Τζακ ποτ α λα Τούρκα

 
Τζακ ποτ α λα Τούρκα: Όταν ο Ερντογάν τα παίρνει όλα. Ως και το τζακ ποτ του …τουρκικού στοιχήματος, του milli piyanko

Ενημερώθηκε: 05/01/21 - 21:55

Του Πάνου Κολιοπάνου

Αρθρογράφος: Πάνος Κολιοπάνος

Ο τούρκος σουλτανίσκος τα παίρνει όλα. Ως και το τζακ ποτ του …τουρκικού στοιχήματος, του milli piyanko όπως λέγεται στα τούρκικα. Και δεν είναι ανέκδοτο. Το τελευταίο τζακ ποτ του milli piyanko, ελλείψει …άλλου νικητή πήγε στην κρατική εταιρία «χρηματοδότησης έργων» - στην οποία ώ του θαύματος – πρόεδρος είναι ο Ερντογάν!

Αυτή η εταιρία, σύμφωνα και με την αντιπολίτευση, στην ουσία είναι χρηματοδοτικό εργαλείο του κυβερνητικού κόμματος. Και προχτές πήγαν εκεί τα 100 εκατομμύρια λίρες από το τζακ ποτ του τουρκικού στοιχήματος. Ο τζόκερ της Τουρκίας έχει πλέον και ονοματεπώνυμο.

Από αυτό το πρωτοφανές περιστατικό μπορεί να ξετυλιχθεί ανάστροφα ο μίτος της βαθμιαίας εξουδετέρωσης και τελικά της πλήρους κατάληψης των μέσων ενημέρωσης της Τουρκίας από το καθεστώς Ερντογάν. Από την εποχή των κεμαλικών κυβερνήσεων, η άδεια στοιχηματισμού και λαχείων (όπως ο ελληνικός ΟΠΑΠ) εδίδετο κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού. Τα τελευταία χρόνια την άδεια κατείχε η κοινοπραξία της ιδιωτικής τουρκικής εταιρίας κινητής τηλεφωνίας Turkcell με την ελληνική εταιρία Intralot. Πριν από περίπου δυο χρόνια και κάτι η άδεια έληξε και έπρεπε να προκηρυχθεί νέος διεθνής διαγωνισμός. Αμ δε!

Ας πάμε όμως λίγο ακόμη πίσω στο χρόνο, τρία χρόνια παρά κάτι. Στην Τουρκία γίνεται η αγοραπωλησία του αιώνα στα ΜΜΕ. Ο Τούρκος μεγαλοεπιχειρηματίας Ερντογάν Ντεμίρορεν, στενός φίλος του Ερντογκάν, αγοράζει τον (μετριοπαθώς αντιπολιτευόμενο) μεγαλύτερο μιντιακό όμιλο της χώρας το Dogan Media Group (εφημερίδα Χουριέτ, εφημερίδα Turkish Daily News, CNN Turk, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, ο μεγαλύτερος εκδοτικός οίκος της Τουρκίας, περιοδικά κ.α.) έναντι ενός δισεκατομμυρίου ευρώ μετρητά!

Το παρασκήνιο αυτής της αγοραπωλησίας έχει μεγάλες και μακροχρόνιες πτυχές. Ο Ερντογάν όταν το 2003 κέρδισε τις εκλογές παρουσιάσθηκε ως ένας Ανδρέας Παπανδρέου της Τουρκίας. Έκανε άνοιγμα στους Κούρδους, υποσχέθηκε να φιλελευθεροποιήσει την σιδερόφρακτη κεμαλική δημοκρατία, κυρίως σε ό,τι αφορά τα μέσα ενημέρωσης και έδειξε ότι υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες της ένωσης Ελλήνων και Τούρκων δημοσιογράφων για εξάλειψη του κρατικού παρεμβατισμού στην άσκηση του δημοσιογραφικού έργου κυρίως στην γειτονική χώρα. Το παραμύθι κράτησε δυο τρία χρόνια. Ο Ερντογάν, με την πλήρη στήριξη του σημερινού του εχθρού του, ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, άρχισε βαθμιαία να ισλαμοποιεί το κεμαλικό καθεστώς. Συνάντησε όμως την αντίδραση των μέσων ενημέρωσης, τα οποία προσέβλεπαν στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο όμιλος Ντογκάν έγινε η ναυαρχίδα της αντιπολίτευσης στα ΜΜΕ, ελέγχοντας το 70% της κυκλοφοριας των εφημερίδων και το 55% της τηλεοπτικής θεαματικότητας. Ο Ερντογκάν αρχίζει τον ακήρυκτο πόλεμο στα μέσα ενημέρωσης. Είτε με διώξεις δημοσιογράφων είτε με εξαγορές μέσων. Πρώτη στο χορό των εξαγορών η προοδευτική εφημερίδα Sabah η οποία εξαγοράζεται βιαίως από φίλο του πρωθυπουργού και μετατρέπεται σε ισλαμική φυλλάδα.

