Στις 11 το πρωί ώρα Κύπρου, (10 ώρα Ελβετίας) ξεκινά σήμερα το πρόγραμμα της Άτυπης Πενταμερούς για το Κυπριακό, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στην Γενεύη.
Από σήμερα η συζήτηση μπαίνει σε βαθιά νερά με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να καταγράφει και τις θέσεις των εγγυητριών δυνάμεων, πριν τη δεύτερη του συνάντηση με τους δύο ηγέτες. Στην κοινή συνάντηση με τους πέντε, με την οποία θα εκκινήσει τις επαφές του, ο Αντόνιο Γκουτέρες αναμένεται να καταγράψει τους στόχους αυτής της άτυπης πενταμερούς αλλά και το τι αναμένει από την κάθε πλευρά. Καθοριστικό θεωρείται το δείπνο που θα παραθέσει απόψε ο ΓΓ του ΟΗΕ προς τους επικεφαλής της κάθε πλευράς.
Η Διάσκεψη θα ξεκινήσει με συνάντηση της ολομέλειας των συμμετεχόντων μερών και με εναρκτήριες αναφορές του ΓΓ των ΗΕ, των ηγετών των δύο κοινοτήτων και των Υπουργών Εξωτερικών των τριών εγγυητριών δυνάμεων.
Θα ακολουθήσουν διμερείς συναντήσεις του ΓΓ των ΗΕ με τα εμπλεκόμενα μέρη, στο κτήριο των ΗΕ, στη Γενεύη.
Συγκεκριμένα, με συμμετοχή 1 συν 5, ο ΓΓ των ΗΕ θα έχει συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου στις 3μμ (ώρα Κύπρου) και μια ώρα αργότερα θα ακολουθήσει διμερής συνάντηση του με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας κo Νίκο Δένδια.
Στις 5μμ (ώρα Κύπρου), ο ΓΓ των ΗΕ θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου κ. Ντόμινικ Ράαμπ και μία ώρα αργότερα με τον ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας κ. Ερσίν Τατάρ. Στις 7μμ ο ΓΓ των ΗΕ θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Θα ακολουθήσει συνάντηση της ολομέλειας της διάσκεψης, στις 8μμ (ώρα Κύπρου) και στη συνέχεια οι συμμετέχοντες θα παρακαθίσουν σε δείπνο.
Υπενθυμίζεται ότι κατά την πρώτη ημέρα της Άτυπης Πενταμερούς, την Τρίτη 27/04, ο ΓΓ του ΟΗΕ είχε χωριστές συναντήσεις με τους κ.κ. Αναστασιάδη και Τατάρ, Την ύπαρξη δύο χωριστών κρατών στην Κύπρο θέλησε να παρουσιάσει ο Ερσίν Τατάρ ενώπιον του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Όπως ο ίδιος δήλωσε μετά τη συνάντηση, ο Ερσίν Τατάρ παρουσίασε το όραμά του για δύο κράτη, κάνοντας παράλληλα και μια ιστορική αναδρομή από το 1960 μέχρι και σήμερα.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας συναντήθηκε και με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκο Δένδια. «Διαρκής και στενός ο συντονισμός Ελλάδας και Κύπρου και επιβεβαίωση της πλήρους στήριξης για επίλυση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου» έγραψε στο Twitter μετά τη συνάντηση ο Νίκος Δένδιας.
Όλες οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν στο ξενοδοχείο Intercontinental.
Ακολούθως, παρατέθηκε δείπνο για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές που συμμετέχουν στην Διάσκεψη.
Οι θέσεις της ελληνικής και κυπριακής πλευράς
Ελληνοκυπριακή και ελληνική πλευρά επιμένουν ότι η όποια διαπραγμάτευση πρέπει να συνεχιστεί από το σημείο που σταμάτησε το 2017 στο Κραν Μοντανά, αλλά και στο πλαίσιο που οι Νίκος Αναστασιάδης και Μουσταφά Ακιντζί συμφώνησαν στο Βερολίνο τον Νοέμβριο του 2019. Η Κύπρος απορρίπτει την πρόταση της Τουρκίας για «λύση δύο κρατών», πρόταση με την οποία σκοπεύει να κατέβει στην πενταμερή η γειτονική χώρα. Οπως τονίζεται πάντως στην Κύπρο, επιδίωξη, της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι να ολοκληρωθεί τάχιστα η διαδικασία έτσι ώστε να προχωρήσει άμεσα και να μην αξιοποιηθεί περαιτέρω για κωλυσιεργία από πλευράς Άγκυρας, με στόχο μια επίσημη διάσκεψη τύπου Κραν Μοντανά μέσα στο καλοκαίρι.
