Βρετανικές εκλογές: Συνέχιση της διακυβέρνησης της Τερέζα Μέι ή επανάσταση με τον Τζέρεμι Κόρμπιν; Οι Βρετανοί ψηφίζουν σήμερα στις κρίσιμες βουλευτικές εκλογές ενόψει των διαπραγματεύσεων για το Brexit σε ένα βαρύ κλίμα μετά τις δύο πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στη χώρα.
Συνολικά 47 εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται στις κάλπες που άνοιξαν στις 07:00 (τοπική ώρα, 09:00 ώρα Ελλάδας) και θα κλείσουν στις 22:00 (τοπική ώρα, 00:00 ώρα Ελλάδας). Η ψήφος δεν είναι υποχρεωτική.
Αφού κλείσουν οι κάλπες θα γίνουν γνωστά τα exit polls, ενώ το τελικό αποτέλεσμα θα γίνει γνωστό τα ξημερώματα της Παρασκευής.
Ιδιαίτερα αυστηρά μέτρα ασφαλείας έχουν προβλεφθεί για το Λονδίνο ώστε να επιτρέπεται η άμεση ανάπτυξη αστυνομικών δυνάμεων αν χρειαστεί, ανακοίνωσαν οι αρχές, πέντε ημέρες μετά την τρομοκρατική επίθεση στη βρετανική πρωτεύουσα από την οποία σκοτώθηκαν 8 άνθρωποι.
Αν και οι Συντηρητικοί της Μέι παραμένουν το φαβορί, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, έχουν δει τη διαφορά τους με τους Εργατικούς να μειώνεται περισσότερο από το μισό μετά την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Παρότι η εκστρατεία ανέδειξε το άστρο του επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν, φαίνεται μέχρι στιγμής πως δεν θα κατορθώσει να απειλήσει την πρωτοκαθεδρία της Συντηρητικής πρωθυπουργού, Τερέζα Μέι, με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να δείχνουν προβάδισμα 8 με 12 μονάδων για το κόμμα των Συντηρητικών έναντι των Εργατικών.
Το κόμμα της Μέι διατηρεί το ποσοστό της στο 44%, σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Panelbase που δημοσιεύτηκε την 1η Ιουνίου. Με βάση την ίδια έρευνα, οι Εργατικοί του Κόρμπιν συγκεντρώνουν 36% στην πρόθεση ψήφου.
Παρόμοια ποσοστά δίνει και δημοσκόπηση της εταιρείας ComRes για λογαριασμό του Independent που δημοσιεύθηκε δύο μέρες μετά, με τους Συντηρητικούς να συγκεντρώνουν επίσης το 44% στην πρόθεση ψήφου. Ωστόσο, η διαφορά Συντηρητικών - Εργατικών ανέρχεται στις 10 μονάδες (44% έναντι 34%). Διαφορά 12 μονάδων δίνει η ICM σε δημοσκόπηση για τον Guardian, με το ποσοστό των Συντηρητικών να αγγίζει πάντα στην πρόθεση ψήφου το 46%, ενώ οι Εργατικοί το 34%.
Υπενθυμίζεται πως η προκήρυξη των πρόωρων εκλογών έγινε με πρωτοβουλία της Μέι με σκοπό την αύξηση της πλειοψηφίας των Συντηρητικών. Ωστόσο, σύμφωνα με εκτίμηση του ινστιτούτου YouGov, τη Δευτέρα, οι Συντηρητικοί φαίνεται ότι θα κερδίσουν μόλις 305 έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων, δηλαδή θα τους υπολείπονται 21 έδρες για να έχουν την απόλυτη πλειοψηφία.
Σε εγρήγορση είναι αυτήν την εβδομάδα οι επενδυτές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού με τις αγορές να είναι σε ετοιμότητα να αναλύσουν διεξοδικά τόσο το βρετανικό εκλογικό αποτέλεσμα όσο και τις πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ.
Τα σενάρια
Αυτή τη στιγμή, η Μέι στη Βουλή των Κοινοτήτων διαθέτει πλειοψηφία, με μόλις όμως 330 έδρες από τις 650. Η επιτυχία της θα κριθεί αν ξεπεράσει αυτό το σημείο αναφοράς, το Bloomberg ωστόσο εξηγεί τι θα συμβεί σε πέντε σενάρια, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνει την απόλυτη πλειοψηφία των Συντηρητικών, αλλά και την πλειοψηφία των Εργατικών.