Το 2010 ο βασικός αρθρογράφος της Χουριέτ Oktay Eksi κατηγορεί με άρθρο του υπουργό του Ερντογκάν για διαφθορά. Η απάντηση είναι άμεση. Επιβάλλεται στον όμιλο Ντογκάν το εξωπραγματικό πρόστιμο των 3,7 δις τουρκικών λιρών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και πλήθος δημοσιογραφικών οργανώσεων διεθνώς αντιδρούν έντονα πλην όμως ο Ερντογάν απτόητος επιμένει στην επιβολή του προστίμου και την εξόντωση του ομίλου. Και ο Αϊντίν Ντογκάν συνθηκολογεί. Υπόσχεται να μετριάσει τον αντιπολιτευτικό τόνο των μέσων του και ο Oktay Eksi, μετά από 40 χρόνια θητείας στην Χουριέτ εξαναγκάζεται σε παραίτηση. Το πρόστιμο αίρεται, αλλά με κάποιο επιπλέον αντάλλαγμα. Έτσι τον επόμενο χρόνο, το 2011, ο στενός φίλος του πρωθυπουργού Ντεμίρορεν αγοράζει από τον Ντογκάν τις δύο μαχητικές του εφημερίδες, την Μιλλιέτ και την Βατάν και αμέσως προσδένονται στο άρμα των φιλοκυβερνητικών μέσων. Με το αναπόφευκτο βεβαίως ξήλωμα όλων των στελεχών τους.

Ο Ερντογάν πλέον βαδίζει ακάθεκτος. Προς την προεδρία και την εκτρωματική αλλαγή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Για να εδραιώσει την απόλυτη νεοθωμανική εξουσία θεωρεί απαραίτητη την πλήρη υποταγή των μέσων ενημέρωσης, με οποιοδήποτε «πρόσφορο» τρόπο. Οι διευθυντές της Τζουμχουριέτ μπαίνουν φυλακή, οι «άτακτοι» δημοσιογράφοι θεωρούνται τρομοκράτες, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τίθενται υπό διωγμόν και το διαδίκτυο λειτουργεί σε συνθήκες «κρυφού σχολειού». Έως τότε το καθεστώς Πινοσέτ στην Χιλή εθεωρείτο το πλέον ανελέητο στον εξανδραποδισμό των μέσων ενημέρωσης, μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο.

´Όμως ο εξελιχθείς πλέον σουλτανίσκος θεωρεί ότι μπορεί να ξεπεράσει τον αείμνηστο στρατηγό. Όσο μετριοπαθές κι αν είναι το όποιο αντιπολιτευτικό μέσο, ανεκτό δεν γίνεται. Ή υποκύπτει ή εξαφανίζεται. Έτσι το 2018 ο Αϊντίν Ντογκάν παραδίδει τον ολόκληρο και ατόφιο όμιλό του στον πιστό της Μεγάλης Πύλης Ντεμίρορεν και υπόσχεται – γραπτώς – ότι τόσο αυτός όσο και ΟΛΑ τα μέλη της οικογένειάς του δεν πρόκειται να ασχοληθούν ξανά με τα μέσα ενημέρωσης. Ούτε τώρα ούτε στο μέλλον! Ο.ποιος άλλος ας τολμήσει να κουνηθεί. Η σπάθα του Ταγίπ του Α ´ θα επιπέσει επί του αυχένος του. Όπως τις παλιές καλές εποχές.

Όμως υπάρχει κι ένας άνθρωπος που έχει δώσει ένα δις ευρώ για να εκπληρώσει την επιθυμία του σουλτανίσκου και έπρεπε να ρεφάρει. Έτσι του δόθηκε με απευθείας ανάθεση ο «ΟΠΑΠ» της Τουρκίας. Και αυτός με τη σειρά του έχρισε τζόκερ τον αναθέσαντα. Και ζήσανε καλά κι Αυτός καλύτερα, που λέει και ο Νεστραντίν Χότζας.