπιαστος από ποτέ, παρά τα πρόσφατα βήματα των δυτικών κρατών που αναγνώρισαν την Παλαιστίνη.
Η οικοδόμηση οικισμών στο Ισραήλ έχει επιταχυνθεί και ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει απορρίψει την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, αποκαλώντας την απειλή για το Ισραήλ.
Τα κράτη δωρητές προτρέπουν εδώ και καιρό την ΠΑ να αντιμετωπίσει τη διαφθορά. Άλλα αιτήματα περιλαμβάνουν την αναθεώρηση των σχολικών προγραμμάτων σπουδών. Ο Νετανιάχου, σε ομιλία του στον ΟΗΕ στις 26 Σεπτεμβρίου, δήλωσε ότι τα παλαιστινιακά σχολικά βιβλία διδάσκουν στα παιδιά «να μισούν τους Εβραίους και να καταστρέφουν το εβραϊκό κράτος».
Η Ουάσινγκτον έχει επίσης ζητήσει τον τερματισμό των πληρωμών της Παλαιστινιακής Αρχής σε οικογένειες Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν ή φυλακίστηκαν από το Ισραήλ, κάτι που οι επικριτές χαρακτηρίζουν ως «πληρωμή για δολοφονίες» - μια απαίτηση που επανέλαβε ο πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη τη Δευτέρα.
Η Παλαιστινιακή Αρχή αναφέρει ότι σημειώνει πρόοδο, σημειώνοντας ότι τον Φεβρουάριο ο Αμπάς κατάργησε έναν νόμο που διέπει τέτοιες πληρωμές. Οι οικογένειες λαμβάνουν πλέον υποστήριξη μέσω ενός ταμείου κοινωνικής πρόνοιας, δήλωσε ένας Παλαιστίνιος αξιωματούχος.
Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει επίσης δεσμευτεί να αναπτύξει σχολικά προγράμματα που να συμμορφώνονται με τα πρότυπα του ΟΗΕ.
Παλαιστίνιοι αναλυτές λένε ότι ένα εμπόδιο θα μπορούσε να είναι η απαίτηση στο σχέδιο του Τραμπ του 2020 προς τους Παλαιστίνιους ηγέτες να αναγνωρίσουν το Ισραήλ «ως το εβραϊκό κράτος». Ο αναλυτής Χάνι αλ-Μάσρι δήλωσε ότι αυτή θα ήταν μια αδύνατη προϋπόθεση για την Παλαιστινιακή Αρχή.
Ο Αμπάς έχει αρνηθεί προηγουμένως αυτό το αίτημα, λέγοντας ότι η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, της οποίας προεδρεύει, έχει ήδη αναγνωρίσει το Ισραήλ το 1993. Έχει σημειώσει ότι το 21% του πληθυσμού του Ισραήλ είναι Άραβες, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι Παλαιστινιακής καταγωγής και Ισραηλινής υπηκοότητας.
Άδεια τα ταμεία της Παλαιστινιακής Αρχής
Ο Τραμπ δήλωσε ότι εάν η Παλαιστινιακή Αρχή δεν ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις με βάση το όραμά του του 2020, «θα πρέπει να κατηγορεί μόνο τον εαυτό της», προσθέτοντας ότι οι Παλαιστίνιοι απολάμβαναν «εκπληκτική υποστήριξη» από τους Άραβες ηγέτες.
Τον Σεπτέμβριο η Σαουδική Αραβία δεσμεύτηκε να διαθέσει 90 εκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει οικονομικά την Παλαιστινιακή Αρχή, που αντιμετωπίζει δεινή οικονομική κρίση, στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας που υποστηρίζεται επίσης από ορισμένες δυτικές κυβερνήσεις.
Τα ταμεία της Παλαιστινιακής Αρχής, που καταρρέουν οικονομικά εδώ και καιρό, βρίσκονται υπό πρόσθετη πίεση μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, καθώς το Ισραήλ έχει παρακρατήσει φορολογικά έσοδα που εισπράττονται για λογαριασμό της.
Το Ριάντ συνδιοργάνωσε επίσης μια διάσκεψη του ΟΗΕ για την υποστήριξη μιας λύσης δύο κρατών, εκδίδοντας μια διακήρυξη που υποστηρίζει μια μεταβατική διοίκηση της Γάζας υπό την αιγίδα της Παλαιστινιακής Αρχής.
Το σχέδιο του Τραμπ για τη Γάζα προβλέπει την πιθανότητα δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους, λέγοντας ότι «ενώ η ανασυγκρότηση της Γάζας προχωρά και όταν το πρόγραμμα μεταρρύθμισης της Παλαιστινιακής Αρχής υλοποιηθεί πιστά, οι συνθήκες μπορεί τελικά να είναι δυνατές για μια αξιόπιστη οδό προς την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση και την κρατική υπόσταση».
Η Παλαιστινιακή Αρχή χαιρέτισε τις προσπάθειές του προέδρου να τερματίσει τον πόλεμο. Ο βοηθός του Αμπάς, Ναμπίλ Αμπού Ρουντέινεχ, δήλωσε στο Reuters ότι η Παλαιστινιακή Αρχή τηρεί τις δεσμεύσεις που ανέλαβε πριν από την αναγνώριση της Παλαιστίνης από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τον Καναδά: «Εφαρμόζουμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις».