Σήμερα, όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαικής Ένωσης (Ε.Ε.) έχουν δημιουργήσει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), αλλά μόνο η Ελλάδα αρνείται να πράξει το ίδιο.
Δεδομένου ότι πολλά θέματα ΑΟΖ σχετίζονται και με θέματα αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως περιγράφονται από τις συνθήκες της ΕΕ και από το κοινοτικό δίκαιο, μπορούμε να υποθέσουμε ότι επεκτείνονται στον καθορισμό μιας συνολικής ΑΟΖ για την ΕΕ.
Ως εκ τούτου, η υλοποίηση μιας ΑΟΖ από ένα κράτος μέλος της ΕΕ μέσω εθνικής νομοθεσίας ή μέσω ενός διεθνούς οργανισμού εμπίπτει
αναπόφευκτα στην αρμοδιότητα της ΕΕ αφού πολλά από τα καθήκοντα που
ανατέθηκαν στα παράκτια κράτη έχουν αντίκτυπο σε τομείς υφιστάμενης
κοινοτικής αρμοδιότητας.
Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα όχι μόνο υπέγραψε τη σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), αλλά την επικύρωσε την 1η Ιανουαρίου 1998, ενισχύοντας έτσι την αρμοδιότητά της σε όλους τους τομείς στους οποίους το μέρος V της σύμβασης παρέχει δικαιώματα και υποχρεώσεις στα παράκτια κράτη.
Επιπλέον, μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ το 1992, η Κοινότητα έχει αναμφίβολα μετατραπεί σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση με σημαντικές εξουσίες και αρμοδιότητες.
- Μάλιστα τελευταία η θέση της Τουρκίας έχει γίνει δυσκολότερη, επειδή η ΕΕ επιμένει ότι η Τουρκία, προκειμένου να γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ, θα πρέπει να επικυρώσει την UNCLOS το συντομότερο δυνατό.
Πριν πολλά χρόνια είχα υποβάλει μια «προφητική» πρόταση υποστηρίζοντας ότι:
“Η έννοια της «Κοινής Πολιτικής ΑΟΖ» της ΕΕ είναι πολύ σημαντική και η κυβέρνηση της Ελλάδας θα πρέπει να επιδιώξει ενεργά τη θέσπισή της. Και αυτό γιατί μια ελληνική ΑΟΖ, η οποία στην πραγματικότητα θα είναι και ΑΟΖ της ΕΕ, θα μπορούσε να επιλύσει την ελληνοτουρκική διαφορά στο Αιγαίο χωρίς να εμπλέξει τα ζητήματα των χωρικών υδάτων και της υφαλοκρηπίδας.”
Κανείς δεν έδωσε επίσης σημασία, πριν τέσσερα χρόνια, όταν ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος και εγώ σε άρθρο μας επισημάναμε ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021 να εφαρμόσει την περίφημη «Οδηγία 2014/89/ΕΕ περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό», που έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία με το νόμο 4546/2018.
Και τονίσαμε τότε
Τί σημαίνει η εφαρμογή της στην πράξη; Η χώρα μας πρέπει να ορίσει χωροταξικά ποιες δράσεις επιτρέπονται στις θαλάσσιες περιοχές των ελληνικών θαλασσών. Δηλαδή πρέπει να πει ότι στη «Φ» περιοχή επιτρέπεται να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες, στην «Χ» περιοχή επιτρέπεται η αλιεία, στην «Ψ» περιοχή υπάρχουν εκτεταμένες θαλάσσιες ποσειδωνίες και πρέπει να γίνουν καταφύγιο ψαριών με αντίστοιχη απαγόρευση της αλιείας και στην «Ω» περιοχή μπορούν να τοποθετηθούν θαλάσσιοι κλωβοί για ιχθυοκαλλιέργειες. Δεν είναι μία απλή διαδικασία. Χρειάζεται εξονυχιστική μελέτη, συνεργασία με τους ανθρώπους που ζουν στον χώρο και με τις εταιρείες που σκέφτονται να επενδύσουν.”
Οι πάντες, βέβαια, μας αγνόησαν!
Βλέπουμε ότι επί 40 χρόνια η ΕΟΚ αρχικά και η ΕΕ στη συνέχεια, ζητά ανά δεκαετία από τα κράτη μέλη της να προστατεύσουν τους αλιευτικούς πόρους σε απόσταση 12 μιλίων από τις ακτές τους. Διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις που ανήκουν σε όλο το πολιτικό φάσμα απέφυγαν να εκμεταλλευθούν το ευνοϊκό πλαίσιο που προσφέρει η ΕΕ. Αυτό γίνεται την ίδια στιγμή που η επίσημη θέση της χώρας είναι να αναλαμβάνονται δράσεις και μέτρα για τα οποία υπάρχει η ευρωπαϊκή θεσμική υποστήριξη.
