Στις 4 Απριλίου 1949 ιδρύεται από 12 κράτη της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής, στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ Ουάσινγκτων, ο Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), που σήμερα αποτελεί τον ισχυρότερο διεθνή οργανισμό της Δύσεως, στον οποίο συμμετέχουν 32 πλέον χώρες, με σκοπό τη μεταξύ τους συνεργασία σε διάφορους τομείς, την προώθηση γεωπολιτικών συμφερόντων και την αποτροπή ένοπλης επιθέσεως εναντίον κάποιας χώρας – μέλους από κάποια εκτός του Οργανισμού χώρας (αλλά – δυστυχώς – όχι και από επίθεση χώρας-μέλους εναντίον άλλης χώρας-μέλους).
Θυμίζουμε ότι την εποχή αυτή, λίγα χρόνια μετά το τέλος του αιματηρότατου Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τον Μάϊο του 1945 στην Ευρώπη και τον Αύγουστο του 1945 στον Ειρηνικό, και έχοντας ήδη πρόσφατα να πρώτα αποθαρρυντικά «βήματα» ενός νέου «ψυχρού πολέμου», με τον εμφύλιο πόλεμο μεταξύ μη κομμουνιστικών και κομμουνιστικών δυνάμεων να μαίνεται στην Ελλάδα, τον αποκλεισμό του Βερολίνου (1948) από τους Σοβιετικούς κλπ, 12 χώρες αποφασίζουν να προχωρήσουν στη δημιουργία του ΝΑΤΟ.
Οι χώρες αυτές ήταν: Βέλγιο, Γαλλία, που αποχώρησε από το στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας το 1966, παραμένοντας μόνο στο πολιτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, για να επανέλθει και στο στρατιωτικό σκέλος στις 11 Μαρτίου 2009, επί Προέδρου Νικολά Σαρκοζύ, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ισλανδία, Ιταλία, Καναδάς, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία και Πορτογαλία.
Στις 18 Φεβρουαρίου 1952, εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ η Ελλάδα (εκτός της Χερσονήσου του Άθω, λόγω του θρησκευτικού χαρακτήρος της περιοχής και επειδή εκεί δεν υπάρχουν καθόλου στρατεύματα) και η Τουρκία, και ενώ ο πόλεμος στην Κορέα, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και στον οποίο συμμετέχουν αμφότερες οι προαναφερθείσες χώρες.
Στις 9 Μαΐου 1955, στο ΝΑΤΟ προσχώρησε η Γερμανία, ως «Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας» («Δυτική Γερμανία»), γεγονός που προκάλεσε ως αντίδραση τη δημιουργία του «Συμφώνου της Βαρσοβίας» από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, που τελούσαν υπό τον ασφυκτικό έλεγχο της τότε Σοβιετικής Ενώσεως και είχαν όλα τους σκληρά κομμουνιστικά καθεστώτα.
Στις 30 Μαΐου 1982, εντάσσεται στο ΝΑΤΟ η Ισπανία, εκτός του νησιωτικού συμπλέγματος των Καναρίων Νήσων και οι αυτόνομες περιοχές της Θέουτα και της Μελίγια στη Βόρειο Αφρική.
Στις 12 Μαρτίου 1999 η Τσεχική Δημοκρατία (νυν Τσεχία), η Ουγγαρία και η Πολωνία.
Στις 29 Μαρτίου 2004, η Βουλγαρία, Εσθονία, Λεττονία, Λιθουανία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία.
Στις 1 Απριλίου 2009, η Αλβανία και η Κροατία.
Στις 5 Ιουνίου 2017, το Μαυροβούνιο.
Στις 27 Μαρτίου 2020, δύο χρόνια μετά την «επίλυση» του ζητήματος της ονομασίας της και την επίσημη αλλαγή της ονομασίας της, εντάχθηκαν στη Συμμαχία τα Σκόπια ως «Βόρεια Μακεδονία».
Στις 4 Απριλίου 2023 και μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το Φεβρουάριο του 2022, η Φιλανδία.
Στις 7 Μαρτίου 2024 εντάχθηκε η Σουηδία ως 32ο και τελευταίο μέχρις στιγμής κράτος-μέλος.
Ανώτατο όργανο της Συμμαχίας είναι το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο, με έδρα τις Βρυξέλλες του Βελγίου, που αποτελεί και την τυπική έδρα του ΝΑΤΟ, και το κύριο σώμα αποτελείται από τους υπουργούς Εξωτερικών και Αμύνης των κρατών-μελών, που συνέρχεται δύο φορές ετησίως. Μία μόνιμη ομάδα είναι το εκτελεστικό όργανο του ΝΑΤΟ, που συνέρχεται σε εβδομαδιαία βάση.
Πρόεδρος του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου είναι ο Γενικός Γραμματέας αυτής, πρώτος εκλεγμένος το 1952 ο Βρετανός Λόρδος Ισμέϋ, σημερινός ο Νορβηγός Γιενς Στόλτενμπεργκ. Άπαξ ανά διετία συνέρχεται η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ, στην οποία συμμετέχουν οι αρχηγοί των κρατών-μελών (πρόεδροι και πρωθυπουργοί), ενώ άλλο ανώτατο όργανο της Συμμαχίας είναι η «Στρατιωτική Επιτροπή», η οποία αποτελείται από τους Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων Εθνικής Αμύνης (ή Ενόπλων Δυνάμεων) όλων των κρατών-μελών, που συνέρχεται δύο φορές ετησίως, ενώ μία μόνιμη ομάδα είναι το εκτελεστικό όργανο της Στρατιωτικής Επιτροπής και συνέρχεται επί εβδομαδιαίας βάσεως. Από ελληνικής πλευράς, στη Στρατιωτική Επιτροπή συμμετέχει ο εκάστοτε Αρχηγός ΓΕΕΘΑ
Αξίζει να σημειωθεί ότι 22 από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ είναι και εταίροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που επιτρέπει από το 2003 και εντεύθεν την έτι περαιτέρω συνεργασία μεταξύ των δύο Οργανισμών (με τη σύναψη των ρυθμίσεων «Βερολίνο +» που παρέχουν στην ΕΕ, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, πρόσβαση σε πόρους και μηχανισμούς του ΝΑΤΟ).
Στις 25 Μαΐου 2017 ολοκληρώθηκε η κατασκευή ενός νέου κτιρίου για τη στέγαση της έδρας, απέναντι ακριβώς από την είσοδο του παλαιού Αρχηγείου στις Βρυξέλλες και έγινε η μετεγκατάσταση των υπηρεσιών της Συμμαχίας.