11 Μαρτίου 1941: Ψηφίζεται στις ΗΠΑ ο νόμος περί «Δανεισμού και Εκμισθώσεως»

 
11 Μαρτίου 1941: Ψηφίζεται στις ΗΠΑ ο νόμος περί «Δανεισμού και Εκμισθώσεως»

Ενημερώθηκε: 11/03/24 - 17:10

Του Λεωνίδα Σ. Μπλαβέρη

Στις 11 Μαρτίου 1941 ψηφίζεται από τη Νομοθετική εξουσία των ΗΠΑ, μετά από σχετική πρόταση του Προέδρου Φράνκλιν Ντελάνο Ρούζβελτ,  ο νόμος περί «Δανεισμού και Εκμισθώσεως», που αφορούσε κατά πρώτον τη Μεγάλη Βρετανία και στη συνέχεια την Ελλάδα, η οποία όμως δεν πρόλαβε να δεχτεί τα πλεονεκτήματα του νόμου και το στρατιωτικό υλικό που της πρόσφεραν οι ΗΠΑ, λόγω της συντελεσθείσας στο μεταξύ, μετά από λίγε εβδομάδες, γερμανικής επιθέσεως και της  καταρρεύσεως του μετώπου!

 Ο νόμος περί «Εκμισθώσεως και Δανεισμού» (Lend-Lease Act) ήταν το νομοσχέδιο HR 1776, που, στις 11 Μαρτίου 1941, εγκρίθηκε από την Νομοθετική εξουσία των ΗΠΑ για να γίνει ο Νόμος 77-11, επιτρέποντας έτσι την εκμίσθωση, τον δανεισμό ή την παραχώρηση κάθε είδους υλικού από πλευράς των ΗΠΑ σε φιλικά και σύμμαχα με τις ΗΠΑ κράτη, με αντάλλαγμα «ό,τι ο Πρόεδρος θα κρίνει σκόπιμο», όπως σημειώνεται χαρακτηριστικώς.

Ο προαναφερθείς νόμος προκλήθηκε από τον Πρωθυπουργό της Βρετανίας Ουίνστων Τσώρτσιλ, ο οποίος είχε ήδη αποκτήσει εξαιρετικές φιλικές σχέσεις με τον Αμερικανό Πρόεδρο από την εποχή που ήταν ακόμη Λόρδος του Ναυαρχείου (=Υπουργός Ναυτικών) και ζήτησε από τον Πρόεδρο Ρούζβελτ να δανείσουν οι ΗΠΑ στη Βρετανία 50 παλαιά αντιτορπιλλικά τους. Με τη Βρετανία ήδη να είναι στο τρίτο έτος του πολέμου και μετά από τις πολεμικές επιχειρήσεις στην εκστρατεία της Νορβηγίας όπου είχε απολέσει 11 σκάφη της διαφόρων τύπων, είχε επιτακτική ανάγκη για την απόκτηση σκαφών προς αναπλήρωση των απωλειών αυτών αλλά και της χρησιμοποιήσεώς τους σε άλλα θέατρα πολεμικών επιχειρήσεων ανά την υφήλιο, όπου εμπλέκονταν τότε μόνο η Βρετανία. Άλλωστε την εποχή αυτή η Μάχη του Ατλαντικού εναντίον των γερμανικών υποβρυχίων ήταν στην κορύφωσή της και οι επιχειρησιακές ανάγκες των Βρετανών τεράστιες. 

Πραγματικά, ο Ρούζβελτ απαντά θετικώς στο βρετανικό αίτημα, δανείζοντας τα 50 σκάφη στη Βρετανία, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα την εκμίσθωση, για 99 χρόνια, των βρετανικών βάσεων στη Νέα Γη και στην Καραϊβική θάλασσα. 

Τον Δεκέμβριο του 1940, αποστέλλει νέα επιστολή στον Πρόεδρο Ρούζβελτ, ζητώντας πρόσθετο υλικό με την χαρακτηριστική επισήμανση: «Δώστε μας τα μέσα και θα τελειώσουμε τη δουλειά!», με την παράλληλη επισήμανση ότι η Βρετανία εξαντλείται, κυρίως από την άποψη των πόρων. 

Ο Αμερικανός Πρόεδρος προσπαθεί να βρει τρόπους για να βοηθήσει την Βρετανία, χωρίς όμως και να παραβιάσει την αυστηρά τηρούμενη ουδέτερη στάση της χώρας του. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, τον Ιανουάριο του 1941, ο Πρόεδρος αρχίζει εκστρατεία ενημερώσεως της αμερικανικής κοινής γνώμης αλλά και του νομοθετικού σώματος των ΗΠΑ, που ψηφίζει τους νόμους, του Κογκρέσου. 

