Σε ομόφωνη συμφωνία για τη χορήγηση δανείου ύψους 90 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία για τη διετία 2026–2027 κατέληξαν τα ξημερώματα οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η χρηματοδότηση θα προέλθει από κοινό δανεισμό της ΕΕ στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, με εγγύηση τον προϋπολογισμό της Ένωσης.
Τη συμφωνία επιβεβαίωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, ο οποίος έκανε λόγο για τήρηση της ευρωπαϊκής δέσμευσης απέναντι στην Ουκρανία. Όπως ανέφερε, εγκρίθηκε η παροχή οικονομικής στήριξης 90 δισ. ευρώ, σε μια περίοδο κατά την οποία το Κίεβο αντιμετωπίζει σοβαρές δημοσιονομικές πιέσεις και συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις λόγω της ρωσικής εισβολής.
Παράλληλα, οι «27» δεν κατόρθωσαν να καταλήξουν σε συμφωνία για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ως πηγής δανεισμού, εξαιτίας νομικών και πολιτικών ενστάσεων. Κεντρικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις διαδραμάτισε το Βέλγιο, όπου φιλοξενούνται τα περισσότερα από τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια μέσω της Euroclear, με τις βελγικές αρχές να ζητούν ισχυρές εγγυήσεις έναντι ενδεχόμενων νομικών ή οικονομικών συνεπειών.
Οι δυσκολίες αυτές οδήγησαν στην επιλογή ενός εναλλακτικού σχήματος: ενός προσωρινού «δανείου-γέφυρα» μέσω κοινού δανεισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αξιοποιώντας το λεγόμενο δημοσιονομικό «headroom» του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Ο μηχανισμός αυτός επιτρέπει στην ΕΕ να εκδίδει ομόλογα με ευνοϊκούς όρους, βασιζόμενη στην υψηλή πιστοληπτική της αξιολόγηση, χωρίς άμεση επιβάρυνση των εθνικών προϋπολογισμών.
Σύμφωνα με το τελευταίο προσχέδιο Συμπερασμάτων, το δάνειο των 90 δισ. ευρώ συνοδεύεται από ρητές διασφαλίσεις ότι δεν θα αυξηθούν οι δημοσιονομικές υποχρεώσεις κρατών-μελών όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, μια παραχώρηση που κρίθηκε αναγκαία για την επίτευξη της απαιτούμενης ομοφωνίας.
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, αρκετοί ηγέτες υπογράμμισαν το πολιτικό διακύβευμα της απόφασης. Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ χαρακτήρισε το δίλημμα σαφές, σημειώνοντας ότι η Ευρώπη καλείται να επιλέξει ανάμεσα στην έγκαιρη οικονομική στήριξη και το κόστος μιας μελλοντικής κλιμάκωσης. Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου διαμήνυσαν ότι δεν επρόκειτο να αποχωρήσουν από τις Βρυξέλλες χωρίς συμφωνία.
Πέραν της Ουκρανίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε ευρεία δέσμη συμπερασμάτων για κρίσιμα διεθνή και ευρωπαϊκά ζητήματα. Στο επίκεντρο βρέθηκε η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με τους ηγέτες να χαιρετίζουν την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη σύσταση Συμβουλίου Ειρήνης και προσωρινής Διεθνούς Δύναμης Σταθεροποίησης στο πλαίσιο σχεδίου τερματισμού της σύγκρουσης στη Γάζα.
Η ΕΕ επανέλαβε τη δέσμευσή της στη λύση των δύο κρατών, κάλεσε σε πλήρη εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και τόνισε την ανάγκη μόνιμης απενεργοποίησης των ένοπλων ομάδων στη Γάζα. Παράλληλα, ανακοίνωσε την ενίσχυση των αποστολών της στη Ράφα και στην Παλαιστινιακή Αρχή, καθώς και τη συμμετοχή της στις προσπάθειες ανοικοδόμησης της περιοχής, με έμφαση στη μαζική και ασφαλή παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω του θαλάσσιου διαδρόμου της Κύπρου.
Για τον Λίβανο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε σε αποκλιμάκωση και πλήρη εφαρμογή της Απόφασης 1701 του ΟΗΕ, ενώ για τη Συρία υποστήριξε μια ειρηνική και συμπεριληπτική μεταβατική διαδικασία, με σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας, οι ηγέτες καταδίκασαν τις υβριδικές επιθέσεις κατά της ΕΕ, αποδίδοντάς τες κυρίως στη Ρωσία και τη Λευκορωσία, και υπογράμμισαν την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ετοιμότητας έως το 2030. Ο πόλεμος στην Ουκρανία χαρακτηρίστηκε υπαρξιακή πρόκληση για την Ένωση.
Τέλος, συζητήθηκαν το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, η διεύρυνση και οι μεταρρυθμίσεις, η μετανάστευση και η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, ενώ τονίστηκε η ανάγκη ταχείας εφαρμογής του Συμφώνου για τη Μεσόγειο και η ανάπτυξη μακροπεριφερειακής στρατηγικής για τον Ατλαντικό έως το 2027.