Παρά το γεγονός ότι ήταν από τις πρώτες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που υπέβαλαν αίτηση για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Βόρεια Μακεδονία έχει σημειώσει ελάχιστη πρόοδο στην πορεία της προς την ένταξη τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, δήλωσε στο Euronews ότι η χώρα του βρίσκεται «δυστυχώς στο ίδιο σημείο όπου βρισκόταν πριν από 25 χρόνια, για κάποιους τεχνητούς λόγους».
«Όχι λόγω των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, ούτε λόγω μη επίτευξης κάποιων στόχων, αλλά εξαιτίας τεχνητών διαφορών, όπως η εθνική μας σημαία, το όνομα του έθνους μας, αλλαγή του συντάγματος το ένα, αλλαγή του συντάγματος το άλλο», ανέφερε ο Μίτσκοσκι.
Από το ελληνικό στο βουλγαρικό βέτο
Με αυτό αναφερόταν στο πολυετές ελληνικό βέτο που οδήγησε στην αλλαγή του ονόματος της χώρας, καθώς και στο συνεχιζόμενο βουλγαρικό βέτο που αφορά ζητήματα μειονοτικών δικαιωμάτων, ιστορίας και γλώσσας.
Η Αθήνα θεωρούσε ότι το όνομα της χώρας σχετιζόταν αποκλειστικά με τη βόρεια ελληνική περιοχή. Το 2018, το ζήτημα αυτό – η διαφορά για το όνομα – επιλύθηκε με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Τα Σκόπια αποδέχθηκαν το όνομα Βόρεια Μακεδονία, και η Αθήνα ήρε το βέτο της.
Την ίδια στιγμή, το βουλγαρικό βέτο σχετίζεται με τις κατηγορίες της Σόφιας ότι η Βόρεια Μακεδονία δεν σέβεται τους κοινoύς πολιτιστικούς και ιστορικούς δεσμούς με τους Βούλγαρους. Η Βουλγαρία έχει απαιτήσει συνταγματικές και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις ως προϋποθέσεις για την πρόοδο των ενταξιακών συνομιλιών των Σκοπίων με την ΕΕ.
«Πολιτική πίεση και άδικη μεταχείριση»
Ο Μίτσκοσκι χαρακτήρισε τις απαιτήσεις της Σόφιας για την ένταξη της χώρας του «πολιτική πίεση και άδικη μεταχείριση».
«Αυτοί είναι μέσα, εμείς είμαστε έξω — είναι λίγο σαν εκφοβισμός… Θα θέλαμε να δούμε τον εαυτό μας στο τραπέζι στις Βρυξέλλες, αλλά ποιο είναι τώρα το τίμημα και αν αυτό είναι το τελευταίο τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε», δήλωσε.
Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας προειδοποίησε επίσης ότι η τρέχουσα προσέγγιση υπονομεύει τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ και θα μπορούσε να επαναληφθεί σε άλλες υποψήφιες χώρες.
«Αν κάποιος τολμά να εκφοβίζει κάποιον άλλο που θέλει να ενταχθεί στο κλαμπ, γιατί να μένει ο άλλος σιωπηλός; Αυτό δεν είναι φυσιολογικό… πιθανότατα αυτό θα συμβεί ξανά και ξανά στο μέλλον, επειδή απλώς λειτουργεί», είπε ο Μίτσκοσκι.
Κάλεσε δε τις Βρυξέλλες να αναλογιστούν εάν ο κανόνας της ομοφωνίας και τα δικαιώματα βέτο των κρατών-μελών εξακολουθούν να συνάδουν με «τις αρχές και τις αξίες» που οραματίστηκαν οι ιδρυτές της Ευρώπης.
Ζήτημα αμοιβαιότητας και ευρωπαϊκών αξιών
Ο Μίτσκοσκι αναρωτήθηκε γιατί η ΕΕ αναμένει μονομερείς παραχωρήσεις από τα Σκόπια, ενώ κλείνει τα μάτια στην κατάσταση των Μακεδόνων στη Βουλγαρία.
«Γιατί να αλλάξουμε το σύνταγμά μας λοιπόν; Γιατί δεν μιλάμε για τη μακεδονική κοινότητα στη Βουλγαρία; Τι γίνεται με τα ανθρώπινα δικαιώματά τους;» ρώτησε. «Δεν τους επιτρέπεται να εγγράψουν μη κυβερνητική οργάνωση. Δεν μιλάμε για αλλαγή του βουλγαρικού συντάγματος — μιλάμε για ένα είδος αμοιβαιότητας».
Ο Μίτσκοσκι υποστήριξε ότι αυτή η ανισορροπία υπονομεύει τις ίδιες τις αρχές της ΕΕ περί δικαιοσύνης και ισότητας μεταξύ κρατών-μελών και υποψήφιων χωρών. Ωστόσο, παρά τις εντάσεις και τις καθυστερήσεις, επιβεβαίωσε ότι η ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ παραμένει στρατηγική επιλογή.
Απογοητευμένοι οι πολίτες
«Πιστεύουμε ότι το μέλλον μας βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και πιστεύουμε ότι η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ αποτελεί προστιθέμενη αξία για την ίδια την Ένωση», δήλωσε.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι οι απλοί πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας αισθάνονται απογοήτευση και σύγχυση από την έλλειψη προόδου, αναρωτώμενοι τι πραγματικά αντιπροσωπεύει σήμερα η ΕΕ.
«Οι πολίτες της χώρας μου είναι γεμάτοι απογοήτευση και με ρωτούν: “Εντάξει, κύριε πρωθυπουργέ, τι γίνεται τώρα; Αν το κάνουμε αυτό, θα είναι το τελευταίο ή θα υπάρξουν κι άλλες απαιτήσεις στο μέλλον;”»
Ωστόσο, ο Μίτσκοσκι επέμεινε ότι η χώρα του συνεχίζει να συμμερίζεται τα ιδρυτικά ιδεώδη της Ένωσης. «Παρά όλες αυτές τις ταπεινώσεις και απογοητεύσεις, και παρά τη σημερινή αποθάρρυνση των πολιτών μας, εξακολουθούμε να μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες», κατέληξε.
Με πληροφορίες από Euronews