Οι θέσεις της Τουρκίας για το Κυπριακό
Τουρκοκυπριακή και τουρκική πλευρά σημειώνουν ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει πολύ από το 2017. Τατάρ και Τσαβούσογλου πάνε στη Γενεύη έχοντας επαναλάβει το τελευταίο διάστημα ότι απορρίπτουν τη λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και προωθώντας τη λύση των δύο κρατών με κυριαρχική ισότητα. Στέκονται στην λύση «δύο κρατών» που δεν γίνεται δεκτή από την ελληνική πλευρά.
«Ο Ερσίν Τατάρ θα θέσει στην ημερήσια διάταξη της Γενεύης το «όραμα των δύο κρατών, που βασίζεται στην κυριαρχική ισότητα κι εμείς ως Τουρκία θα το στηρίξουμε», δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο ο κ. Τσαβούσογλου διεμήνυσε μάλιστα πως η Τουρκία θα μεταβεί στην Γενεύη κομίζοντας τη θέση πως η ομοσπονδία έχει πεθάνει και πως κοινό έδαφος μπορεί να βρεθεί μόνο εάν οι διαπραγματεύσεις ξεκινήσουν με νέες παραμέτρους. Η νέα τουρκική προσέγγιση περί κυριαρχικής ισότητας πρακτικά σημαίνει την από κοινού ίδρυση νέου κράτους από δύο ίσα συνιστώντα κρατίδια.
Πενταμερής χωρίς ΕΕ
Σύμφωνα με το πρόγραμμα που έδωσαν στη δημοσιότητα τα Ηνωμένα Έθνη, η μεγάλη μέρα για την άτυπη διάσκεψη θα είναι η Μεγάλη Τετάρτη, όταν δηλαδή θα γίνουν οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις του Αντόνιο Γκουτέρες με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Συγκεκριμένα ο κ. Γκουτέρες θα συναντηθεί χωριστά με τους ηγέτες της Κύπρου και με τους υπουργούς Εξωτερικών των τριών εγγυητριών δυνάμεων Νίκο Δένδια, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Ντομινίκ Ράαμπ. Το βράδυ της ίδιας ημέρας όλα τα εμπλεκόμενα μέρη θα παραβρεθούν στο ίδιο τραπέζι, προς αναζήτηση συμφωνίας που θα ωθήσει το Κυπριακό προς την επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας.
Στις συνομιλίες δεν θα συμμετέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από απαίτηση της Τουρκίας, ωστόσο εκπρόσωποι των Βρυξελλών θα βρίσκονται στη Γενεύη, όπου θα γίνουν οι συναντήσεις. Υπενθυμίζεται ότι στην κρίσιμη φάση της διαπραγμάτευσης στο Κραν Μοντανά το 2017, η ΕΕ ήταν παρούσα με την τότε επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι.
Ακιντζί: «Παπαγάλος» της Αγκυρας στη Γενεύη ο Τατάρ
Εν τω μεταξύ, πριν το ταξίδι στη Γενεύη ο τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ επισκέφτηκε στην Αγκυρα τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τατάρ είχε συνάντηση μιας ώρας με τον Τούρκο πρόεδρο σύμφωνα με το sigmalive και αντάλλαξαν απόψεις εν όψει της πενταμερούς στη Γενεύη.
Την ίδια ώρα, ο πρώην τουρκοκύπριος ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, δήλωσε ότι στη Γενεύη ο Τατάρ «θα είναι παπαγάλος της Άγκυρας», όπως γράφει η Kıbrıs Postası.
Ο Ακιντζί επανέλαβε ότι ο Τατάρ τοποθετήθηκε στον «θώκο» στον οποίο κάθεται εκ μέρους της Τουρκίας με απειλές, χρήματα, υποσχέσεις και εκβιασμούς και πρόσθεσε: «Στην Γενεύη θα επιδείξει συμπεριφορά κατά τρόπο που θα είναι ο παπαγάλος της Άγκυρας».
Σημειώνοντας ότι «χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία» στο Κραν Μοντάνα, ο Ακιντζί είπε ότι «ήταν μια στιγμή που πλησιάσαμε πολύ στη λύση» και υποστήριξε ότι «δεν κατέστη δυνατό να επιδειχθεί βούληση» γι’ αυτό, κατηγορώντας την Αγκυρα πως «πέταξε στον κάλαθο των σκουπιδιών» τις παραμέτρους των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό και ότι «ο Τατάρ προβαίνει σε δηλώσεις προς την ίδια κατεύθυνση». Δήλωσε σίγουρος ότι δεν θα βγάλει αποτέλεσμα η πενταμερής, ενώ τα λόγια του προκάλεσαν την αντίδραση του Τατάρ.
Μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων ΤΑΚ, ο Τατάρ απευθύνθηκε στον Ακιντζί λέγοντας χαρακτηριστικά: «Εσύ ποιου ο παπαγάλος ήσουν άραγε όταν πήγες και έδωσες χάρτη στους Ελληνοκύπριους;».