Σοβαρές πολιτικές και θεσμικές αναταράξεις προκαλεί η πρωτοβουλία που κατατέθηκε στο Συνταγματικό Δικαστήριο των Σκοπίων, με στόχο την ακύρωση του πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Καλής Γειτονίας με τη Βουλγαρία.
Η πρόεδρος των Σκοπίων, Γκορντάνα Σιλιάνοβσκα Ντάβκοβα, σχολιάζοντας την επιστολή του Βούλγαρου ΥΠΕΞ Γκέοργκ Γκεοργκίεφ προς τους ομολόγους του στην ΕΕ, ξεκαθάρισε ότι οι αποφάσεις των συνταγματικών δικαστηρίων, τόσο στη Βουλγαρία όσο και στη χώρα της, «είναι οριστικές και δεν υπόκεινται σε σχολιασμό».
Η ίδια τόνισε πως δεν είναι αρμόδιοι «οι γειτονικοί πολιτικοί» να παρεμβαίνουν σε τέτοιες διαδικασίες, καθώς τα συνταγματικά δικαστήρια βρίσκονται εκτός της διαίρεσης των εξουσιών, ενώ υπογράμμισε ότι το δικαστήριο θα αποφασίσει εάν υπάρχει βάση για την παραπομπή της πρωτοβουλίας.
Η προσφυγή
Η επίμαχη πρωτοβουλία κατατέθηκε στις 13 Αυγούστου από την πρώην βουλευτή και πρόεδρο του κόμματος DOM, Λιλιάνα Ποπόβσκα. Η Ποπόβσκα υποστηρίζει ότι το πρωτόκολλο παραβιάζει το Σύνταγμα, έχει ακατάλληλη μορφή και περιεχόμενο, και θίγει ζητήματα ταυτότητας για τον δήθεν «μακεδονικό λαό», τη γλώσσα και το κράτος. Επιπλέον, επικαλείται τη Σύμβαση της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών (1969), θεωρώντας ότι η ακύρωση δικαιολογείται όταν ένα κείμενο έρχεται σε σύγκρουση με αναγκαστικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Σύμφωνα με την ίδια, το πρωτόκολλο δεν συνιστά ολοκληρωμένη πράξη εγκριθείσα από το κοινοβούλιο, αλλά «πρακτικό» διακυβερνητικής συνεδρίασης, με αποτέλεσμα να μην έχει την απαιτούμενη θεσμική ισχύ.
Η αντίδραση της Σόφιας
Στη Σόφια, η βουλγαρική κοινοβουλευτική επιτροπή είχε ήδη συζητήσει το πρωτόκολλο τον Ιούνιο του 2022, ένα μήνα πριν την υπογραφή του, και στη συνέχεια το ενσωμάτωσε σιωπηρά στο πακέτο της λεγόμενης «γαλλικής πρότασης» για την έναρξη των διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια.
Σύμφωνα με την σκοπιανή ιστοσελίδα Mkd.mk την οποία μεταφράζει το echedoros.blog το Συνταγματικό Δικαστήριο των Σκοπίων βρίσκεται σε διαδικασία προκαταρκτικής εξέτασης, μελετώντας τα δεδομένα και τις κοινοποιήσεις προκειμένου να αποφανθεί αν θα υπάρξει περαιτέρω εξέλιξη. Η υπόθεση, πάντως, αναμένεται να αποτελέσει ακόμη ένα σημείο έντασης στις σχέσεις Σκοπίων – Σόφιας.