Μπορεί τα κυβερνητικά στελέχη να δηλώνουν αισιόδοξοι για την ολοκλήρωση της επένδυσης στο Ελληνικό, αλλά δεν φαίνεται όλοι να νιώθουν την ίδια σιγουριά. Λίγο μετά την έκφραση ανησυχίας των επενδυτών, ήρθε η Κομισιόν για να ζητήσει την δέσμευση της κυβέρνησης πως θα προχωρήσει η μεγάλη επένδυση. Χαρακτηριστικά η Κομισιόν σημειώνει πως η επένδυση του Ελληνικού αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση.
Παράλληλα και η γερμανική εφημερίδα FAZ αποφάσισε να ασχοληθεί με την επένδυση του Ελληνικού ρίχνοντας τα βέλη της προς τους . Χαρακτηριστικά η γερμανική εφημερίδα διερωτάται που ήταν τα αρχαία τα χρόνια που η έκταση ήταν του αεροδρομίου όπου και προσγειώνονταν αεροπλάνα, και σχολιάζει πως οι αρχαιολόγοι προκαλούν προβλήματα στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.
Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου
Υπενθυμίζουμε πως τα μέλη του γνωμοδότησαν ομόφωνα υπέρ της κήρυξης του αρχαιολογικού χώρου στο Ελληνικό και κατά πλειοψηφία (15-1) υπέρ των ορίων του, που είναι περίπου 300 στρέμματα εντός της επένδυσης. Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι γίνεται ένα μεγάλο βήμα για την υλοποίηση της επένδυσης στο Ελληνικό΄με τήρηση του νόμου, προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η έγκριση των διαδικασιών από το ΣτΕ.
Από την άλλη, και καθώς δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα η ακριβής έκταση που επηρεάζεται από τις αποφάσεις του ΚΑΣ, η Ελληνικό Α.Ε., το ΤΑΙΠΕΔ και το επενδυτικό σχήμα επιχειρούν να σταθμίσουν το εύρος των επιπτώσεων που αυτές οι αποφάσεις θα έχουν στο business plan.
Η ανακοίνωση της Επιτροπής:
«Οι υπηρεσίες της Επιτροπής είναι ενήμερες και εξετάζουν την απόφαση του ΚΑΣ. Οι Ελληνικές Αρχές έχουν δεσμευθεί υπό τους όρους του Μνημονίου να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να προωθήσουν την ανάπτυξη του Ελληνικού, το οποίο αποτελεί μια κομβικής σημασίας επένδυση για την δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξης».
Την ίδια ώρα στάση αναμονής για το ακριβές περιεχόμενο των χθεσινών αποφάσεων του ΚΑΣ για το Ελληνικό τηρεί η Lamda Development, όπως αναφέρει στην επίσημη ανακοίνωσή της.
«Η LAMDA DEVELOPMENT S.A. πριν τοποθετηθεί στο θέμα των αποφάσεων του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου της 3/10/2017 αναμένει την επίσημη ενημέρωση σχετικά με το ακριβές περιεχόμενό τους. Αφού μελετήσει τις αποφάσεις αυτές και τα διαγράμματα που θα τις συνοδεύουν, θα είναι σε θέση να εκτιμήσει τις επιπτώσεις στο Master Plan και στο Επιχειρηματικό Σχέδιο, παραμένοντας προσηλωμένη στα υπογεγραμμένα και κυρωμένα από το Κοινοβούλιο συμβατικά κείμενα» αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση.
Σημειώνει ακόμη ότι «η προσπάθεια ανάδειξης των αρχαιολογικών ευρημάτων περιλαμβάνεται από την αρχή στις δεσμεύσεις της εταιρείας και επιπλέον προβλέπεται και θεσμικά τόσο από τους σχετικούς νόμους, όσο και από το Μνημόνιο συνεργασίας με το Υπουργείο Πολιτισμού, ανεξάρτητα από τις όποιες αποφάσεις οργάνων της Πολιτείας».