Στις 10 Ιανουαρίου 1941 κατατίθεται στην Βουλή των Αντιπροσώπων, το σχετικό νομοσχέδιο, που έχει ετοιμάσει ένας δικηγόρος της Νομικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών, ονόματι Κοξ, και παίρνει τον κωδικό HR 1776, κάτι πρωτοφανές στην ιστορία των ΗΠΑ. Μεταξύ άλλων, στο νομοσχέδιο αναφερόταν επί λέξει: «Σε κάθε έθνος, του οποίου ο Πρόεδρος θα κρίνει την άμυνα απαραίτητη για την άμυνα των ΗΠΑ, ο Πρόεδρος θα μπορεί να πωλεί, να μεταβιβάζει, να ανταλλάσσει, να εκμισθώνει, να δανείζει ή να παραχωρεί με οποιοδήποτε τρόπο, κάθε μέσο άμυνας που θα κρίνει ενδεδειγμένο. Θα μπορεί να λάβει ως αντάλλαγμα κάθε άμεσο ή έμμεσο πλεονέκτημα, που θα κρίνει αρκετό». (wikipidia.org) 

Σε άλλο σημείο, του ίδιου νομοσχεδίου, προβλεπόταν ότι «αμερικανικά σκάφη δεν συνοδεύουν νηοπομπές ούτε εισέρχονται στις εμπόλεμες ζώνες, κατά παράβαση του τμήματος 3 του περί ουδετερότητας Νόμου του 1939», γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την επίτευξη της επιζητούμενης χρυσής τομής, του να δώσουν οι ΗΠΑ τη βοήθεια στις χώρες που τη χρειάζονταν (Βρετανία – Ελλάδα), χωρίς όμως να χάσουν το καθεστώς της ουδετερότητος που είχαν ως τότε! 

Ο νόμος αυτός προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην αμερικανική κοινωνία. Στις 18 Φεβρουαρίου 1941, διεξάγεται η πρώτη ψηφοφορία στην Βουλή, με αποτέλεσμα 260 ψήφους υπέρ και 165 κατά. 

Στις 11 Μαρτίου 1941, η ψηφοφορία στην Γερουσία δίνει στο νομοσχέδιο HR 1776, 60 ψήφους υπέρ και 31 κατά, με την τελική ψηφοφορία στην Βουλή, λίγο αργότερα, να προσδίδει θριαμβευτικό χαρακτήρα στο Νομοσχέδιο, καθώς υπέρ του ψηφίζουν 317 βουλευτές και το καταψηφίζουν 71 και έτσι γίνεται ομοσπονδιακός νόμος των ΗΠΑ!

Μόλις τρεις ώρες από την ανακοίνωση της ψηφοφορίας, ο Πρόεδρος Ρούζβελτ έθεσε τον Νόμο σε πλήρη ισχύ. Πρώτη χώρα που έλαβε την αμερικανική βοήθεια με βάση τον προαναφερθέντα νόμο ήταν η Βρετανία, στην οποία παραχωρήθηκαν ισχυρές τορπιλάκατοι. Το δεύτερο ήταν η Ελλάδα στην οποία οι ΗΠΑ παραχώρησαν σημαντικό υλικό πυροβολικού, που όμως δεν έφτασε ποτέ εδώ, καθώς στο μεταξύ η Ελλάδα κατέρρευσε στρατιωτικώς, συνεπεία και της γερμανικής επιθέσεως που εκδηλώθηκε στις 6 Απριλίου 1941.

Για την παρακολούθηση της πορείας του νόμου, ο Πρόεδρος Ρούζβελτ συγκρότησε ειδική επιτροπή, επικεφαλής της οποίας τοποθέτησε τον τότε Πρόεδρο της Τζένεραλ Μότορς, τον Έντουαρντ Ρ. Στεττίνιους, ο οποίος αργότερα ανέλαβε τα καθήκοντα του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, ενώ τη θέση του στην επιτροπή ανέλαβε ο Λίο Κρόλεϊ, που μετονομάστηκε σε Επιτροπή «Ξένης Οικονομικής Βοηθείας» (Foreign Economic Administration).

Ως γνωστόν οι ΗΠΑ διετήρησαν το καθεστώς της ουδετερότητος μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου 1941, οπότε κήρυξαν τον πόλεμο στην Αυτοκρατορική Ιαπωνία μετά την από μέρους τους απρόκλητη επίθεση που δέχτηκαν στο Περλ Χάρμπορ, την προηγούμενη μέρα. Όμως η οικονομική βοήθεια που παρείχαν ως τότε στους Συμμάχους τους, ιδίως τους Βρετανούς, ήταν τόσο σημαντική και καθοριστικής σημασίας, καθώς τους επέτρεψε τη συνέχιση του αγώνα τους. 

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
Tags