Σενάριο πρώτο: Πλειοψηφία Συντηρητικών με 100+ έδρες
Αν στόχος των εκλογών είναι να αποκτήσει η Μέι μια «απόρθητη θέση για τα επόμενα πέντε χρόνια», τότε αυτό θα μετρούσε ως μία ολοκληρωμένη αποστολή και θα έκλεινε τα στόματα των επικριτών της που την κατηγόρησαν για ανεπαρκή απόδοση στην προεκλογική εκστρατεία.
Σε περίπτωση επαλήθευσης αυτού του σεναρίου, η Μέι μπορεί να εφαρμόσει τη δική της εκδοχή του Brexit, γνωρίζοντας ότι οι επερχόμενοι βουλευτές των Τόρις θα πρέπει να είναι πιστοί σε αυτή. Ναι, έχει προειδοποιήσει ότι είναι πρόθυμη να απομακρυνθεί από μια «κακή» συμφωνία και ότι ο έλεγχος της μετανάστευσης αποτελεί προτεραιότητα, αλλά μία μεγαλύτερη πλειοψηφία τής δίνει επίσης χώρο να κάνει συμβιβασμούς σε ζητήματα όπως τα χρήματα, ώστε να κερδίσει ένα μετα-Brexit εμπορικό πακέτο και μία μεταβατική περίοδο.
«Με αυτή την πλειοψηφία το κόμμα μπορεί να πει "λάθη έγιναν, αλλά το αποτέλεσμα είναι πολύ θετικό"», δήλωσε ο Wyn Grant, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Warwick University. «Κάνει ένα σκληρό Brexit πολύ πιο πιθανό», συμπλήρωσε.
Σενάριο δεύτερο: Πλειοψηφία Συντηρητικών με 50+ έδρες
Αυτό θα είναι ένα απογοητευτικό αποτέλεσμα για την «ομάδα της Τερέζα Μέι» και θα καταστήσει την κυρία Μέι ευάλωτη απέναντι σε μια αμφισβήτηση της ηγεσίας της κατά τη διάρκεια των δύο ευαίσθητων χρόνων των πολύπλοκων διαπραγματεύσεων για την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όσον αφορά στο σχέδιό της για το Brexit, σε αυτή την περίπτωση θα βρισκόταν στο έλεος των ευρωσκεπτικιστών που ακολουθούν σκληρή γραμμή, περιορίζοντας το περιθώριό της να κάνει τις παραχωρήσεις που η ΕΕ μπορεί να ζητήσει για μία εμπορική συμφωνία ή για την μεταβατική περίοδο. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μπορεί να διαισθανθούν την αδυναμία της και να επιδιώξουν να τη χρησιμοποιήσουν εναντίον της.
«Οτιδήποτε λιγότερο από μια πλειοψηφία των 50 εδρών μοιάζει με στοίχημα που δεν έχει αποπληρωθεί και θα ήταν λιγότερο πιθανό να διαγωνιστεί (σ.σ.: η Μέι) στις επόμενες εκλογές», δήλωσε ο Andrew Russell, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.
Σενάριο τρίτο: Πλειοψηφία Συντηρητικών με λιγότερες από 10 έδρες
Αν η χώρα ξυπνήσει το πρωί της Παρασκευής με τη Μέι σε χειρότερη θέση από αυτή που ήταν όταν ανακοίνωσε τις εκλογές, οι μέρες της στην εξουσία θα μοιάζουν μετρημένες. Θα εξακολουθεί να χρειάζεται την υποστήριξη των βουλευτών που έκαναν καμπάνια για το Brexit, μειώνοντας την πιθανότητα να εξομαλύνει την έξοδο πραγματοποιώντας συναλλαγές με την ΕΕ.
Με την αξιοπιστία της να έχει δεχθεί πλήγμα στη Βρετανία, οι διαπραγματευτές στις Βρυξέλλες θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τη θέση της στη χώρα, γνωρίζοντας ότι μπορούν να πάρουν περισσότερα από αυτά που θέλουν ή ότι πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν έναν διαφορετικό αντίπαλο σύντομα.
