Ξαναζωντανεύοντας τα πυρόπληκτα εδάφη με μεθόδους βιοτεχνολογίας - Το έργο GREEN ATTICA

 
GREEN ATTIKA

Ενημερώθηκε: 11/08/21 - 17:45

Του Αναπλ. Καθηγητή Σωτήρη Τζάμου και του Καθηγητή Γεράσιμου Αράπη

Αρθρογράφος: Έργο GREEN ATTICA

Οι πυρκαγιές αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για τα ορεινά οικοσυστήματα, με παρατηρούμενη ραγδαία αύξηση, λόγω της κλιματικής αλλαγής και με σταδιακή εμφάνιση και σε περιοχές που μέχρι πρόσφατα δεν ευνοούσαν την εκδήλωσή τους. Οι πρακτικές αποκατάστασης των πυρόπληκτων περιοχών που εφαρμόζονται έως σήμερα, εστιάζουν στην δενδροφύτευση, αγνοώντας την αναβάθμιση του μικροβιακού φορτίου των εδαφών που αποτελεί κύρια παράμετρο ανάπτυξης των φυτών. Σε μεγάλο βαθμό, αυτή η αντιμετώπιση εξηγεί τη συχνά χαμηλή αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων αποκατάστασης.

Παράλληλα, το μεγαλύτερο πρόβλημα στα πυρόπληκτα εδάφη είναι η παρουσία τοξικών, συχνά καρκινογόνων, πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων που προκύπτουν από τη καύση της κυτταρίνης και λιγνίνης των φυτών. Οι ουσίες αυτές μεταφέρονται σε όλο το περιβάλλον, καθώς μέσω της απόθεσης και της επανεξαέρωσης κατανέμονται στον αέρα, το έδαφος και τα νερά. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, έχει μελετηθεί με επιτυχία τα τελευταία χρόνια η χρήση βακτηρίων, που έχουν τη δυνατότητα να αποδομούν τους αρωματικούς υδρογονάνθρακες, να προωθούν την ανάπτυξη των φυτών και σε συνδυασμό με ποώδη φυτά, για την αποτροπή της διάβρωσης, να επιφέρουν ταχεία βελτίωση των υποβαθμισμένων εδαφών (Pizarro-Tobias et al. 2015 Microbial Biotechnology 8: 77).

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, η εταιρεία προϊόντων φυτοπροστασίας και θρέψης φυτών AGROFARM και τα Εργαστήρια Οικολογίας & Προστασίας Περιβάλλοντος και Φυτοπαθολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, έχουν συνυποβάλλει πρόταση με τίτλο «Ενισχύοντας τη ζωή μετά τη φωτιά. Χρήση μικροοργανισμών και φυτών για την αποκατάσταση πυρόπληκτων εδαφών. Εφαρμογή στην Περιφέρεια Αττικής», GREEN ATTICA, στη Δράση «ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ» στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αττική 2014 – 2020».

Ο Σκοπός του έργου GREEN ATTICA, είναι η αποτροπή της μικροβιακής και φυτικής υποβάθμισης των πυρόπληκτων εδαφών, της διάβρωση του εδάφους και της συσσώρευσης καρκινογόνων ενώσεων στα πυρόπληκτα εδάφη. Το έργο GREEN ATTICA θα δημιουργήσει τεχνογνωσία και μεθοδολογία για ταχεία και αποτελεσματική αποκατάσταση υποβαθμισμένων από φωτιά εδαφών, πρωτοποριακή διεθνώς, με τη χρήση βακτηρίων και ποωδών φυτών. Η προσέγγιση αυτή θα μπορεί στη συνέχεια να εφαρμοστεί – με μικρές παραλλαγές – και σε άλλα υποβαθμισμένα εδάφη, π.χ. από εναπόθεση βαρέων μετάλλων, απορριμμάτων ή από κατάλοιπα φυτοφαρμάκων.

Η εφαρμογή του θα γίνει πιλοτικά στον Δρυμό Πάρνηθας, σε περιοχή η οποία έχει καταστραφεί από πυρκαγιά. Η Πάρνηθα επιλέχθηκε καθώς είναι μια Προστατευόμενη Περιοχή η οποία έχει πιεστεί έντονα από πυρκαγιές και η αποκατάσταση της κρίνεται επιβεβλημένη.

Το έργο GREEN ATTICA φέρνει σε επαφή την ακαδημαϊκή / ερευνητική γνώση με τις ανάγκες της κοινωνίας και καταδεικνύει την ανάγκη συνεργασίας των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της Χώρας, με παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς για την εξεύρεση λύσεων στις περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Χώρα.