Η Ουκρανία βρίσκεται στα πρόθυρα του γκρεμού: Δεν είναι μόνο οι συνεχείς βομβαρδισμοί από τις ρωσικές δυνάμεις, αλλά και η διαφθορά και οι διαμάχες για την εξουσία, που φθείρουν το καθεστώς Ζελένσκι.
Ο Ουκρανός πρόεδρος βρίσκεται υπό τεράστια πίεση. Επί μέρες, οι Ρώσοι σφυροκοπούν το Κίεβο με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Πολλά κτίρια έχουν καταστραφεί και χιλιάδες Ουκρανοί ζουν στις σήραγγες του μετρό επί μέρες.
Την ίδια ώρα όμως ένας άλλος πόλεμος απειλεί να διαλύσει εσωτερικά την Ουκρανία. «Μια εσωτερική διαμάχη για την εξουσία μαίνεται στη χώρα, χειρότερη από οποιονδήποτε ρωσικό βομβαρδισμό», γράφει o Economist. Το βρετανικό περιοδικό κάνει λόγο για εκκαθαρίσεις και εσωτερικές πολιτικές ρήξεις που θα μπορούσαν να διαλύσουν την Ουκρανία.
Μάχη παρασκηνίων
Ο Economist αναφέρει βασικά γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων που αποκάλυψαν ρωγμές στη δομή εξουσίας του Κιέβου.
Πρώτον, το σκάνδαλο διαφθοράς που περιβάλλει τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εθνικής Ενότητας Ολέξι Τσερνίσοφ, που κάποτε θεωρούνταν πιθανός πρωθυπουργός.
Ο Τσερνίσοφ κατηγορήθηκε για δωροδοκία στα τέλη Ιουνίου και η υπόθεση έλαβε μεγάλες διαστάσεις καθώς το ίδιο διάστημα είχε φύγει στο εξωτερικό. Τελικά, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης επέστρεψε στην Ουκρανία έπειτα από ένα μακρύ «επαγγελματικό ταξίδι», όπως έγραψε σε ανάρτησή του στο Facebook.
Ο Τσερνίσοφ έκανε μάλιστα λόγο για «εκστρατεία παραπληροφόρησης», αναφορικά με δημοσιεύματα Ουκρανικών μέσων ενημέρωσης, που έκαναν λόγο για «φυγή» λόγω του σκανδάλου. Ο βουλευτής Γιάροσλαβ Ζελέζνιακ δήλωσε ότι ο Τσερνίσοφ αναμένεται να κλητευθεί από τις αρχές επιβολής του νόμου. Σύμφωνα με την εφημερίδα Dzerkalo Tyzhnia, ο στενός συνεργάτης του Ζελένσκι, επιχειρηματίας Τιμούρ Μίντιτς, ταξίδεψε στο εξωτερικό για να πείσει τον Τσερνίσοφ να επιστρέψει. Η Ukrainska Pravda αποκάλυψε επίσης ότι ο γιος του Τσερνίσοφ εγκατέλειψε την Ουκρανία στις 19 Ιουνίου, ακολουθούμενος από τη σύζυγό του στις 20 Ιουνίου.
Πηγές στο Κίεβο αναφέρουν πάντως ότι ο Τσερνίσοφ μπορεί να είχε λάβει διαβεβαιώσεις ότι η υπόθεσή του, την οποία είχε αναλάβει η NABU, θα παραπεμφθεί σε μια πιο πολιτικά πιστή υπηρεσία.
Συλλήψεις συνεργατών
Η επιστροφή του Τσερνίσοφ στο Κίεβο πάντως, ακολούθησε τις συλλήψεις δύο πρώην βοηθών του με την κατηγορία της διαφθοράς.
«Οι υπηρεσίες καταπολέμησης της διαφθοράς NABU και SAPO συνέλαβαν δύο από τους στενούς συνεργάτες του Τσερνίσοφ — τον Μαξίμ Χορμπατιούκ και τον Βασίλ Βολόντιν. Και οι δύο είχαν συνεργαστεί με τον Τσερνίσοφ στο υπουργείο, αλλά και παλιότερα στην κρατική εταιρεία ενέργειας Naftogaz.
Ο Χορμπατιούκ «συνελήφθη στα σύνορα καθώς προσπαθούσε να φύγει για…διακοπές», έγραψαν εφημερίδες στο Κίεβο. Ο Τσερνίσοφ είχε διοριστεί Διευθύνων Σύμβουλος της Naftogaz τον Νοέμβριο του 2022 και αργότερα ανέλαβε έναν επιπλέον ρόλο στο υπουργικό συμβούλιο.