- Η Οδηγία της Ευρώπης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε, πρόσφατα, ότι παραπέμπει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την μη εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας σχετικά με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Η προθεσμία υποβολής των θαλασσίων χωροταξικών σχεδίων έχει λήξει ήδη από τις 31 Μαρτίου του 2021.Φοβούμενη την τουρκική αντίδραση η Ελλάδα ουσιαστικά αρνήθηκε να συμμορφωθεί, δηλαδή να εκπληρώσει την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας σχετικά με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Διαβάζοντας προσεκτικά αυτή την Οδηγία αντιλαμβανόμαστε ότι, απλά, σημαίνει ότι θα πρέπει να οριοθετηθούν οι θαλάσσιες ζώνες της Ελλάδας δηλαδή η αιγιαλίτιδα ζώνη, η συνορεύουσα ζώνη, η ΑΟΖ, η υφαλοκρηπίδα και φυσικά όλοι οι νησιωτικοί σχηματισμοί, νησίδες και βραχονησίδες, που αμφισβητούνται από την Τουρκία. Για αυτό τον σχεδιασμό η Ελλάδα θα έπρεπε να ορίσει μια αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.μ και όχι 6 ν.μ., όπως έχουν κάνει όλα τα παράκτια κράτη της ΕΕ.
Χρήσιμο είναι με απλά λόγια να εξηγήσουμε τι ακριβώς συνέβη. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ζήτησε από την Ελλάδα να στείλει χάρτες που να δείχνουν τα σύνορα της ελληνικής ΑΟΖ και η Ελλάδα αρνήθηκε να ανταποκριθεί!
Αντίθετα, η Κύπρος συμμορφώθηκε με την οδηγία και δημιούργησε τον δικό της Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό και αμέσως μετά, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έκρινε “παράνομη” αυτή η κυπριακή ενέργεια, με το πρόσχημα ότι δήθεν παραβιάζει την τουρκική ΑΟΖ και καταπατεί τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων!
Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί τη μεγαλύτερη ΑΟΖ στην υφήλιο αποκτώντας ταυτόχρονα και μια σημαντική γεωπολιτική σημασία, που είχε υποβαθμισθεί, για μεγάλο χρονικό διάστημα, από τις Βρυξέλλες. Ένα έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «The EU and Ιnternational Οcean Governance» σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) διαθέτει την μεγαλύτερη ΑΟΖ στον κόσμο, που εκτείνεται σε 20 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή οι θάλασσές της είναι 380% μεγαλύτερες από το έδαφος της.
Η Ελλάδα πρέπει, χωρίς άλλη χρονοτριβή, να προβεί στον σχεδιασμό του Θαλασσίου Χωροταξικού Σχεδιασμού της που δεν είναι άλλος από την οριοθέτηση της ΑΟΖ της στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος και στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Κύπρος έχει ήδη προβεί σε αυτόν τον Σχεδιασμό και έστειλε τον χάρτη της στην ΕΕ που συμπίπτει, απολύτως με την ΑΟΖ της!
Η θέσπιση μιας οριοθετημένης ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο που είναι, ταυτόχρονα, και ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα επιφέρει σίγουρα την άμεση αρνητική απάντηση της Τουρκίας και εδώ θα φανεί ο τρόπος αντίδρασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις τουρκικές απειλές.
ΑΟΖ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ
Κοιτάξτε την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ελλάδας από τον διεθνή οργανισμό Marine Regions:
Marine Regions · Greek Exclusive Economic Zone (EEZ)
Επίλογος
Είναι αναμενόμενο ότι η Τουρκία, προφανώς, θα αντιδράσει αλλά και εμείς δεν μπορούμε να ζούμε μία ζωή με τη λογική να μην ενοχλήσουμε την Τουρκία. Με τέτοιες αντιλήψεις έχουμε καταλήξει σήμερα να είμαστε στην πίσω μεριά του φεγγαριού από πλευράς διεθνούς δικαίου. Είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο που δεν έχει θεσπίσει χωρικά ύδατα 12 ν.μ.
Επιπλέον, αυτός ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, δηλαδή η δημιουργία ΑΟΖ, θα αποτελέσει και ένα τεράστιο εμπόδιο στα σχέδια του Ερντογάν για οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Τουρκία και την Αίγυπτο.
Εν κατακλείδι η θάλασσα παράγει πλούτο: εμπόριο, τουρισμό, αλιεία, υδρογονάνθρακες, σύγχρονες μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε συνδυασμό με την ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος.
Όλα αυτά εξυπηρετούνται μέσα από τον έλεγχο των θαλασσίων ζωνών που περιλαμβάνει και τη θέσπιση ΑΟΖ. Αυτό που δεν κάναμε τόσες δεκαετίες, έρχεται πλέον η ΕΕ και μας το επιβάλλει. Μας υποχρεώνει να ξεφύγουμε από τον μικρόκοσμο μας και να προσαρμοσθούμε στον κόσμο των προηγμένων κρατών. Θα το κάνουμε;
Ήρθε η ώρα να μάθουμε τι ακριβώς είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πως θα αντιδράσει στην τουρκική απειλή. Πως θα χειριστεί την υπόθεση. Θα χρησιμοποιήσει μεθόδους πυροσβεστικού χαρακτήρα; Η θα βγει αληθινός ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν είπε: «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο Συνδικάτο».
Πηγή: hellasjournal.com