Το κυνήγι των στρατηγικής σημασίας μετάλλων, που είναι απαραίτητα για τις σύγχρονες τεχνολογίες αλλά και τις αμυντικές βιομηχανίες, επεκτείνεται και τείνει πλέον να διεισδύσει σε περιοχές ζωτικής σημασίας για τον πλανήτη.
Και μάλλον θα αποτελέσει νέο πεδίο γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων, από την Αρκτική μέχρι τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Δεδομένου ότι η Κίνα παραμένει κυρίαρχη δύναμη στα στρατηγικής σημασίας μέταλλα και ιδιαιτέρως στις σπάνιες γαίες, η κυβέρνηση Τραμπ αναζητεί επιμόνως αποθέματα αυτών των μετάλλων και νέους τρόπους για να τους αποσπάσει από τη γη. Ετσι, μετά τις ανησυχητικές βλέψεις του στη Γροιλανδία και στο υπέδαφός της και μετά τη συμφωνία για τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας, τώρα στρέφεται στον υποθαλάσσιο ορυκτό πλούτο.
Με το προεδρικό διάταγμα που εξέδωσε τον περασμένο μήνα, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δώσει το έναυσμα για εξορύξεις στα βάθη των ωκεανών και μάλιστα σε διεθνή ύδατα, κάτι που απαγορεύεται από το Δίκαιο της Θάλασσας από τη δεκαετία του 1990. Η κίνησή του αυτή μπορεί να δώσει το έναυσμα για ένα παγκόσμιο κυνήγι στους βυθούς των ωκεανών και να τους μετατρέψει σε νέο Ελντοράντο. Οπως σχολιάζει σχετικό δημοσίευμα των Financial Times, μέχρι σχετικά προσφάτως οι εξορύξεις στους βυθούς των ωκεανών ανήκαν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Παραμένουν, όμως, μόνιμα στη φαντασία πολλών που τις επιδιώκουν εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα. Ηδη η καναδική εταιρεία εξορύξεων The Metals Company (TMC) έχει εξορύξει μείγματα μεταλλευμάτων κάπου 4.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του Ειρηνικού Ωκεανού και φιλοδοξεί να εξορύξει νικέλιο, κοβάλτιο, χαλκό και μαγγάνιο. Υπέρ των εξορύξεων έχουν, άλλωστε, ταχθεί ήδη αρκετές χώρες, όπως Σιγκαπούρη, Γαλλία, Βέλγιο, Βρετανία, Ινδία και Ρωσία, ενώ ο ίδιος ο Τραμπ μίλησε για το «νέο κυνήγι χρυσού». Η Εθνική Διοίκηση Ωκεανών και Ατμόσφαιρας, αμερικανική κρατική υπηρεσία με αρμοδιότητα για το θέμα, εξέφρασε ικανοποίηση τον Απρίλιο όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα διευκολύνει τις ιδιωτικές εταιρείες να αποκτήσουν πρόσβαση στους τόνους των πολυμεταλλικών σχηματισμών που βρίσκονται στους βυθούς των θαλασσών.
Οι επικριτές της απόφασης του Ντόναλντ Τραμπ επισημαίνουν πως η εξορυκτική δραστηριότητα στους βυθούς των ωκεανών μπορεί να διαταράξει τη ζωή και την ισορροπία σε αυτήν την ιδιαίτερα σημαντική, παρθένα και σκοτεινή ζώνη του πλανήτη, με άγνωστες επιπτώσεις για το περιβάλλον. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Κίνα επικρίνουν τον Τραμπ και του προσάπτουν ότι παραβιάζει διεθνή συμφωνία, δεδομένου ότι ισχύουν αυστηρότατοι περιορισμοί, και ότι δεν μπορούν να εκδίδουν σχετικές άδειες οι αμερικανικές αρχές. Τονίζουν ότι ισχύει προ πολλού διεθνή συναίνεση πως για την έκδοση των σχετικών αδειών μπορεί να αποφασίσει μόνον αρμόδιο σώμα του ΟΗΕ. Η Κίνα, ειδικότερα, κατηγόρησε τον Αμερικανό πρόεδρο ότι «βλάπτει τα συλλογικά συμφέροντα της διεθνούς κοινότητας». Ωστόσο, οι διεθνείς διαπραγματεύσεις για το θέμα βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και χρόνια. Η TMC, κυρίαρχη στον κλάδο των εξορύξεων και ιδιαίτερα των θαλασσών, έχει ζητήσει πιεστικά από την Ουάσιγκτον να προωθήσει το θέμα και την ίδια στιγμή εταιρείες του κλάδου που έχουν έδρα σε ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία και Νορβηγία έχουν ήδη προβεί σε δοκιμές χωρίς να επιχειρήσουν, πάντως, εξορύξεις σε κλίμακα εκμετάλλευσης.
Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC ο Τζέραρντ Μπάρον, διευθύνων σύμβουλος της The Metals Company, υπογράμμισε ότι «αυτό που δεν καταλαβαίνει ο κόσμος είναι πως δεν υπάρχει ούτε μία πιθανότητα να μη γίνει αυτό». Η εταιρεία του έσπευσε αμέσως μετά την έκδοση του προεδρικού διατάγματος να υποβάλει αίτηση για άδεια εξορύξεων στον βυθό των ωκεανών και μάλλον θα είναι η πρώτη εταιρεία υποθαλάσσιων εξορύξεων που θα αποσπάσει την επίσημη άδεια για να εκμεταλλευθεί τους βυθούς διεθνών υδάτων. Ηταν, ωστόσο, άμεση και η αντίδραση της Διεθνούς Υπηρεσίας Βυθών (ISA), της μάλλον άγνωστης αυτής υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών, που εποπτεύει τις εξορύξεις βαθέων υδάτων. Μόλις επέβαλε η TMC τη σχετική αίτηση, έσπευσε να την ενημερώσει ότι παραμένει η μόνη νόμιμη αρχή αρμόδια για τον έλεγχο της εξορυκτικής δραστηριότητας σε διεθνή ύδατα.
Στο μεταξύ, ο Μαρία Χοσέ Βαλβέρδε, αναλυτής βιοποικιλότητας και βιωσιμότητας στη συμβουλευτική Eurasia Group, σημειώνει πως η απόφαση της Ουάσιγκτον να προωθήσει τις εξορύξεις του είδους θα έχει σοβαρότατες γεωπολιτικές επιπτώσεις. «Η απόφαση αυτή θα διαταράξει τη γεωπολιτική κατάσταση πραγμάτων», τονίζει μιλώντας στο CNBC.
Πηγή: kathimerini.gr