Αν υπάρχει ένα γεγονός στο οποίο συμπυκνώνονται συμβολικά και ουσιαστικά οι ραγδαίες αλλαγές στο μωσαϊκό της Μέσης Ανατολής τον τελευταίο χρόνο, αυτό είναι η επίσκεψη του νέου ισχυρού άνδρα της Συρίας, Αχμέντ αλ Σάρα, στον Λευκό Οίκο. Πέρυσι τέτοια εποχή ο ίδιος άνθρωπος, με το ψευδώνυμο Αλ Τζολάνι, έδινε το σύνθημα για την επίθεση που μέσα σε λίγες ημέρες ανέτρεψε το καθεστώς Ασαντ και στέρησε από το Ιράν έναν από τους βασικούς συμμάχους του στην περιοχή.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επικύρωσε τη μετάλλαξη του τζιχαντιστή πολέμαρχου σε αρνάκι κυριολεκτικά ψεκάζοντας τον Αλ Σάρα με την «Κολόνια της Νίκης», ένα από τα προϊόντα που φέρουν την υπογραφή του «πλανητάρχη».
Πριν μπει στο Οβάλ Γραφείο την περασμένη Δευτέρα, ο μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας έπαιξε μπάσκετ με τους αμερικανούς στρατηγούς που διευθύνουν τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.
Η σταθεροποίηση
Τι και αν ο Αλ Σάρα/Τζολάνι υπήρξε αρχηγός του παρακλαδιού της Αλ Κάιντα που γέμιζε καλάθια με τα κεφάλια των «απίστων»; Αυτό που προέχει τώρα για την Ουάσιγκτον είναι η σταθεροποίηση της Συρίας με τη συνδρομή του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μεταμόρφωση του Τζολάνι.
Η Συρία αποτελεί ιστορικά την καρδιά της Μέσης Ανατολής καθώς βρίσκεται μεταξύ της Ανατολίας, του Λεβάντε και της Μεσοποταμίας. Η Αγκυρα αποβλέπει σε γεωστρατηγικά οφέλη, από την Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τα σύνορα του Ιράκ και τα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν. Αναλαμβάνοντας ρόλο προστάτη της νέας Συρίας με τις ευλογίες του Τραμπ, ο Ερντογάν θέλει να την εντάξει στην τουρκική «αμυντική» ομπρέλα ενώ πιέζει για την αποστρατιωτικοποίηση των κουρδικών περιοχών και την υπαγωγή των κούρδων μαχητών (SDF) στον συριακό στρατό.
O σχεδιασμός της Τουρκίας έρχεται σε σύγκρουση με εκείνον του Ισραήλ που, εκμεταλλευόμενο το χάος στη Συρία, διεύρυνε πέρυσι τη ζώνη κατοχής στο Γκολάν. Ο Αλ Σάρα ζήτησε να αποχωρήσουν οι Ισραηλινοί από τα εδάφη που κατέλαβαν αμέσως μετά την πτώση του Ασαντ, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με το εβραϊκό κράτος.
Ο επανεξοπλισμός της Τεχεράνης και το στοίχημα σε Γάζα και Νότιο Λίβανο
Το καθεστώς του Ιράν, αποδυναμωμένο από τον πόλεμο των 12 ημερών με το Ισραήλ και από τον βομβαρδισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεών του από τις ΗΠΑ, έχασε τα ερείσματά του στη Συρία για τα οποία είχε δαπανήσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ δυσκολεύεται να στηρίξει υλικά τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και τους Χούθι στην Υεμένη.
Σύμφωνα με δυτικές υπηρεσίες πληροφορίων, το ιρανικό καθεστώς προσπαθεί να επανεξοπλιστεί με τη βοήθεια της Ρωσίας και της Κίνας τη στιγμή που φουντώνει η λαϊκή δυσαρέσκεια για τα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως οι ελλείψεις πόσιμου νερού στην Τεχεράνη. Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ σιγοντάρουν τις φιλοδοξίες του γιου του Σάχη να επιστρέψει στη χώρα ως «απελευθερωτής» από τους μουλάδες που δεν πρόκειται πάντως να πέσουν αμαχητί.
Η διατήρηση της εύθραυστης κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και στον Νότιο Λίβανο είναι καθοριστικής σημασίας για την κατασκευή του νέου αμερικανικού παζλ πάνω στον χάρτη της Μέσης Ανατολής. Με τις Συμφωνίες του Αβραάμ, ο Τραμπ ποντάρει στην ανάπτυξη των σχέσεων του Ισραήλ με τον αραβικό και τον μουσουλμανικό κόσμο, ώστε να απομονώσει περαιτέρω την Τεχεράνη και να ανακόψει την οικονομική προέλαση της Κίνας προς δυσμάς.
Νέες ισορροπίες
Σε αυτό το πλαίσιο, η απόφαση της ηγεσίας του Καζακστάν να ενταχθεί στις Συμφωνίες του Αβραάμ αλλάζει τις ισορροπίες της Κεντρικής Ασίας ενώ προσθέτει ακόμα έναν κρίκο στο σχέδιο περικύκλωσης του Ιράν.
Το Καζακστάν δεν συνορεύει με το Ιράν, όμως η εμβάθυνση των σχέσεων με το Ισραήλ συνοδεύθηκε από δήλωση στήριξης στον λεγόμενο «διάδρομο Τραμπ» που θα διέρχεται από τη Νότια Αρμενία συνδέοντας το Αζερμπαϊτζάν με το Ναχιτσεβάν και με την Τουρκία. Ο στρατηγικός διάδρομος, επακόλουθο της νίκης των Αζέρων επί των Αρμενίων στον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, συμβάλλει στην παράκαμψη της Ρωσίας, κλείνει δρόμους στην Κίνα και δημιουργεί τετελεσμένα στα βόρεια σύνορα του Ιράν.
Πηγή: tovima.gr