«Μπορεί να επανέλθει από αυτό; Όχι. Θα μοιάζει με τραυματισμένο ζώο», δήλωσε ο Steven Fielding, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ. «Ο κόσμος θα αντιδράει σε αυτό, θα κάνει ερωτήσεις για την ηγεσία της. Δεν είναι μία ήττα σε αριθμούς, αλλά δεν είναι εντολή», συνέχισε.
Σενάριο τέταρτο: Καμία πλειοψηφία
Αυτό το σενάριο ανοίγει την πόρτα για μία πιθανή συμμαχία κομμάτων ώστε να πάρουν αρκετές έδρες για να αντικαταστήσουν την κυβέρνηση των Συντηρητικών -η «συμμαχία του χάους» που η Μέι προειδοποίησε επανειλημμένως τους ψηφοφόρους να απορρίψουν. Για το Brexit, πιθανότατα σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσουμε τις διαπραγματεύσεις που ξεκινούν τη μεθεπόμενη εβδομάδα, καθώς η πολιτική τάξη της χώρας θα βυθιστεί σε μια εσωτερική κρίση, με τις δύο πλευρές να προσπαθούν να σχηματίσουν έναν συνασπισμό.
«Θα υπάρξει κατάρρευση», λέει ο Russel, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. «Θα σήμαινε κι άλλες εκλογές μέσα σε μερικούς μήνες και ολόκληρη η στρατηγική του Brexit θα κατέρρεε».
Οι πιθανότητες ενός πιο ήπιου Brexit θα αυξηθούν σε αυτή την περίπτωση, καθώς η Μέι θα ήταν απίθανο να οδηγήσει τους Τόρις σε άλλες εκλογές και ο Κόρμπιν θα προσπαθούσε να σχηματίσει κυβέρνηση με τους φιλοευρωπαίους Φιλελεύθερους Δημοκράτες. Ξαφνικά, η επιλογή της διαμονής στην ενιαία αγορά και η άρση της μετανάστευσης θα γίνουν εύλογες.
Οι κίνδυνοι είναι ότι στις αγορές ενδεχομένως να κυριαρχήσει η αβεβαιότητα, ενώ οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων θα καταστήσουν δυσκολότερη την επίτευξη μιας συμφωνίας με την ΕΕ.
Σενάριο πέμπτο: Πλειοψηφία των Εργατικών
Αυτό θα ήταν ένα σοκ, το οποίο θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά την κατεύθυνση του Brexit. O Κόρμπιν έχει πει ότι δέχεται το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, αν και κατά καιρούς έχει αποφύγει να είναι τόσο σαφής. Σε μια άμεση βραχυπρόθεσμη βάση, οι συνομιλίες ενδέχεται να μετατεθούν. Οι κυβερνήσεις της ΕΕ ενδέχεται επίσης να πεισθούν να καθυστερήσουν την ημερομηνία εξόδου της Βρετανίας από τον Μάρτιο του 2019, για να δώσουν χρόνο στον Κόρμπιν να προχωρήσει σε κάποιον σχεδιασμό. «Το Brexit θα καθυστερήσει, ενώ οι Εργατικοί θα εργαστούν πάνω στο τι στο καλό θα κάνουν», δήλωσε ο Grant, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Warwick University.
Aν και ο Kόρμπιν έχει δημιουργήσει ομάδα Brexit -και ο Keir Starmer θα είναι πιο φιλικό πρόσωπο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από τον David Davis- το ερώτημα είναι πώς θα σχηματίσει κυβέρνηση, με δεδομένο πόσοι πολλοί από τους βουλευτές του ήθελαν να φύγει πριν από έναν χρόνο.
Μετά από μια περίοδο αβεβαιότητας, οι αγορές -σε περίπτωση επαλήθευσης αυτού του σεναρίου- ενδέχεται τελικά να ανασυνταχθούν στην προοπτική μιας κυβέρνησης που θέλει να διατηρήσει τα οφέλη της ενιαίας αγοράς, να εγγυηθεί τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο από την «πρώτη μέρα» και να μην κάνει τον έλεγχο της μετανάστευσης «κόκκινη γραμμή» όπως η Μέι.