Για κοινές δράσεις, επιμόρφωση, αύξηση του αριθμού των Συμβούλων Εκπαίδευσης, των ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, νέα τυποποίηση γυμνασίου, έκανε λόγο η υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη, κατά την παρουσίαση της εξειδίκευσης της ΕθνικήςΣτρατηγικής για τη Βία και Παραβατικότητα των Ανηλίκων από τα συναρμόδια υπουργεία, η οποία πραγματοποιήθηκε το πρωί της Δευτέρας, 5 Μαϊου 2025 στο Μέγαρο Μαξίμου παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η υπουργός, αναφέρθηκε, επίσης, στη νέου τύπου αποβολή, η οποία έχει ενδοσχολικό χαρακτήρα προκειμένου να μην απομακρύνεται το παιδί από τη σχολική πραγματικότητα.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε, τέλος, στο θεσμό της διαμεσολάβησης ενός παιδιού προς ένα άλλο παιδί.
Τι περιλαμβάνει η στρατηγική
Το ΥΠΑΙΘΑ διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην υλοποίηση αυτής της στρατηγικής, με έμφαση στην πρόληψη και αντιμετώπιση φαινομένων βίας και παραβατικότητας εντός του σχολικού περιβάλλοντος.
Πιο αναλυτικά, στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βία και Παραβατικότητα των Ανηλίκων, προβλέπεται:
- Η συστηματική αύξηση του αριθμού των ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, ώστε να μεγαλώσει χρονικά και ποιοτικά η παρουσία τους στα σχολεία. Ο αριθμός τους σήμερα ανέρχεται σε 4.226.
- Η αύξηση του αριθμού των συμβούλων εκπαίδευσης
- Η έμφαση στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που είναι επιφορτισμένοι με την αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας. Ήδη από εκείνους έχουν επιμορφωθεί 22.663.
- Η παροχή αυξημένης νομικής προστασίας σε εκπαιδευτικούς που καταγγέλλουν περιστατικά ενδοσχολικής βίας, στα πρότυπα της αντιμετώπισης των επαγγελματιών που διαχειρίζονται περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
- Καθιερώνεται η 11η Δεκεμβρίου (Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού) ως ημέρα συνεκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης γονέων, εκπαιδευτικών και παιδιών. Επίσης, καθιερώνεται στην έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς εκδήλωση στα σχολεία για τον σχολικό εκφοβισμό.
- Η αλλαγή της φιλοσοφίας και του στόχου της αποβολής. Συγκεκριμένα, το παιδί που παίρνει αποβολή δεν θα τίθεται εκτός σχολικής ζωής. Θα βρίσκεται μεν εκτός σχολικής τάξης, αλλά θα παρακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα - «Αποβολή εντός, μαζί με το διευθυντή, με ένα πρόγραμμα που θα έχει να κάνει με συγκεκριμένες παραινέσεις στο κομμάτι της κοινωνικοποίησης, στο κομμάτι της ενσυναίσθησης, πράγματα που το παιδί θα παίρνει το διάστημα που δεν θα βρίσκεται εντός της σχολικής τάξης, αλλά θα βρίσκεται εντός της σχολικής ζωής. Κι αυτό, είναι μία ουσιώδης, ποιοτική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν», δήλωσε χαρακτηριστικά η υπουργός Παιδείας.
- Η εφαρμογή ενός μοντέλου προσφοράς κοινωνικής εργασίας. Όπως ανέφερε η Υπουργός, θα μπορεί το παιδί να συμμετάσχει σε κάποια κοινωνική δραστηριότητα ή να παρέχει βοήθεια (π.χ. σε κάποιον βρεφονηπιακό σταθμό). Με τον τρόπο αυτό, το παιδί θα μπορεί να προσεγγίσει αυτό που του συνέβη, «ως μία ευκαιρία να αλλάξει συμπεριφορά με ένα άλλο μοντέλο κοινωνικοποίησης», είπε η ίδια.
- Η ενσωμάτωση μίας καινοτόμου πρακτικής, που προβλέπει τη διαμεσολάβηση μεταξύ συνομηλίκων (peer mediators).
- Η δημιουργία 10 τεχνικών Γυμνασίων, ώστε να δοθεί μια άλλη επιλογή σχολείου μετά το δημοτικό. Παρατηρούμε καλή εφαρμογή αυτού του θεσμού στην Κύπρο, ανέφερε η κυρία Ζαχαράκη, σημειώνοντας ότι μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη δύο ουσιαστικών στόχων: να βοηθηθούν τα παιδιά, τα οποία επιθυμούν να κατευθυνθούν μετά στα επαγγελματικά Λύκεια και να απομειώσουμε τη σχολική διαρροή.
Κοινή μάχη οικογένειας, Πολιτείας και εκπαιδευτικών στην εξάλειψη της βίας
Στην εισήγησή της, η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη επεσήμανε ότι η προσπάθεια για την αντιμετώπιση των φαινομένων βίας στα σχολεία δεν ξεκινά τώρα, υπάρχει ήδη ένα σημαντικό πλαίσιο που ενισχύεται αποφασιστικά με τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην Εθνική Στρατηγική 2025 – 2030.
«Τα παιδιά μας μεγαλώνουν σ’ έναν πολύ διαφορετικά κόσμο, σ’ έναν ψηφιακό κόσμο που εκτίθενται καθημερινά σε πολλές και διαφορετικές μορφές βίας. Καλούμαστε, λοιπόν, γονείς, εκπαιδευτικοί, παιδιά και Πολιτεία σε μια κοινή μάχη, προκειμένου να σπάσουμε την κουλτούρα της βίας, η οποία γίνεται συχνά αποδεκτή από παιδιά και εφήβους ως κανονικότητα», τόνισε η κυρία Ζαχαράκη.
Και προσθέτει: «Είναι ώρα να δούμε την τιμωρία ως ευκαιρία – να γίνει το λάθος αφορμή για αλλαγή και προσωπική εξέλιξη».
Όπως δε υπογράμμισε, όλες οι παρεμβάσεις και τα μέτρα στοχεύουν στο να φτιαχτεί ένα πλαίσιο ασφάλειας και προστασίας που αξίζει να έχει κάθε παιδί στο σχολείο, αλλά και εκτός αυτού.
Συνοψίζοντας, η κυρία Ζαχαράκη ανέφερε: «Προχωράμε συντονισμένα σε κοινές δράσεις, επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, αύξηση του αριθμού των συμβούλων εκπαίδευσης, αύξηση του αριθμού των ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, νέα τυποποίηση γυμνασίων, νέου τύπου αποβολή, δεν διώχνουμε το παιδί από τη σχολική πραγματικότητα. Εισάγουμε τον πολύ σημαντικό θεσμό της διαμεσολάβησης παιδιού προς παιδιού, με στόχο να γίνουν τα παιδιά οι καλύτεροι πρεσβευτές της κοινωνικής συμπεριφοράς που θα τα κάνει και θα μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς».