Mόνον λίγες εβδομάδες μας χωρίζουν από το δημοψήφισμα για το Brexit. Στις 23 Ιουνίου οι Βρετανοί θα αποφασίσουν αν θα παραμείνουν ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δημόσια συζήτηση έχει ανάψει για τα καλά και τα επιχειρήματα που διατυπώνονται έχουν ενδιαφέρον. Ο Μπαράκ Ομπάμα χαρακτήρισε το δημοψήφισμα αυτό «υψίστης σημασίας» για τις Ηνωμένες Πολιτείες και είπε ευθαρσώς την άποψή του, ότι η Βρετανία θα βρει απέναντι της την Ουάσιγκτον στην περίπτωση που τελικά οι πολίτες προτιμήσουν το Brexit.
Η κατάσταση στη Βρετανία έχει περιπέσει στον λαϊκισμό – το φαινόμενο εξαπλώνεται επικίνδυνα σε όλη την ήπειρο - και σε κάκιστη και υποκειμενική επιχειρηματολογία. Ο ίδιος ο Κάμερον μίλησε για πόλεμο και σωστά σημειώνεται από τους «Φαινάνσιαλ Τάιμς» ότι «μία τέτοια εμπρηστική γλώσσα περί πολέμου είναι σίγουρο ότι θα θολώσει περισσότερο τόσο τους ευρωσκεπτικιστές όσο και αυτούς που αμφιταλανεύονται. Ο πρωθυπουργός γνωρίζει ότι το Brexit δεν θα οδηγήσει σε πόλεμο, όπως επίσης ότι οι ψηφοφόροι δεν είναι ηλίθιοι. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσει καλύτερα επιχειρήματα -υπάρχουν πολλά- που θα πείσουν τους δύσπιστους ότι οφείλουμε να παραμείνουμε στην ΕΕ».
Στην «Τέλεγκραφ» αντιθέτως αρθρογράφος έχει την άποψη ότι το «Brexit θα σώσει τη Βρετανία από τον ευρωπαϊκό αντι-σημιτισμό». Επίπεδο...
Οι γερμανικές εφημερίδες δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα τεκταινόμενα στην άλλη πλευρά της Μάγχης και αποδοκιμάζουν φαιδρά, όπως, «Οι αντίπαλοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης προειδοποιούν για μάζες προσφύγων που θα κλέψουν τις δουλειές από τους Βρετανούς ενώ οι υποστηρικτές της προδικάζουν ότι η έξοδος από την ΕΕ θα σημάνει τεράστιο χάσιμο χρημάτων για κάθε νοικοκυριό».
Για την ιταλική «Λα Στάμπα», οι δυνατές συγκινήσεις που προκαλεί το θέμα της Ευρώπης δεν είναι κάτι νέο στη Βρετανία, «η οποία ακόμη πενθεί το αυτοκρατορικό και ιμπεριαλιστικό της παρελθόν και δεν είναι βέβαιη ότι ανήκει γεωγραφικά και πολιτιστικά στην Ευρώπη». Και υπενθυμίζει η ιταλική εφημερίδα ότι «για πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες η σύγχρονη ιστορία πριν από την ίδρυση της Ε.Ε. ήταν μία σειρά από δικτατορίες, αιματοχυσίες, αποικιακές περιπέτειες και στο τέλος δύο καταστρεπτικοί παγκόσμιοι πόλεμοι».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι Πολωνοί και ο τρόπος σκέψης τους, καθώς για όλα ευθύνονται οι Ρώσοι... Η «Ρεσποσπόλιτα» γράφει ότι «το δημοψήφισμα που ανακοινώθηκε από τον Κάμερον είναι ένα παράδειγμα των αντι-ευρωπαϊκών κινημάτων που σταθερά κερδίζουν έδαφος τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι σύμπτωση ότι η Ρωσία δίνει πολιτική αλλά και οικονομική υποστήριξη στις πρωτοβουλίες αυτές. Γιατί είναι πηγή μαζικών αναταραχών στη Δύση και διχάζουν την ΕΕ. Οι εθνικιστές και οι αμφισβητίες της ευρωπαϊκής ενότητος παίζουν σήμερα τον ρόλο των ειρηνιστών κατά την κομμουνιστική εποχή. Η μόνη διαφορά είναι ότι αυτοί «οι χρήσιμοι ηλίθιοι», όπως τους ονόμασε κάποτε ο Λένιν, δεν είχαν τύχη να κερδίσουν τότε. Σήμερα πραγματικά έχουν».
Είναι φανερό ότι ο εθνολαϊκισμός κερδίζει έδαφος στη Γηραιά Ήπειρο. Δεν είναι μόνο ελληνικό το φαινόμενο. Η δημοκρατική Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει τα φαντάσματά της, τους εσωτερικούς της εχθρούς. Όπως όμως μας θυμίζει ο Τσβέταν Τοντόροφ «το μεγαλύτερο πολιτικό γεγονός του 20ου αιώνα υπήρξε η σύγκρουση ανάμεσα στα δημοκρατικά και τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, με τα δεύτερα να εμφανίζονται να διορθώνουν τα ελαττώματα των πρώτων». Αυτή η διαμάχη που οδηγήσε στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο και σε 60 εκατομμύρια νεκρούς τελείωσε με νίκη της δημοκρατίας. Για όσους αμνήμονες το έχουν ξεχάσει...