Νέες επιτοκιακές αυξήσεις προαναγγέλλουν στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι επίμονος, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος φαίνεται να βρίσκεται και η Αμερικανική FED.
Τι καθορίζει αυτή τη στιγμή τις κινήσεις των κεντρικών τραπεζών;
Η στάση των κεντρικών τραπεζών αυτή τη στιγμή καθορίζεται κατά κύριο λόγο από το πόσο έχουν αποκλιμακωθεί οι τιμές. Είναι γεγονός ότι ο πληθωρισμός εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα (7% στην Ευρωζώνη και 4,5% στην Ελλάδα σύμφωνα με την Eurostat) απέχοντας από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, γεγονός που συνεπάγεται νέες επιτοκιακές αυξήσεις. Το πόσο επιθετικές θα είναι οι αυξήσεις ή όχι εξαρτάται πρωτίστως από την αντίδραση της επιχειρηματικότητας απέναντι σε κάθε νέα αύξηση των επιτοκίων. Χρειάζεται ισορροπία ώστε να περιοριστεί η ζήτηση για ρευστότητα, χωρίς όμως τα κράτη να οδηγηθούν σε ύφεση. Η Ελλάδα, αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση καθώς βρίσκεται σε διαφορετικό στάδιο οικονομικού κύκλου από την υπόλοιπη Ευρωζώνη, σε στάδιο ανάτασης μετά από πολλά χρόνια ύφεσης. Για αυτό και στο Μεσοπρόθεσμο 2023-2026 που στάλθηκε στις Βρυξέλλες προβλέπεται ενίσχυση των επενδύσεων, με ετήσια αύξηση ύψους 13,2% το 2023, 9,7% το 2024, 10,7% το 2025 και 7,2% το 2026.
Τι θα συμβεί αν ο πληθωρισμός επιμείνει;
Ένα σενάριο παρατεταμένου υψηλού πληθωρισμού την επόμενη διετία, θα μειώσει την όρεξη για την υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων. Ήδη έχει περιοριστεί η ζήτηση για νέα επιχειρηματικά δάνεια στην Ευρώπη. Σανίδα σωτηρίας θα αποτελέσει η ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων με πόρους του Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας όπου τα επιτόκια είναι χαμηλότοκα.
Επιπλέον ο επίμονος πληθωρισμός θα αναγκάσει τις κεντρικές τράπεζες “να κρατήσουν” ψηλά τα επιτόκια. Καθώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με πληθωρισμό κόστους, ελλοχεύει ο κίνδυνος οι επιχειρήσεις να φτάσουν στο σημείο εκείνο όπου δεν μπορούν να μετακυλήσουν άλλο το επιπλέον κόστος στους καταναλωτές τους, με αποτέλεσμα να ζημιωθούν και να βάλουν λουκέτο, κάτι το οποίο παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στη γειτονική Γερμανία ή να απορροφηθούν από μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου προκειμένου να διασωθούν κάτι το οποίο παρατηρείται το τελευταία διάστημα στην Ελλάδα και ειδικότερα στο λιανικό εμπόριο τροφίμων. Φυσικά από αυτές τις εξελίξεις δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο το τραπεζικό σύστημα καθώς ο κίνδυνος αδυναμίας εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων θα αυξηθεί.
*Η Δάφνη Γρηγοριάδη είναι Οικονομική Αναλύτρια