Η απόφαση του ΚΑΣ
Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση, εντός του αρχαιολογικού χώρου συμπεριλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, ο Λόφος Χασάνι, ο οποίος φέρει κατάλοιπα που δείχνουν διαχρονική κατοίκηση από την προϊστορική ως τη μεταβυζαντινή περίοδο, καθώς και η περιοχή του αμαξοστασίου του Τραμ. Το μέλος του ΚΑΣ που μειοψήφησε τάχθηκε υπέρ της εισήγησης της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Δυτικής Αττικής, Πειραιώς & Νήσων, η οποία πρότεινε η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου να περιλαμβάνει περίπου το ήμισυ της έκτασης της επένδυσης (περίπου 3.000 στρέμματα), καθώς και τμήμα περιοχής έξω από αυτήν, προκειμένου ο αρχαιολογικός χώρος να ακολουθεί τα όρια των αρχαίων δήμων Ευωνύμου και Αλιμούντος.
Τα όρια του αρχαιολογικού χώρου στα οποία κατέληξαν τα μέλη του ΚΑΣ αφορούν περιοχή βόρεια και βορειανατολικά του οικοπέδου της επένδυσης, καθώς και παρακείμενης, εκτός οικοπέδου, έκτασης που πρότεινε η αρμόδια ΕΦΑ (περίπου 1.600-1.700 στρέμματα στους δήμους Ελληνικό-Αργυρούπολη, Άλιμο και Γλυφάδα), με την κήρυξη να ακολουθεί ενιαία γραμμή εντός κι εκτός επένδυσης. Στη συνεδρίαση πραγματοποίησαν παραστάσεις εκπρόσωποι του ΤΑΙΠΕΔ και της Ελληνικό Α.Ε., καθώς και μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που τελευταία έχουν προχωρήσει σε κινητοποιήσεις και παρεμβάσεις με κύριο αίτημα την τήρηση του αρχαιολογικού νόμου.
Αυτή ήταν η τρίτη φορά το τελευταίο διάστημα που απασχολεί το ΚΑΣ το θέμα του Ελληνικού. Η πρώτη ήταν στις 5/9, όταν, έπειτα από άλλη μια μαραθώνια συνεδρίαση, το θέμα της έγκρισης του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) της επένδυσης διεκόπη, καθώς το κύριο ζήτημα που τέθηκε προς συζήτηση ήταν το κατά πόσο μπορούν να προστατευτούν τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής χωρίς να προηγηθεί κήρυξη ή προσωρινή οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου. Η δεύτερη ήταν στις 27/9, οπότε το ΚΑΣ, μετά από την τοποθέτηση της γενικής γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), Μαρίας Ανδρεαδάκη - Βλαζάκη, αποφάσισε κατά πλειοψηφία να διακόψει τη συνεδρίαση για την Τρίτη 3/10, προκειμένου να εισαχθεί την ίδια μέρα και το ζήτημα της κήρυξης ή μη του αρχαιολογικού χώρου της περιοχής, το οποίο και θα προηγούνταν.
Όπως και έγινε, καθώς αμέσως μετά το θέμα της κήρυξης, συζητήθηκε εκείνο της έγκρισης του ΣΟΑ και της ΣΜΠΕ της επένδυσης στο Ελληνικό, με τα μέλη να δίνουν ομόφωνα το «πράσινο φως» στα δυο σχέδια, αλλά με ορισμένους όρους. Για παράδειγμα, να υπάρξει αρχαιολογική παρακολούθηση σε όλη την έκταση του πρώην αεροδρομίου στη βάση τροποποιημένου μνημονίου σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ, να παραμείνουν αδόμητες περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, όπως η κορυφή Χασανίου, ο αρχαιολογικός χώρος Αγίου Κοσμά, το λατομείο (που δεν συμπεριλήφθηκε στην κήρυξη) και το πιόσχημο ηρώο (το οποίο θα μεταφερθεί στη θέση που βρέθηκε εντός μητροπολιτικού πάρκου) και τέλος, σε κάθε περίπτωση, για λόγους προστασίας των αρχαιοτήτων και του ιστορικού τοπίου της Αττικής, στις μελέτες που θα ακολουθήσουν να μειωθεί το ύψος των μεγάλων κτιρίων.