Πηγές στο Κίεβο υποστηρίζουν πάντως ότι πίσω από τις κατηγορίες κατά του Τσερνίσοφ είναι ο επικεφαλής της προεδρικής διοίκησης Αντρίι Γέρμακ.
Ο «σκοτεινός» προσωπάρχης
Από τους σημαντικότερους πολιτικούς παράγοντες στην Ουκρανία, ο Γέρμακ θεωρείται το «εξωτερικό χέρι» του Προέδρου Ζελένσκι. Σύμφωνα με πηγές από το εσωτερικό της κυβέρνησης, ο Γέρμακ χρησιμοποίησε σκόπιμα τις έρευνες για διαφθορά εναντίον του Τσερνίσοφ για να εξαλείψει έναν μακροχρόνιο πολιτικό αντίπαλο στο εσωτερικό της χώρας.
Ο Τσερνίσοφ προσπαθούσε επί μήνες να πλασαριστεί στους Αμερικανούς, ως πιθανός διάδοχος του προέδρου Ζελένσκι — ειδικά μετά την συμπεριφορά που επιφύλαξε ο πρόεδρος Τραμπ στον Ουκρανό ομόλογό του, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο.
Σύμφωνα μάλιστα με τον Economist, αν και ο Ζελένσκι είναι τυπικά αυτός που λαμβάνει τις αποφάσεις, ο Γέρμακ φέρεται να ελέγχει έως και το 85% της ροής πληροφοριών που φτάνει στον Ζελένσκι.
«Ο Αντρίι Γέρμακ έχει μονοπωλήσει το αυτί του προέδρου», φέρεται να δήλωσε ένας ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος στον Economist. «Για έξι χρόνια, βρισκόταν στον ίδιο χώρο μαζί του, τροφοδοτώντας τον με τις δικές του, καθιερωμένες απόψεις».
Στο στόχαστρο και οι μυστικές υπηρεσίες
Ακόμα πιο εντυπωσιακή, ωστόσο, είναι η διαμάχη για την εξουσία γύρω από τον διαβόητο αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών, τον στρατηγό Κίριλο Μπουντάνοφ, τον οποίο ο Γερμάκ, σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, θέλει απεγνωσμένα να ξεφορτωθεί. Ενώ οι υποστηρικτές του επαινούν τον Ουκρανό στρατηγό ως «λαμπρό πατριώτη», οι σύμμαχοι του Γέρμακ τον βλέπουν ως έναν «απρόβλεπτο επαναστάτη», όπως γράφει ο Economist.
Πριν λίγες εβδομάδες, ο Γέρμακ φαινόταν κοντά στην τελική ανατροπή του Μπουντάνοφ – αλλά ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών κατάφερε να σωθεί για άλλη μια φορά.
Η Ουάσιγκτον λέγεται μάλιστα ότι έχει διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο εδώ, καθώς στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ έχουν πει στους Ουκρανούς ομολόγους τους ότι δεν θα θέλουν να απολυθεί ο Μπουντάνοφ, προς το παρόν. «Ο κυρίαρχος ρόλος του Γέρμακ έχει προκαλέσει φήμες και εικασίες», αναφέρει ο Economist.
Το Politico αναφέρει επίσης ότι υπάρχει αυξανόμενη απογοήτευση στην Ουάσιγκτον για την «αλαζονική κατανόηση της διπλωματίας» από τον Γέρμακ.
Μόνο που ο προσωπάρχης του Ζελένσκι φαίνεται πιο δυνατός από ποτέ. Σύμφωνα με ουκρανικά ΜΜΕ, ο Γέρμακ προωθεί για την ανάληψη της πρωθυπουργίας την 39χρονη υπουργό Εμπορίου και Γεωργίας, Γιούλια Σβιριντένκο. Στενή συνεργάτης του Γέρμακ, η Σβιριντένκο θα μπορούσε έτσι να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ουκρανίας μετά την Γιούλια Τιμοσένκο.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που εξυφαίνεται στο Κίεβο είναι ένα κοινωνικοπολιτικό κλίμα συνωμοσίας. Σύμφωνα με έναν υψηλόβαθμο αξιωματικό, η πραγματική κατάρρευση της Ουκρανίας θα μπορούσε να ξεκινήσει από τα πολιτικά γραφεία του Κιέβου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